Hervormde kerk (Bemmel)

De Hervormde kerk is een in oorsprong 12e-eeuws kerkgebouw in het Nederlandse dorp Bemmel, provincie Gelderland. De kerk wordt gebruikt door de Protestantse Gemeente Bemmel.

Hervormde kerk
Plaats	Bemmel
Adres	Oude Kerkhof 13
Gewijd aan	Benignus van Dijon of Donatus
Coördinaten	51° 53′ NB, 5° 54′ OL
Gebouwd in	12e eeuw
Monumentale status	rijksmonument
Monument­nummer	8937
Architectuur
Bouwmateriaal	tufsteen en baksteen
Toren	12e eeuw
Koor	15e eeuw
Schip	1834
Afbeeldingen
Muurschildering in de kapel (16e eeuw).
Portaal    Christendom

Geschiedenis

De oudste vermelding van een kerk te Bemmel is in 1277, als graaf Egbert van Bentheim bevestigt dat zijn vader de kerk en de tienden aan de Duitse Orde heeft geschonken. Ook in de kerkenlijst van de Utrechtse Dom uit 1395 wordt de kerk genoemd. De kerk was gewijd aan de heilige Benignus van Dijon^[1] of Donatus.^[2]

Van de oorspronkelijke 12e-eeuwse driebeukige tufstenen kerk is alleen de toren behouden gebleven. Het koor en schip zijn in de 15e eeuw vervangen, waarschijnlijk vanwege grote schade door een watervloed. Het gotische koor werd als eerste gebouwd, daarna werd het nieuwe driebeukige schip opgetrokken. In de 16e eeuw werd tegen het koor een kapel aan gebouwd in opdracht van de familie Van Bemmel.

Eind 16e eeuw werd de reformatie ingevoerd, maar de kerk trok weinig gelovigen, omdat de katholieke inwoners eenvoudig te kerke konden gaan in omliggende plaatsen die buiten de Republiek vielen. Omdat de kerk te groot was voor de protestantse gemeente, werden het koor en de kapel in gebruik genomen als dijkmagazijn.

In 1834 werd de kerk grondig verbouwd. De zijbeuken van het schip werden vervangen en de kapel kreeg een topgevel.

Door de Tweede Wereldoorlog moest de noodzakelijk geachte restauratie worden uitgesteld. Vervolgens zorgde het oorlogsgeweld in de winter van 1944-1945 er voor dat de kerk ernstige schade opliep. In 1952-1953 werd de kerk daarom grondig gerestaureerd, waarbij het plafond van het schip werd vervangen en het koorgewelf opnieuw moest worden opgemetseld. De kapel werd als consistoriekamer ingericht. Toen de kerk gereed was, werd begonnen met de restauratie van de toren.