Een schitterend gebrek

Een schitterend gebrek is een roman van de Nederlandse schrijver Arthur Japin uit 2003. Het verhaal speelt zich af in de 18e eeuw. De hoofdpersoon is een jonge vrouw genaamd Lucia, die haar eerste geliefde – de Venetiaan Giacomo Casanova – achterlaat nadat haar gelaat door de pokken is aangetast. Na vele rondzwervingen door Europa wordt ze courtisane in Amsterdam. Daar ontmoet ze Casanova, die inmiddels een rokkenjager en avonturier is, opnieuw. Zo wordt ze geconfronteerd met haar onverwerkte verleden.

Snelle feiten Auteur(s), Land ...

Het werk werd door recensenten overwegend positief ontvangen. Het is ook meerdere malen vertaald.^[2] Het won de Libris Literatuurprijs van 2004 als ook de literaire jongerenprijs De Inktaap van 2005.^[2]^[3] Een schitterend gebrek werd in 2006 bewerkt tot een toneelstuk en in 2024 kwam er een gelijknamige film op basis van de roman.^[4]

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

Het verhaal wordt verteld door Lucia zelf. Zij springt daarbij tussen het heden en het verleden. Casanova zal het verhaal dat door Lucia wordt verteld, zelf nooit kennen.

Lucia brengt haar jeugd door op het vredige platteland van Noord-Italië. Ze leidt op dat moment een onbezorgd leven en is vaak in de natuur. Dan komen de voorbereidingen van het huwelijk van de dochter van de gravin eraan. De gravin is de eigenaresse van het landgoed waar Lucia werkt. Lucia is de dochter van twee bedienden, die al geruime tijd in dienst zijn van de gravin. De gravin ziet Lucia als familie en gaat erg vertrouwd met haar om.

Als de genodigden voor het groots huwelijk aankomen, valt Lucia’s blik meteen op twee jongemannen. De gebroeders Francesco en Giacomo Casanova spreken haar meteen aan. Vooral Giacomo, dus zorgt zij er met een list voor dat hij een vertrek dicht bij dat van haar krijgt. Zo brengt zij hem iedere morgen zijn eten en brengt zij veel tijd door op zijn kamer of bij hem in bed. Maar Giacomo vindt haar nog te jong om het echte genot te kunnen beleven, dus onthoudt hij zich van het liefdesspel. Dan moet hij weer gaan, maar spreken zij af elkaar eeuwig trouw te zijn. Hij zal na een halfjaar terugkomen en dan zullen zij trouwen. Ze zijn van plan om samen een gelukkig leven op te bouwen in Venetië.

In de tussentijd wordt Lucia’s kennis bijgespijkerd door een bijlesleraar. Hij loopt echter de pokken op en gaat dood aan deze ziekte. Vervolgens blijkt ook Lucia besmet te zijn. Ze overleeft, maar de lichamelijke gevolgen zijn enorm voor haar: haar gezicht is voor altijd ontsierd door littekens. Lucia wil nog steeds dolgraag trouwen met Giacomo, maar tegelijk wil ze hem de vernedering van een lelijke echtgenote niet aandoen: ze zullen hierdoor geen van beiden ooit geaccepteerd worden in de societykringen van Venetië. Ze besluit te vluchten en ziet Giacomo hierna nooit meer.

Na vele omzwervingen, waarbij ze in een verlichte feministenbeweging terechtkomt, maar ook als prostituee elke klant moet aannemen vanwege haar verminking, wordt Lucia een dure courtisane in Amsterdam. Ze hult zich in sluiers, waardoor ze voor haar klanten extra aantrekkelijk - want mysterieus - is. Dan komt ze Giacomo opnieuw tegen: hij noemt zich Seingalt en is een vrouwenverslinder geworden die later, in onze tijd, bekend zal staan als Casanova. Seingalt pocht dat hij nog nooit een vrouw ongelukkig heeft gemaakt, Lucia schept op dat zij nog nooit echt verliefd is geworden. Beiden gaan een weddenschap aan: Giacomo zal proberen Lucia te winnen en Lucia moet hem op de een of andere manier haar eigen verhaal vertellen. Maar de sluier en het verleden staan alle openheid in de weg.

Wat volgt is een geniaal en subtiel spel met liefde als inzet. Lucia raakt echter verstrikt in haar eigen gevoelens, die ze, sinds haar vlucht, heeft onderdrukt. Uiteindelijk bedenkt zij een geniaal plan; ze schrijft hem als de vrouw met de sluier een brief waarin ze zijn weddenschap aanneemt en hij haar voor zich mag winnen. Een week lang hebben ze geweldige seks en voelt zij zich helemaal goed. Maar dan moet zij uiteindelijk toch op de een of andere manier haar verhaal kwijt. Zij schrijft hem nog een brief, waarin zij vertelt dat ze weet wie Lucia is en dat hij haar kan zien bij een hoerenhuis in de stad. Hij gaat erheen en zij is daar, zonder sluier. Het verband tussen Lucia en de vrouw met de sluier zal voor hem nooit duidelijk worden. Hij vindt Lucia weerzinwekkend en voelt zich schuldig dat zij terecht is gekomen in zo’n milieu. Zij wil niet dat hij zich schuldig voelt en geeft zichzelf de schuld. Ze zegt hem dat als ze echt van hem zou hebben gehouden, zij nooit uit elkaar zouden zijn gegaan. Hij vertrekt en schrijft nog een brief aan de vrouw met de sluier, waarin hij zegt dat hij Lucia liever niet had gezien en dat zij de weddenschap gewonnen heeft.

Lucia is ondertussen zwanger en heeft een onzekere toekomst voor zich. Met kind zal zij niet kunnen prostitueren en de enige die haar zekerheid kan bieden is meneer Jamieson. Hij is al tijdenlang gek van haar en heeft zijn vaste avond in de week dat hij bij haar komt om van haar diensten gebruik te maken. Hij is eveneens haar enige klant die weet hoe ze er werkelijk uitziet zonder sluier. Lucia besluit op het laatste moment alsnog met hem mee te gaan naar Amerika en krijgt uiteindelijk na haar eerste kind, Jacob, nog twee kinderen van hem.

Aan het eind zijn de twee geliefden voor altijd uit elkaars armen gedreven.

Een schitterend gebrek

Verhaal

Bewerkingen

Theater

Verfilming

Vertalingen

Bekroningen

Wikiwand - on