Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Remove ads
De Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 waren de 58e presidentsverkiezingen van de Verenigde Staten van Amerika en vonden plaats op 8 november 2016. Het US Elections Project schat dat 131,7 miljoen Amerikanen stemden van de 231 miljoen die daartoe gerechtigd waren - een opkomst van 56,9 procent. Gekozen werden de 45e president en de 48e vicepresident van de Verenigde Staten. De zittende Amerikaanse president Barack Obama kon zich niet kandidaat stellen voor deze verkiezingen omdat hij reeds aan zijn tweede ambtstermijn bezig was.
Donald Trump, kandidaat namens de Republikeinse Partij, versloeg de Democratische kandidaat Hillary Clinton en werd zo verkozen tot de 45e president van de Verenigde Staten, met Mike Pence als vicepresident.[1] Hoewel Trump de benodigde meerderheid in het Kiescollege (306 tegenover 232 kiesmannen)[2] haalde, slaagde hij er niet in de zogenaamde popular vote te winnen. Clinton haalde 65.844.954 (48,2%) stemmen tegenover 62.979.879 (46,1%) voor Trump, een verschil van bijna 3 miljoen stemmen.[3][4][5][6]
Tegelijkertijd met de presidentsverkiezingen werd ook een deel van het Amerikaans Congres gekozen. De Republikeinen behaalden in zowel de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden een meerderheid. De "popular vote" voor het Huis van Afgevaardigden (dat in zijn geheel herkozen werd) gaf een van de presidentsverkiezingen afwijkend beeld te zien. In het Huis wonnen juist de Republikeinen met circa drie miljoen stemmen verschil.[7]
Bij de stemming van het kiescollege kreeg Donald Trump de steun van 304 kiesmannen en Hillary Clinton van 227. Een recordaantal van zeven kiesmannen week af van de verkiezingsopdracht: twee kiesmannen van Trump en vijf kiesmannen van Hillary Clinton stemden anders dan zij hadden toegezegd. Drie van deze zogenaamde "faithless electors" stemden voor Colin Powell. De vier andere stemmen gingen naar John Kasich, Ron Paul, Bernie Sanders en Faith Spotted Eagle.[8]
Remove ads
Presidentskandidaten
Samenvatten
Perspectief
Na een reeks van voorverkiezingen kwamen bij de Democratische Partij Hillary Clinton[9] en bij de Republikeinse Partij Donald Trump[10] naar voren als de genomineerde kandidaten voor de presidentsverkiezingen op 8 november 2016. Op de partijconventies in juli werden de kandidaten en de running mates officieel voorgedragen namens hun respectievelijke partij. Namens de Democratische Partij werd Tim Kaine als vicepresidentskandidaat genomineerd en bij de Republikeinse Partij werd Mike Pence als vicepresidentskandidaat geselecteerd. Namens de Libertarische Partij werden de voormalige Republikeinen Gary Johnson als presidentskandidaat en Bill Weld als vicepresidentskandidaat genomineerd.[11] De Groene Partij nomineerde Jill Stein als presidentskandidate en Ajamu Baraka als vicepresidentskandidaat.[12]
Naast deze vier grote partijen namen nog 25 onafhankelijke kandidaten deel aan de verkiezing met one-issue of kleinschalige partijen. Doorgaans spelen zij geen rol van betekenis. Voorbeelden van dergelijke kandidaten zijn Darren Castle voor de Constitution Party, James Hedges voor de Prohibition Party en Dan Vacek voor de Legal Marijuana Now Party. Deze kandidaten staan niet in alle Amerikaanse staten op het stembiljet, maar kunnen wel in de meeste staten als 'write-in' kandidaat worden gekozen. Men schrijft dan op het stembiljet de naam van zijn favoriete kandidaat in plaats van een van de geprinte kandidaten te kiezen.
Remove ads
Vicepresidentskandidaten
Achtergrond

Artikel 2 van de Amerikaanse grondwet zegt dat iemand bij geboorte staatsburger van de Verenigde Staten moet zijn, er veertien jaar moet wonen en minstens 35 jaar oud moet zijn, om zich verkiesbaar te mogen stellen voor, en te dienen als, president van de Verenigde Staten. Kandidaten voor het presidentschap streven om te beginnen meestal naar de voordracht van een van de verschillende politieke partijen van de Verenigde Staten.
Voorverkiezingen
Samenvatten
Perspectief
In de aanloop naar de eigenlijke verkiezing in november houden partijen primaries en caucuses. Dit zijn voorverkiezingen om de kandidaat voor hun partij te nomineren. Die vinden niet op één verkiezingsdag plaats, maar verspreid over per staat verschillende data. Iowa was als eerste staat aan de beurt op 1 februari; de laatste staten stemden pas in juni. Op de partijconventies in juli 2016 werden de winnende kandidaten genomineerd. Dit is doorgaans een formaliteit, aangezien de kandidaten die in de eerste voorverkiezingen weinig stemmen haalden zich tijdens de voorverkiezingen terugtrekken.
Democratische Partij

Hieronder vermelde individuen hebben een of beide van de volgende acties ondernomen: formeel hun presidentiële nominatie voor de Democratische Partij aangekondigd en/of zich aangemeld als Democratisch presidentskandidaat bij de Federal Election Commission (FEC) (voor andere dan onderzoekende doeleinden).
Genomineerde kandidaat
- Hillary Clinton, minister van Buitenlandse Zaken (2009-2013); senator voor New York (2001-2009).[13] Daarnaast was zij van 1993-2001 als echtgenote van president Bill Clinton de first lady van de VS.

Kandidaten in de voorverkiezingen
De kandidaten zijn op datum van terugtrekking gesorteerd.
- Jim Webb, senator voor Virginia (2007–2013); minister van de Marine (1987–1988). Campagne beëindigd op 20 oktober 2015.[14]
- Lincoln Chafee, gouverneur van Rhode Island (2011–2015); senator voor Rhode Island (1999–2007); burgemeester van Warwick (1992–1999). Campagne beëindigd op 23 oktober 2015.[15]
- Lawrence Lessig, hoogleraar rechten aan de Harvard Law School (1997–2000, 2009–heden); hoogleraar rechten aan de Stanford Law School (2000–2009); hoogleraar rechten aan de University of Chicago Law School (1991–1997). Campagne beëindigd op 2 november 2015.[16]
- Martin O'Malley, gouverneur van Maryland (2007–2015); burgemeester van Baltimore (1999–2007). Campagne beëindigd op 1 februari 2016.[17] Steunde vervolgens Hillary Clinton.[18]
- Bernie Sanders, senator voor Vermont (2007–heden); afgevaardigde voor Vermont (1991–2007); burgemeester van Burlington (1981–1989).[19] Campagne beëindigd op 12 juli 2016. Gaf zijn steun daarna aan Hillary Clinton.[20]
Republikeinse Partij

Hieronder vermelde individuen hebben een of beide van de volgende acties ondernomen: formeel hun presidentiële nominatie voor de Republikeinse Partij aangekondigd en/of zich aangemeld als Republikeins presidentskandidaat bij de Federal Election Commission (FEC) (voor andere dan onderzoekende doeleinden).
Genomineerde kandidaat
- Donald Trump, bestuursvoorzitter van The Trump Organization (1971–2017)[21]

Kandidaten in de voorverkiezingen
De kandidaten zijn op datum van terugtrekking gesorteerd.
- Rick Perry, gouverneur van Texas (2000–2015); luitenant-gouverneur van Texas (1999–2000); secretaris-generaal departement voor Landbouw van Texas (1991–1999). Campagne beëindigd op 11 september 2015. Gaf zijn steun daarna aan Ted Cruz.[22]
- Scott Walker, gouverneur van Wisconsin (2011–2019). Campagne beëindigd op 21 september 2015.[23]
- Bobby Jindal, gouverneur van Louisiana (2008–2016); afgevaardigde voor Louisiana (2005–2008); directeur-generaal departement voor Planning en Evaluatie ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken (2001–2003); secretaris-generaal departement voor Volksgezondheid van Louisiana (1996–1998). Campagne beëindigd op 18 november 2015. Gaf zijn steun daarna aan Marco Rubio.[24]
- Lindsey Graham, senator voor South Carolina (2003–heden); afgevaardigde voor South Carolina (1995–2003). Campagne beëindigd op 21 december 2015.[25]
- George Pataki, gouverneur van New York (1995–2006); burgemeester van Peekskill (1981–1984). Campagne beëindigd op 29 december 2015. Gaf zijn steun daarna aan Marco Rubio[26]
- Mike Huckabee, gouverneur van Arkansas (1996–2007); luitenant-gouverneur van Arkansas (1993–1996). Campagne beëindigd op 1 februari 2016.[27]
- Rand Paul, senator voor Kentucky (2011–heden).[28] Campagne beëindigd op 3 februari 2016.[29]
- Rick Santorum, senator voor Pennsylvania (1995–2007); afgevaardigde voor Pennsylvania (1991–1995).[30] Campagne beëindigd op 4 februari 2016. Gaf zijn steun daarna aan Marco Rubio.[31]
- Chris Christie, gouverneur van New Jersey (2010–2018); officier van justitie voor het district van New Jersey (2002–2008).[32] Campagne beëindigd op 10 februari 2016. Gaf zijn steun daarna aan Donald Trump.[33]
- Carly Fiorina, bestuursvoorzitter van Hewlett-Packard (1999–2005).[34] Campagne beëindigd op 10 februari 2016. Gaf haar steun daarna aan Ted Cruz.[33]
- Jim Gilmore, voorzitter van de Republican National Committee (2001–2002); gouverneur van Virginia (1998–2002); procureur-generaal van Virginia (1994–1997).[35] Campagne beëindigd op 13 februari 2016.[36]
- Jeb Bush, gouverneur van Florida (1999–2007); secretaris-generaal departement voor Economische Zaken van Florida (1987–1987).[37] Campagne beëindigd op 21 februari 2016. Steunde vervolgens Ted Cruz.[38]
- Ben Carson, directeur pediatrisch neurochirurgie bij Johns Hopkins Hospital in Maryland (1984–2013).[39] Campagne beëindigd op 4 maart 2016. Gaf zijn steun daarna aan Donald Trump.[40]
- Marco Rubio, senator voor Florida (2011–heden).[41] Campagne beëindigd op 15 maart 2016.[42]
- Ted Cruz, senator voor Texas (2013–heden); openbaar aanklager van Texas (2003–2008).[43] Campagne beëindigd op 3 mei 2016.[44]
- John Kasich, gouverneur van Ohio (2011–2019); afgevaardigde voor Ohio (1983–2001).[45] Campagne beëindigd op 4 mei 2016.[46]
Groene Partij

Genomineerde kandidaat
- Jill Stein, arts uit Massachusetts; presidentskandidaat (2012)[47]
Kandidaat in de voorverkiezingen
- Darryl Cherney, muzikant en activist uit Californië[48]
Libertarische Partij

Genomineerde kandidaat
Kandidaten in de voorverkiezingen
- John McAfee
- Austin Petersen
- Robert David Steele, schrijver en activist uit Virginia; presidentskandidaat (2012).[49] Campagne beëindigd op 5 januari 2016.[50]
- Vermin Supreme
Onafhankelijk
- Michael Bloomberg, burgemeester van New York (2002–2013); bestuursvoorzitter van Bloomberg L.P. (1981–2001, 2014–heden) werd gezien als een mogelijke kandidaat, maar gaf op 8 maart 2016 aan zich niet kandidaat te stellen.[51]
- Evan McMullin (2 april 1976), mormoon, oud-republikein en -CIA-agent. Maakte volgens peilingen als enige onafhankelijke een redelijke kans om een staat (in dit geval Utah) te winnen.
Remove ads
Partijconventies
Samenvatten
Perspectief
De partijconventies waarop de presidentskandidaten per partij aangekondigd worden, vonden plaats in juli 2016. Op de partijconventies van de Democratische Partij en de Republikeinse Partij werden naast de officiële benoeming van de presidentskandidaten ook de vicepresidentskandidaten (= running mates) voorgedragen.
Democratische Partij
In juli 2014 maakte het Democratisch Nationaal Comité zes finalisten bekend voor hun nationale partijconventie: Birmingham (Alabama), Columbus en Cleveland (allebei Ohio), New York (New York), Philadelphia (Pennsylvania) en Phoenix (Arizona).[52] In februari 2015 kwam Philadelphia als winnaar uit de bus. De conventie vond in de week van 25 juli 2016 plaats.[53]

Vicepresidentskandidaat
Op 22 juli 2016 maakte Hillary Clinton bekend dat zij Tim Kaine had gekozen als haar vicepresidentskandidaat.[54] De volgende personen werden eerder door verschillende bronnen genoemd als een mogelijke running mate bij de Democratische Partij:
- Tim Kaine, senator voor Virginia (2013–heden); voorzitter van het Democratisch Nationaal Comité (2009–2011); gouverneur van Virginia (2006–2010); burgemeester van Richmond (1998–2000).[55]
- Elizabeth Warren, senator voor Massachusetts (2013–heden).[56]
- Julián Castro, minister van Volkshuisvesting en Stedelijke Ontwikkeling (2014–2017); burgemeester van San Antonio (2009–2014).[57]
- Cory Booker, senator voor New Jersey (2013–heden); burgemeester van Newark (2006–2013).[58]
- Tom Vilsack, minister van Landbouw (2009–2017); gouverneur van Iowa (1999–2007); burgemeester van Mount Pleasant (1987–1992).[59]
- Sherrod Brown, senator voor Ohio (2007–heden); afgevaardigde voor Ohio (1993–2007).[60]
- Tom Perez, minister van Arbeid (2013–2017); directeur-generaal departement voor Burgerrechten van het ministerie van Justitie (2009–2013).[61]
- Xavier Becerra, afgevaardigde voor Californië (1993–2017).[62]
- James Stavridis, opperbevelhebber van het Supreme Headquarters Allied Powers Europe (2009–2013); bevelhebber van het United States Southern Command (2006–2009).[63]
Republikeinse Partij
Het Republican National Committee kondigde in juli 2014 aan dat de nationale partijconventie van 18 tot 21 juli 2016 in Cleveland zou gaan plaatsvinden.[64][65]

Vicepresidentskandidaat
Op 15 juli maakte Donald Trump bekend dat hij Mike Pence had gekozen als zijn vicepresidentskandidaat.[66] De volgende personen werden eerder door verschillende bronnen genoemd als een mogelijke running mate bij de Republikeinse Partij:
- Mike Pence, gouverneur van Indiana (2013–2017); afgevaardigde voor Indiana (2001–2013).[67]
- Newt Gingrich, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden (1995–1999); afgevaardigde voor Georgia (1979–1999).[68]
- Chris Christie, gouverneur van New Jersey (2010–2018); officier van justitie voor het district van New Jersey (2002–2008).[69]
- Jeff Sessions, senator voor Alabama (1997–2017); procureur-generaal van Alabama (1995–1997); officier van justitie voor het Zuidelijke district van Alabama (1981–1993).[70]
- Bob Corker, senator voor Tennessee (2007–2019); burgemeester van Chattanooga (2001–2005).[71]
- Mary Fallin, gouverneur van Oklahoma (2011–2019); afgevaardigde voor Oklahoma (2007–2011); luitenant-gouverneur van Oklahoma (1995–2007).[72]
- Joni Ernst, senator voor Iowa (2015–heden).[73]
- Marsha Blackburn, afgevaardigde voor Tennessee (2003–2019).[74]
- Michael Flynn, directeur van de Defense Intelligence Agency (2012–2014).[75]
- James Mattis, bevelhebber van het United States Central Command (2008–2010).[76]
Libertarische Partij
De Libertarische Nationale Conventie werd gehouden in Orlando, Florida van 26 tot en met 30 mei 2016.[77]
Remove ads
Uitslag
Samenvatten
Perspectief
De peilingen voorspelden niet een duidelijke winnaar, ondanks dat Hillary Clinton in totaal het hoogste aantal stemmen kreeg, werd Donald Trump verkozen tot president. Dit kwam door het systeem van het Kiescollege, dat kleinere staten bevoordeelt. Donald Trump deed het beter dan verwacht in Wisconsin, Michigan en Pennsylvania, staten in de Midwest die de voorbije verkiezingen steevast voor Democratische presidenten stemden. Hij won deze staten en swing state Florida nipt, wat hem een ruime meerderheid in het kiescollege opleverde, terwijl Clinton een ruime overwinning behaalde in de meestbevolkte staat Californië, wat haar veel stemmen maar geen extra kiesmannen opleverde.
De kandidaten in het lichtgeel namen niet deel aan de verkiezing maar kregen stemmen van zogenaamde faithless electors, dit zijn kiesmannen die afwijken van de stem die ze geacht worden uit te brengen (in dit geval ofwel voor Donald Trump ofwel voor Hillary Clinton). Dezelfde kandidaten, met uitzondering van Faith Spotted Eagle, kregen bij de verkiezing zelf ook zogenaamde write-in-stemmen, dit is wanneer kiezers gebruik maken van de mogelijkheid om de naam van een persoon zelf op hun stembiljet te schrijven, ook al is die niet officieel kandidaat.
Per staat


- *Maine en Nebraska verkiezen slechts twee kiesmannen over de hele staat; de overige (respectievelijk twee en drie) kiesmannen worden per congresdistrict verkozen.
- ** Het federaal district Washington D.C. verkiest 3 kiesmannen
Remove ads
Nasleep
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads