Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief

Cartoon

komisch of satirisch verhaal in een enkele afbeelding Van Wikipedia, de vrije encyclopedie

Cartoon
Remove ads

Een cartoon of spotprent is een humoristische tekening, soms voorzien van een onderschrift, die kan gebruikt worden als commentaar of kritiek op actuele gebeurtenissen of maatschappelijke trends. Een cartoon kan bijvoorbeeld een karikatuur van een bekend persoon, een persiflage van een actuele situatie of simpelweg een afbeelding van een komische situatie zijn. Veel kranten en tijdschriften publiceren cartoons. In kranten gaat het vaak om politieke spotprenten.

Thumb
Over klimaatverandering, Peter Welleman
Thumb
De groei van democratie, 1917
Thumb
Willem V van Oranje-Nassau (als Cupido) droomt over vele hoogzwangere vrouwen, 1796
Remove ads

Etymologie

Het woord cartoon is via het Engels in het Nederlands terechtgekomen. In het Engels betekende cartoon aanvankelijk een schets of ontwerptekening, vooral een voorbereidende tekening van een schilder. Dit woord is ontleend aan het Franse carton, dat verwees naar karton of een schets op karton. Het Franse woord gaat terug op het Italiaanse cartone, een vergrotingsvorm van carta (papier).

Via het Latijn charta (papier, gemaakt van papyrus) en het Griekse khártēs (papyrusblad) is de oorsprong uiteindelijk terug te voeren op de papyrusplant.

Vanaf de 19e eeuw kreeg cartoon in het Engels de betekenis van humoristische of satirische tekening, met name in kranten. In de 20e eeuw kwam daar, vooral in het Amerikaans-Engels, de betekenis tekenfilm bij. Vanuit het Engels is het woord in deze betekenissen in het Nederlands overgenomen.[1]

Remove ads

Controverse

Samenvatten
Perspectief

Cartoons kunnen door hun kritische ondertoon aanleiding geven tot controverse en protest. Op 30 september 2005 stonden enkele cartoons over Mohammed in Jyllands-Posten, een Deens dagblad. Dit leidde in de islamitische wereld en onder islamitische immigranten in de westerse wereld tot een anti-Deense boycot en felle en soms gewelddadige protesten. Ook in Nederland ontspon zich een discussie over zelfcensuur en de grenzen van de vrijheid van meningsuiting.

Nederland

Het gebeurt niet vaak dat in Nederland een cartoonist persoonlijke gevolgen ondervindt van zijn werk, maar Bernard Willem Holtrop, die onder het pseudoniem Willem werkte, veroorzaakte in 1966 een schandaal met een prent waarop koningin Juliana zich prostitueerde. De prent werd in beslag genomen, Holtrop werd gearresteerd en werd samen met zijn uitgever vervolgd wegens majesteitsschennis. Hierna verhuisde Willem naar Parijs.

In 1995 stak er op het gebied van politieke prenten een stormpje op rond een tekening die Teo Gootjes voor het Rotterdams Dagblad maakte over Neelie Kroes en de subsidie die zij als minister had gegeven aan het afvalverwerkingsbedrijf TCR. Mevrouw Kroes zag er de humor niet van in dat zij als corrupt werd uitgebeeld en stapte naar de rechter. Die stelde haar in het ongelijk. Gootjes maakte naar aanleiding van het kort geding dat de vroegere bewindsvrouwe tegen zijn krant aanspande een tweede, eveneens nogal vernietigende tekening.

Er zijn ooit Kamervragen gesteld door de Rooms Katholieke Partij Nederland over een als bijzonder grievend ervaren cartoon van Yrrah in Vrij Nederland, maar dat had verder geen consequenties.

Remove ads

Bekende cartoonisten

Nederlands

Belgisch

Overig

Remove ads

Prijzen

Festivals en exposities

Cartoonmusea

Cartoontijdschriften

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads