Hydroxonium

Het oxoniumion (IUPAC-naam), ook bekend als hydroxonium- of hydroniumion, is een ion met de formule H₃O⁺. Het is een positief geladen ion (kation) dat gevormd wordt wanneer water (H₂O) een waterstofion (H⁺) opneemt. Het oxoniumion heeft een pK_a-waarde (zuurconstante) van 0. Het is het sterkste zuur dat opgelost in water stabiel is. Een nog sterker zuur, zoals zoutzuur (HCl), zal een proton afgeven aan water, dat zo in een oxoniumion omgezet wordt. De pH van een waterige oplossing wordt uitsluitend bepaald door de H₃O⁺-concentratie (of correcter: de activiteit van de oxoniumionen) in de oplossing.

Hydroxonium
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van hydroxonium
Molecuulmodel van hydroxonium
Algemeen
Molecuul­formule	H3O+
IUPAC-naam	oxonium, oxidanium
Andere namen	hydronium, hydroxonium
Molmassa	19,02322 g/mol
SMILES	[OH3+]
InChI	1S/H2O/h1H2/p+1
CAS-nummer	13968-08-6
PubChem	123332
Wikidata	Q849881
Evenwichtsconstante(n)	pKa = 0
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Ionisatie van water

Water ondervindt ook in pure toestand een kleine mate van ionisatie. Dit gebeurt wanneer een watermolecuul een proton afstaat aan een ander watermolecuul. Dit wordt de eigendissociatie of autoprotolyse van water genoemd, en kan worden gezien als een evenwichtsreactie:

${\displaystyle {\ce {H2O + H2O <=> H3O^+ + OH^-}}}$

Het oxoniumion is daarmee volgens de theorie van Johannes Nicolaus Brønsted het geconjugeerde zuur van water:

${\displaystyle {\ce {HZ + H2O <=> H3O^+ + Z^-}}}$

De mate van ionisatie is echter heel klein: de K-waarde voor de eigendissociatie van water is 10^-14. Dit getal wordt wel de waterconstante (K_w) genoemd.