Loading AI tools
vrouwelijke orgaan voor de voortplanting bij de meeste zoogdieren Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De baarmoeder[2] of uterus[3] is het vrouwelijke orgaan voor de voortplanting van de meeste zoogdieren, waaronder ook de mens.
Baarmoeder | ||||
---|---|---|---|---|
Uterus | ||||
Gegevens | ||||
Systeem | Voortplantingssysteem | |||
Naslagwerken | ||||
Gray's Anatomy | 268,1258 | |||
MeSH | A05.360.319.679 | |||
|
De belangrijkste functie van de baarmoeder is om een bevrucht embryo te laten innestelen. Het embryo groeit in de baarmoeder uit tot foetus en blijft er tot de geboorte van de baby of het jong.
De menselijke baarmoeder bestaat uit twee onderdelen:
De portio is bekleed met plaveiselepitheel, het endocervicale kanaal met slijmproducerend cilinderepitheel.
De vorm van de baarmoeder is sterk afhankelijk van het organisme; bij de mens heeft de baarmoeder enigszins de vorm van een peer. Bij veel zoogdieren die meer dan 1 jong baren zijn er twee uterushoorns (cornua uteri), links en rechts, die ieder een of meer jongen kunnen herbergen. De baarmoeder heeft na de puberteit een omvang van 5-10 cm. Bij een vrouw in de vruchtbare leeftijd die nog nooit een kind heeft gehad is zij ongeveer zo groot als een mandarijn, na de eerste bevalling blijft zij altijd iets groter. Gedurende de zwangerschap nemen de omvang en het gewicht van de baarmoeder sterk toe, bij de mens tot ongeveer een kilogram (zonder de inhoud). Na de overgang ('menopauze') neemt de omvang van de baarmoeder weer iets af.
De baarmoeder zit ver weggestopt in de onderbuik, in het kleine bekken net achter de blaas (2) en voor de endeldarm (13, rectum). De baarmoeder wordt op zijn plaats gehouden door een aantal banden (ligamenten), waarvan het ligamentum latum uteri (brede moederband[4]) en het ligamentum rotundum uteri (ronde ligament) de belangrijkste zijn.
De baarmoederwand bestaat voor het grootste deel uit glad spierweefsel (het myometrium) dat tijdens een bevalling sterk samentrekt (weeën) om de baby uit te drijven. Ook bij niet zwangere vrouwen treden samentrekkingen van de baarmoeder op. De bloedvoorziening wordt verzorgd door twee baarmoederslagaders, de arteriae uterinae, een aan de linkerkant en een aan de rechterkant.
De binnenkant van de baarmoederholte is bekleed met endometrium of baarmoederslijmvlies. Het endometrium reageert sterk op de twee vrouwelijke hormonen, oestrogeen en progesteron. Onder invloed van oestrogeen wordt het dikker, onder invloed van progesteron ontstaan er meer slijmkliertjes (secretiefase). Valt daarna de progesteronconcentratie terug, dan kan het nu dikke en uitgerijpte endometrium niet meer intact blijven en treedt een menstruatie op. Bij de meeste zoogdieren inclusief de mens wordt het baarmoederslijmvlies regelmatig, als er geen zwangerschap optreedt, deels afgestoten waarbij bloedvaatjes kapotgaan en een bloeding, de menstruatie, wordt veroorzaakt. Bij de mens gebeurt dat eenmaal per menstruatiecyclus van ongeveer 25-35 dagen, maar bij verschillende diersoorten varieert de lengte van deze cyclus van een paar dagen tot een half jaar. Lang niet ieder zoogdier heeft een menstruatie met bloedverlies bij uitblijven van de bevruchting.
Het baarmoederslijmvlies bestaat uit 2 lagen:
Afwijkingen van het baarmoederslijmvlies (endometrium):
Afwijkingen van de baarmoederspierwand (myometrium):
Afwijkingen van de baarmoederhals:
Andere afwijkingen:
Het lukte gynaecologisch chirurg Mats Brännström in 2012 van de Universiteit van Göteborg om bij een aantal vrouwen een baarmoedertransplantatie uit te voeren. De patiënten, van wie sommigen baarmoederhalskanker hadden gehad en anderen zonder baarmoeder waren geboren, kregen de baarmoeder van hun moeder, hun tweelingzuster of een andere vrouw, in een enkel geval van een overleden donor.
De eerste baby uit een getransplanteerde baarmoeder werd in 2014 geboren en in korte tijd volgden er nog negen. Vaak ging het om vroeggeboorten, veroorzaakt door de noodzakelijke medicijnen tegen afstotingsverschijnselen.[5]
De baarmoeder kan op verschillende manieren onderzocht worden:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.