Dogma 95

Dogma 95 (Deens: Dogme 95) is een oorspronkelijk Deens verbond van een aantal regisseurs dat in 1995 in Kopenhagen is opgericht. De deelnemers hebben afgesproken zich bij het filmmaken aan tien strikte regels (dogma's) te zullen houden. Deze regels worden opgesomd in het manifest van Dogma 95, en vormen samen De eed van zuiverheid.

De oprichters van Dogma 95 zijn de Deense regisseurs Thomas Vinterberg en Lars von Trier. De eerste en tevens bekendste Dogma 95-film is Festen (Het Feest) uit 1998, geregisseerd door Thomas Vinterberg. In totaal werden 35 films gecertificeerd als Dogma-film.

Concept

Von Trier stelde het manifest van Dogma 95 voor in maart 1995 op een Frans symposium naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de cinema. De regels van Dogma 95 werden er uitgedeeld op rode pamfletten maar werden verder niet toegelicht, zogezegd omdat von Trier hiertoe geen mandaat had gekregen van het collectief. Dat collectief bestond toen enkel uit von Trier en Vinterberg en volgens von Trier hadden ze de regels al lachend in 45 minuten verzonnen. Met Dogma 95 wilden de regisseurs zich afzetten tegen de commerciële Hollywoodfilm maar ook tegen de in hun ogen narcistische auteursfilm.^[1]

De eed van zuiverheid

"Ik zweer mij te onderwerpen aan de volgende regels, opgesteld en bevestigd door Dogma 95:

1. Opnames dienen op locatie plaats te vinden. Rekwisieten en decors mogen niet worden toegevoegd (als een bepaald rekwisiet noodzakelijk is voor het verhaal, moet een locatie worden gekozen waar dit rekwisiet aanwezig is).
2. Geluid dient nooit los van de beelden te worden gemaakt, of andersom. (Muziek mag niet worden gebruikt, tenzij aanwezig waar de scène wordt gefilmd.)
3. De camera dient in de hand te worden gehouden. Elke beweging of fixatie die uit de hand kan worden bereikt is toegestaan. (De film dient niet plaats te vinden waar de camera staat, schieten dient plaats te vinden waar de film plaatsvindt.)
4. De film dient in kleur te zijn. Speciale belichting is niet toegestaan. (Als er te weinig licht is, moet de scène worden afgebroken of dient een enkele lamp aan de camera te worden bevestigd.)
5. Optische effecten en filters zijn verboden.
6. De film mag geen oppervlakkige actie bevatten. (Moorden, wapens etc. dienen niet voor te komen.)
7. Vervreemding in tijd en plaats is verboden. (Dat wil zeggen dat de film plaatsvindt in het hier en nu.)
8. Genrefilms zijn niet toegestaan.
9. Het filmformaat is Academy 35 mm.
10. De filmregisseur wordt niet genoemd op de aftiteling.

Verder zweer ik als regisseur af te zien van persoonlijke smaak. Ik ben niet langer een kunstenaar. Ik zweer af te zien van het creëren van een 'werk', omdat ik het moment belangrijker vind dan het geheel. Mijn uiteindelijke doel is om de waarheid uit mijn karakters en omstandigheden te dwingen. Ik zweer dat te doen met behulp van alle beschikbare middelen en ten koste van elke vorm van goede smaak en elke esthetische overweging.
Zo zweer ik mijn EED VAN ZUIVERHEID.

Kopenhagen, maandag 13 maart 1995.

Namens DOGMA 95

Lars von Trier, Thomas Vinterberg"

(vertaald vanuit het Deens)

Dogma-films

1	Festen	Denemarken	Thomas Vinterberg	Nimbus Film Productions
2	Idioterne	Denemarken	Lars von Trier	Zentropa Entertainments
3	Mifunes sidste sang	Denemarken	Søren Kragh-Jacobsen	Nimbus Film Productions
4	The King Is Alive	Denemarken	Kristian Levring	Zentropa Entertainments
5	Lovers	Frankrijk	Jean-Marc Barr	TF1 International
6	Julien Donkey-Boy	VS	Harmony Korine	Independent Pictures
7	Interview	Korea	Daniel H. Byun	CINE 2000 Production
8	Fuckland	Argentinië	Jose Luis Marques	Atomic Films S.A.
9	Babylon	Zweden	Vladan Zdravkovic	AF&P, MH Company
10	Chetzemoka's Curse	VS	Rick Schmidt, Maya Berthoud
11	Diapason	Italië	Antonio Domenici	Flying Movies S.R.L.
12	Italiensk For Begyndere (Italiaans voor Beginners)	Denemarken	Lone Scherfig	Zentropa Entertainments
13	Amerikana	VS	James Merendino	Gerhard Schmidt, Sisse Graum Olsen
14	Joy Ride	Zwitserland	Martin Rengel	Abrakadabra Films AG
15	Camera	VS	Rich Martini	Rich Martini
16	Bad Actors	VS	Shaun Monson	Nicole Visram, Immortal Pictures
17	Reunion	VS	Leif Tilden	Kimberly Shane O'Hara, Eric M. Klein
18	Et Rigtigt Menneske	Denemarken	Åke Sandgren	Ib Tardini, Zentropa Productions
19	Når Nettene Blir Lange	Noorwegen	Mona J. Hoel	Malte Forssell, Freedom From Fear A/S
20	Strass	België	Vincent Lannoo	Dadowsky Film
21	En Kærlighedshistorie	Denemarken	Ole Christian Madsen	Bo Ehrhardt, Birgitte Hald, Morten Kaufmann, Nimbus Film Produktion ApS
22	Era Outra Vez	Spanje	Juan Pinzás	Pilar Sueiro Atlántico Films, S.L.
23	Resin	VS	Vladimir Gyorski	Steve Sobel, Organic Film
24	Security, Colorado	VS	Andrew Gillis	Andrew Gillis, Grammar Rodeo LTD
25	Converging With Angels		Michael Sorenson	Thomas Jamroz, and Michael Sorenson, Artistry & Rhythm Filmworks
26	The Sparkle Room	VS	Alex McAulay	Voltage USA
27	Come Now	VS
28	Elsker Dig For Evigt	Denemarken	Susanne Bier	Vibeke Windeløv, Zentropa Entertainments
29	The Bread Basket	VS	Matthew Biancniello	My way of the Highway Films
30	Dias de Boda	Spanje	Juan Pinzas	Atlantico Films
31	El Desenlace	Spanje	Juan Pinzas	Atlantico Films
32	Se til venstre, der er en Svensker	Denemarken	Natasha Arthy	Nimbus Film Productions
33	Residencia	Chili	Artemio Espinosa Mc.	Nuevo-Extremo Cine TV Digital
34	Forbrydelser	Denemarken	Annette Olesen	Zentropa Entertainments
35	Cosi x Caso	Italië	Cristiano Ceriello	CinemaDistriBuzione.com, Cristiano Ceriello

Invloed

De eerste Dogma-film, Festen, veroorzaakte sensatie op het Filmfestival van Cannes van 1995 en werd een internationale hit. Maar al snel bleek dat de strenge regels niet altijd stipt werden nageleefd en eerder afremden dan inspireerden. Noch von Trier, noch Vinterberg waagden zich aan een tweede Dogma-film en in 2005 riepen ze het einde van Dogma 95 uit. Buiten de eerste Dogma-films leverde de beweging weinig gedenkwaardige films op, maar lanceerde wel de carrière van enkele Deense regisseurs zoals Susanne Bier en Lone Scherfig.^[1]