Furcifer

Furcifer is een geslacht van hagedissen (Lacertilia) uit de familie kameleons (Chamaeleonidae).

Furcifer
Furcifer campani
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Iguania (Leguaanachtigen) Familie: Chamaeleonidae (Kameleons)
Geslacht
Furcifer Fitzinger, 1843
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Furcifer op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Naam en indeling

De verschillende soorten worden wel madagaskar(-)kameleons genoemd. De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Leopold Fitzinger in 1843.

Er zijn 24 soorten, inclusief de pas in 2012 voor het eerst beschreven Furcifer viridis.^[1]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten die onderstaand zijn weergegeven, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Furcifer angeli	Brygoo & Domergue, 1968	Noordwestelijk Madagaskar
Furcifer antimena	Grandidier, 1872	Zuidwestelijk Madagaskar
Furcifer balteatus	Duméril & Bibron, 1851	Oostelijk Madagaskar
Furcifer belalandaensis	Brygoo & Domergue, 1970	Madagaskar
Furcifer bifidus	Brongniart, 1800	Oostelijk Madagaskar
Furcifer campani	Grandidier, 1872	Centraal Madagaskar
Furcifer cephalolepis	Günther, 1880	Comoren (Grande Comore)
Labord's kameleon (Furcifer labordi)	Grandidier, 1872	Zuidwestelijk Madagaskar
Tapijtkameleon (Furcifer lateralis)	Gray, 1831	Centraal Madagaskar
Furcifer major	Brygoo, 1971	Zuidwestelijk Madagaskar
Furcifer minor	Günther, 1879	Centraal Madagaskar
Furcifer monoceras	Boettger, 1913	Madagaskar
Furcifer nicosiai	Jesu, Mattioli & Schimmenti, 1999	Westelijk Madagaskar
Reuzenkameleon (Furcifer oustaleti)	Mocquard, 1894	Madagaskar
Panterkameleon (Furcifer pardalis)	Cuvier, 1829	Noordoostelijk Madagaskar
Furcifer petteri	Brygoo & Domergue, 1966	Noordelijk Madagaskar
Furcifer polleni	Peters, 1874	Comoren (Mayotte)
Furcifer rhinoceratus	Gray, 1845	Noordwestelijk Madagaskar
Furcifer timoni	Glaw, Köhler & Vences, 2009	Madagaskar
Furcifer tuzetae	Brygoo, Bourgat & Domergue, 1972	Madagaskar
Wrattenkameleon (Furcifer verrucosus)	Cuvier, 1829	Madagaskar
Furcifer viridis	Florio, Ingram, Rakotondravony, Louis & Raxworthy, 2012	Noordwestelijk Madagaskar
Furcifer voeltzkowi	Boettger, 1893	Noordwestelijk Madagaskar
Furcifer willsii	Günther, 1890	Centraal Madagaskar

Verspreiding en habitat

Stekelkameleon (Furcifer verrucosus).

Vrijwel alle soorten komen endemisch voor op het ten zuidoosten van Afrika gelegen eiland Madagaskar, net zoals soorten uit het geslacht Calumma en het minder verwante geslacht van de kortstaartkameleons (Brookesia). Slechts twee soorten komen op de Comoren voor, ten noordwesten van Madagaskar.^[1]

De habitat bestaat voornamelijk uit vochtige tot drogere tropische en subtropische bossen, echter ook in scrubland en in door de mens aangetaste bossen worden de dieren aangetroffen.^[2] Veel soorten worden erg groot, tussen de veertig en zestig centimeter, maar onderling zijn er duidelijke verschillen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 22 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Elf soorten worden gezien als 'veilig' (Least Concern of LC), vijf als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU), een als 'onzeker' (Data Deficient of DD), een als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en drie soorten als 'bedreigd' (Endangered of EN). De soort Furcifer belalandaensis ten slotte wordt beschouwd als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).^[2]