Loading AI tools
vaste jaarlijkse indeling van feesten en dagen binnen de kerk Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het kerkelijk of liturgisch jaar van de katholieke kerken is een periode die niet gelijk loopt met het kalenderjaar. Dit jaar wordt ingedeeld in twee kringen rond de grote feestdagen van Kerstmis en Pasen. Het kerkelijk jaar start met de kerstkring. Deze vangt aan met de eerste zondag van de advent (eigenlijk met het avondgebed voorafgaand aan deze zondag) en gaat over naar Kerstmis tot aan de vierde zondag na Epifanie (Driekoningen). Daarna start de paaskring die, naargelang de gebruikte liturgische kalender, aanvangt met septuagesima (de negende zondag voor Pasen) of Aswoensdag. De paaskring eindigt 49 dagen na Pasen met Pinksteren. De zondag daarop volgt Trinitatis (Drievuldigheidsfeest) met daarna de 27 zondagen na Trinitatis. Deze periode wordt ook nog onderverdeeld in de zomerkring (Trinitatis en 12 zondagen erna) en de herfstkring (van de 13e tot en met de 27e en laatste zondag na Trinitatis). Daarmee is de kring van het kerkelijk jaar gesloten.
Het kerkelijk jaar werd ook door de Lutherse kerk gehandhaafd. Zodoende komt dit sinds de fusie met de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland nog terug in sommige gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland. Het overzicht hieronder gebruikt echter de katholieke benamingen.
De kerstkring is de eerste periode van het kerkelijk jaar. Deze gaat van de eerste zondag van de Advent tot aan het feest van het doopsel van Jezus.
De advent begint op de eerste zondag (Levavi) na 26 november. Dit is ook de zondag die het dichtst bij het feest van de Heilige Andreas (30 november) valt. Deze zondag valt in de periode van 27 november tot en met 3 december.
Vorig jaar[1] | Dit jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
zo 26 nov 2023 | zo 1 dec 2024 | De eerste zondag (Levavi) | paars |
zo 3 dec 2023 | zo 8 dec 2024 | De tweede zondag (Populus Sion) | paars |
zo 10 dec 2023 | zo 15 dec 2024 | De derde (zondag Gaudete) | roze |
zo 17 dec 2023 | zo 22 dec 2024 | De vierde zondag (Rorate) | paars |
Van 17 december tot 24 december wordt de jaarlijkse kerstnoveen gehouden. Er worden in die dagen geen heiligen herdacht en het dragen van gewaden in de paarse kleur is verplicht voorgeschreven.
Vorig jaar[1] | Dit jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
ma 25 dec 2023 | wo 25 dec 2024 | Kerstmis: Hoogfeest van de geboorte van Jezus | wit |
za 30 dec 2023 | za 28 dec 2024 | Heilige Familie zondag vóór de octaafdag van Kerstmis, 30 december als Kerstmis op een zondag valt |
wit |
ma 1 jan 2024 | do 1 jan 2026 | Hoogfeest van Maria Moeder van God (octaafdag van Kerstmis) | wit |
zo 7 jan 2024 | zo 5 jan 2025 | Openbaring van de Heer of Driekoningen 6 januari, maar wordt in de liturgie gevierd op de zondag na 1 januari |
wit |
ma 8 jan 2024 | zo 12 jan 2025 | Doopsel van Jezus (1e zondag na 6 januari). Als de Openbaring des Heren valt op 7 of 8 januari wordt het Doopsel van Jezus gevierd op de maandag 8 of 9 januari. |
wit |
Hiermee eindigt de kersttijd.
Dit jaar[1] | Volgend jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
vr 2 feb 2024 | zo 2 feb 2025 | Opdracht van de Heer in de tempel (Maria Lichtmis) | wit |
In die periode kan het feest van Maria Lichtmis op een zondag vallen. Dan heeft dit feest voorrang op de gewone zondagsliturgie. Het feest sluit de vele kerstfeesten af maar is al een verwijzing naar Pasen.
In de liturgische kalender die gebruikt wordt bij de gewone vorm van de Romeinse ritus begint de paaskring met Aswoensdag en eindigt met het hoogfeest van Pinksteren. In de kalender die gebruikt wordt bij de buitengewone vorm vangt deze kring aan met septuagesima (de negende zondag voor Pasen) en eindigt vóór de eerste zondag van de advent.
Deze periode start op Aswoensdag, eindigt met het Alleluia in de paasnacht en staat voor de vastentijd. De vroegere benaming van de 5de zondag was Passiezondag. De zesde zondag in de Veertigdagentijd heet nu Palmzondag-Passie van de Heer, en luidt tevens de Goede Week in.
Dit jaar[1] | Volgend jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
wo 14 feb 2024 | wo 5 mrt 2025 | Aswoensdag: (Miseréris ómnium) | paars |
zo 18 feb 2024 | zo 9 mrt 2025 | De eerste zondag: (Invocabit me) | paars |
zo 25 feb 2024 | zo 16 mrt 2025 | De tweede zondag: (Reminiscere) | paars |
zo 3 mrt 2024 | zo 23 mrt 2025 | De derde zondag: (Oculi) | paars |
zo 10 mrt 2024 | zo 30 mrt 2025 | De vierde zondag, Halfvasten: (Laetare) | roze |
zo 17 mrt 2024 | zo 6 apr 2025 | De vijfde zondag, Passiezondag: (Júdica) | paars |
zo 24 mrt 2024 | zo 13 apr 2025 | De zesde zondag, Palmzondag: (Púeri Hebreaórum) | rood |
do 28 mrt 2024 | do 17 apr 2025 | Witte Donderdag: (Nos autem) | wit |
vr 29 mrt 2024 | vr 18 apr 2025 | Goede Vrijdag | rood |
za 30 mrt 2024 | za 19 apr 2025 | Stille zaterdag: (Sabbatum Sanctum) | wit |
De Paastijd is de tijd die loopt vanaf de vooravond van Pasen (paasavond en -nacht) tot en met Pinksteren (49 dagen na Pasen).
De eerste acht dagen van Pasen vormen het paasoctaaf, waarbij elke dag hierin wordt gevierd als een Hoogfeest van de Heer, en er dus het Gloria en Credo wordt gezongen. De zondag waarmee het octaaf eindigt, wordt Beloken Pasen of Zondag van de Goddelijke Barmhartigheid genoemd.
Dit jaar[1] | Volgend jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
zo 31 mrt 2024 | zo 20 apr 2025 | Paaszondag (Resurréxi) | wit |
zo 7 apr 2024 | zo 27 apr 2025 | Beloken Pasen (Quasi modo geniti) | wit |
zo 14 apr 2024 | zo 4 mei 2025 | De derde paaszondag (Misericordia Domini) | wit |
zo 21 apr 2024 | zo 11 mei 2025 | De vierde paaszondag (Jubiláte Deo) | wit |
zo 28 apr 2024 | zo 18 mei 2025 | De vijfde paaszondag (Cantáte Dómino) | wit |
zo 5 mei 2024 | zo 25 mei 2025 | De zesde paaszondag (Vocem jucundidátis. Rogate) | wit |
do 9 mei 2024 | do 29 mei 2025 | Hemelvaart van de Heer (Viri Galilaei) | wit |
zo 12 mei 2024 | zo 1 jun 2025 | De zevende paaszondag (Exaudi, Dómine) | wit |
zo 19 mei 2024 | zo 8 jun 2025 | Pinksteren (Spiritus Dómini) | rood |
zo 26 mei 2024 | zo 15 jun 2025 | Feest van de Heilige Drie-eenheid | wit |
Tussen Hemelvaart en Pinksteren wordt de jaarlijkse Pinksternoveen gehouden.
Dit jaar[1] | Volgend jaar | Liturgische kleur | |
---|---|---|---|
ma 24 jun 2024 | di 24 jun 2025 | Sint Jan | wit |
vr 1 nov 2024 | za 1 nov 2025 | Allerheiligen | wit |
za 2 nov 2024 | zo 2 nov 2025 | Allerzielen | paars |
Tijdens het kerkelijk jaar worden verschillende liturgische kleuren gebruikt. Iedere kleur, o.a. voor het kazuifel (zie aldaar) heeft zijn eigen periode in het kerkelijk jaar en zijn eigen betekenis.
In de loop van de tijd zijn er in protestantse kringen óók speciale zon- en feestdagen opgekomen. Denk bijvoorbeeld aan:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.