Bas (zangstem)

De bas (van Latijn bassus, diep, laag) is in de zangkunst de laagste mannelijke zangstem met een toonomvang van ongeveer E groot tot d'. Ook degene die zingt met deze stem wordt als 'bas' aangeduid.

Sopraan, C₄ - C₆

Mezzosopraan, A₃ - A₅

Alt en Contratenor, F₃ - F₅

Tenor, C₃ - C₅

Bariton, A₂ - A₄

Bas, E₂ - E₄

De bas is tevens de naam van de vierde stem in de vierstemmige harmonieleer. In een vierstemmige bewerking van een lied zingt de bas vaak de grondtoon van een akkoord.

Onderverdeling

Qua toonhoogte (deelregister) kan de bas worden onderverdeeld in:

• de 'diepe' bas (basso profondo of, in het Frans, 'basse noble'), bijvoorbeeld Sarastro in Die Zauberflöte van Wolfgang Amadeus Mozart;
• de 'vrolijke' bas (basso buffo), bijvoorbeeld Don Basilio in Il barbiere di Siviglia van Gioachino Rossini;
• de 'serieuze' bas (basso serioso of basso cantato), bijvoorbeeld Filippo II in Don Carlo van Giuseppe Verdi; en
• de 'volgbas' (basso continuo), een vooral instrumentale bas; dit was een fundamenteel stijlelement van de barokmuziek vanaf het begin van de 17e eeuw; deze doorlopende instrumentale basstem dient als begeleiding van de zangers en de overige instrumentalisten.

Strohbassregister

Als bassen lage tonen moeten zingen die lager uitvallen dan hun normale bereik kunnen ze gebruikmaken van het Strohbass-register. Met een speciale zangtechniek klinkt dan de eerste subharmonische (harmonische ondertoon), namelijk een octaaf onder de gewone zangstem.