1546

Het jaar 1546 is het 46e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Ontploffing van de Zandpoort in Mechelen

1546
Eeuwen:	15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia:	1530-1539 · 1540-1549 · 1550-1559
Jaren:	<< · < · 1545 · 1546 · 1547 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2299 MMCCXCIX
Armeense jaartelling:		995 – 996 ԹՎ ՋՂԵ – ՋՂԶ
Chinese jaartelling:		4242 – 4243 壬巳 – 癸午
Christelijke jaartelling:		1546 MDXLVI
Ethiopische jaartelling:		1538 – 1539
Hebreeuwse jaartelling:		5306 – 5307
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1601 – 1602
- Shaka Samvat		1468 – 1469
- Kali yuga		4647 – 4648
Iraanse jaartelling:		924 – 925 ۹۲۴ – ۹۲۵
Islamitische jaartelling:		952 – 953 ٩٥٣ – ٩٥٢
Maçonnieke jaartelling:		5545 – 5546
Juliaanse kalender van 1546

Gebeurtenissen

juni

• 7 juni - Verdrag van Ardres: Einde van de Italiaanse Oorlog: Hendrik VIII van Engeland behoudt Boulogne tot 1554, en zal het daarna teruggeven aan Frankrijk voor 2 miljoen ecus.
• 30 - De Index van Leuven krijgt kracht van wet door keizerlijk edict, waarvan de eerste bepaling de theologiefaculteit machtigt om boeken "te reproberen, doemen en suspect te verklaren".

juli

• 4 - Huwelijk van Albrecht van Beieren en Anna van Oostenrijk.
• 18 - Huwelijk van Willem V van Kleef en Maria van Oostenrijk.
• 20 - Begin van de Schmalkaldische Oorlog tussen het Heilige Roomse Rijk en het Schmalkaldisch Verbond van protestantse Duitse vorsten.

augustus

• 6 - Ontploffing van de Zandpoort: Een ontploffing van een kruitmagazijn in Mechelen eist meer dan 200 slachtoffers.

november

• 3 - Keizer Karel V confisqueert na de eerste nederlagen van het Schmalkaldisch Verbond het graafschap Tecklenburg inclusief Lingen, en beleent er zijn stadhouder Maximiliaan van Egmont mee.

december

• december - Thomas Howard wordt opgesloten in de Tower op verdenking van hoogverraad.

zonder datum

• Basra wordt door de Turken ingenomen.
• Gonzalo Pizarro verslaat en doodt onderkoning Blasco Núñez Vela van Peru en roept zichzelf uit tot onderkoning.
• Op het Concilie van Trente wordt de Vulgaat als officiële Bijbelvertaling bevestigd.
• Oprichting van het Trinity College aan de Universiteit van Cambridge.
• Anhalt-Dessau wordt verdeeld in Anhalt-Zerbst, Anhalt-Plötzkau en Anhalt-Dessau.
• Juan de Tolosa sticht de stad Zacatecas

Literatuur

• Georgius Agricola: De natura fossilium
• Alonso Mudarra: Tres libros de música en cifra para vihuela
• Petrus Phalesius (uitgever): Carminum quae chely vel testudine canuntur, trium, quatuor, et quinque partium...
• François Rabelais: Le tiers livre

Beeldende kunst

• 
  Titiaan: Paus Paulus III met zijn kleinzoons
• 
  Lucas Cranach de Oude: Fontein van de Eeuwige Jeugd
• 
  Pieter Coecke van Aelst: Triptiek van Nava y Grimón
• 
  Lorenzo Lotto: San Giacomo dell'Orio altaarstuk
• 
  Lorenzo Lotto: Madonna met kind en heiligen

Opvolging

• Ayutthaya - Chairacha opgevolgd door Kaeofa
• patriarch van Constantinopel - Joannicus I als opvolger van Jeremias I, op zijn beurt opgevolgd door Dionysius II
• Dominicanen (magister-generaal) - Francesco Romeo als opvolger van Alberto de las Casas
• Brunswijk-Lüneburg - Ernst opgevolgd door zijn zoon Frans Otto
• Milaan (gouverneur) - Alfonso d'Avalos opgevolgd door Ferrante Gonzaga
• Moldavië - Peter IV Rareș opgevolgd door zijn zoon Ilie II Rareș
• Sicilië (onderkoning) - Ferrante Gonzaga opgevolgd door Ambrogio Santapace
• Vietnam - Mac Hien Tong opgevolgd door zijn zoon Mac Phuc Nguyen onder regentschap van diens oom Mac Kinh Dien

Afbeeldingen

• 
  Begin van de Schmalkaldische Oorlog
• 
  ratificatie van het Verdrag van Ardres door Hendrik VIII
• 
  Graf van Maarten Luther
• 
  Graf van Khair ad-Din
• 
  Slot Moritzburg (voltooid 1546)

Geboren

• 27 januari - Joachim Frederik, keurvorst van Brandenburg
• 13 februari - Henricus Antonides Nerdenus, Nederlands predikant
• 21 maart - Bartholomeus Spranger, Zuid-Nederlands kunstschilder
• 29 maart - Annas de Perusse-d'Escars de Givry, Frans kardinaal
• 14 juni - Wolfgang van Hohenlohe-Weikersheim, Duits edelman
• 29 juni - Dorothea van Denemarken, Deens prinses
• 4 juli - Murat III, sultan van het Ottomaanse Rijk (1574-1595)
• juli - Godevaert van Haecht, Zuid-Nederlands dagboekschrijver
• 11 september - Arild Huitfeldt, Deens historicus
• 5 oktober - Rudolph Snel van Royen, Nederlands wiskundige
• 14 december - Tycho Brahe, Deens astronoom
• Adrien Baltyn, Zuid-Nederlands historicus
• William Barclay, Schots rechtsgeleerde
• Dirck Outgaertsz. Cluyt, Nederlands apotheker
• Hendrik van Cuyk, Zuid-Nederlands prelaat
• Jan David, Zuid-Nederlands schrijver
• Levinus Hulsius, Nederlands instrumentenmaker
• Katharina Kepler, moeder van Johannes Kepler
• Lodrö Gyatso, Tibetaans geestelijk leider
• Cornelius Loos, Nederlands theoloog
• Francesco de Mendoza, Spaans legerleider
• Takeda Katsuyori, Japans daimyo
• Feijo Sickinghe, Nederlands edelman en politicus
• Jan Baptist van Tassis, Spaans legerleider
• Jan Verdonck, Zuid-Nederlands componist (jaartal onzeker)
• Jacob Blasaeus, Zuid-Nederlands prelaat (jaartal bij benadering)
• Charlotte van Bourbon, echtgenote van Willem van Oranje (jaartal bij benadering)
• Cornelis Claesz, Nederlands drukker (jaartal bij benadering)
• Lodewijk Elsevier, Zuid-Nederlands uitgever (jaartal bij benadering)

Overleden

• 11 januari - Ernst I van Brunswijk-Lüneburg (48), Duits edelman
• 21 januari - Azai Sukemasa (~52), Japans daimyo
• 18 februari - Maarten Luther (62), Duits theoloog en kerkhervormer
• 23 februari - Frans van Bourbon-Condé (26), Frans edelman
• 1 maart - George Wishart (~32), Schots kerkhervormer
• 10 maart - Thomas Elyot (~46), Engels wetenschapper
• 10 maart - Adrianus Thiebault (~49), Zuid-Nederlands componist
• 4 april - Ruy López de Villalobos, Spaans ontdekkingsreiziger
• 17 mei - Philipp von Hutten (40), Duits conquistador
• 14 juli - Petrus Bonomo (~88), Italiaans prelaat
• 18 juli - Willem van Rennenberg, Duits edelman
• 1 augustus - Peter Faber (40), Savoyaards theoloog
• 3 augustus - Antonio da Sangallo (62), Italiaans architect
• 12 augustus - Francisco de Vitoria (~63), Spaans theoloog
• 3 september - Peter IV Rareș, woiwode van Moldavië (1527-1538, 1541-1546)
• 6 september - Johannes Kleberger (~60), Duits filantroop
• 14 september - Margareta van Bronkhorst-Batenburg (28), Noord-Nederlands edelvrouw
• 28 september - Marino Grimani (~58), Italiaans kardinaal
• 1 november - Giulio Romano (~47), Italiaans kunstschilder en architect
• november - Francisco de Orellana (~35), Spaans conquistador
• 13 december - Syds Tjaerda (~53), Fries edelman
• Nicolaus Archius (~53), Italiaans dichter
• Chairacha, koning van Ayutthaya (1533-1546)
• Anton van Croÿ-Chimay, Duits edelman
• Khair ad-Din (~71), Albanees-Ottomaans vloothoofd en piraat
• Jasper Lievenz van Hoogelande (~64), Noord-Nederlands jurist
• Roelof van Lennep, Noord-Nederlands staatsman
• Mac Hien Tong, keizer van Vietnam (1540-1546)
• Oswald II van den Bergh (~38), Nederlands edelman
• Blasco Núñez Vela, onderkoning van Peru
• Isabella di Morra, Italiaans dichteres (jaartal bij benadering)
• Marinus van Reymerswale, Noord-Nederlands kunstschilder (jaartal bij benadering)

Mediabestanden

Zie de categorie 1546 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.