Louis Gay-Lussac

Louis Joseph Gay-Lussac (Saint-Léonard-de-Noblat, 6 december 1778 – Parijs, 9 mei 1850) was een Franse scheikundige en natuurkundige.

Louis Gay-Lussac

Leven en werk

Gay-Lussac werd geboren in de Limousin. Als briljant student werd hij vanaf 1794 op kostschool gestuurd in Parijs. In december 1797 begon hij een studie aan de École polytechnique, waar hij in november 1800 afstudeerde. Hij volgde daarna nog les aan de École des ponts et chaussées. In 1801 werd hij assistent van Antoine-François Fourcroy en Claude-Louis Berthollet, zijn vroegere leraars aan de École polytechnique. In 1806 werd Gay-Lussac opgenomen in de Académie des sciences. Hij werd in 1808 hoogleraar in de natuurkunde aan de Sorbonne, in 1809 hoogleraar in de chemie aan de École polytechnique, waar hij een eigen laboratorium had. In 1820 werd hij opgenomen in de Académie nationale de médecine. In 1832 werd hij hoogleraar in de chemie aan de Jardin des Plantes. Dankzij zijn talenkennis en zijn goede contacten met buitenlandse wetenschappers bleef Gay-Lussac op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in zijn vakgebied.^[1]

Op 24 augustus 1804 steeg hij met wiskundige Jean-Baptiste Biot op in een heteluchtballon. Op een recordhoogte van 4.000 meter ondernam Gay-Lussac experimenten naar de eigenschappen van gassen.^[2] In 1805 ondernam hij samen met Alexander von Humboldt een studiereis naar Italië, Zwitserland en Duitsland.^[1] Samen namen ze waar dat twee volumen waterstof en één volume zuurstof zich verenigen om twee volumen waterdamp te vormen. Later vond hij dat soortgelijke eenvoudige verhoudingen bij de verbinding van alle gassen waar te nemen zijn. Deze eigenschap staat thans nog bekend onder de naam van gaswetten van Gay-Lussac.

Ook op het gebied van de theoretische chemie deed Gay-Lussac naderhand belangrijke ontdekkingen, onder meer over potas, chloor en jood.

Terwijl hij in Lussac verbleef, werd Gay-Lussac ziek. Hij werd nog naar Parijs gebracht maar overleed daar op 9 mei 1850. Hij werd twee dagen later begraven op het Cimetière du Père-Lachaise in Parijs. Hij liet een weduwe na, Geneviève Rojot, met wie hij in 1808 was gehuwd.^[1]

Eerbewijzen

Gay-Lussac werd in 1842 opgenomen in de exclusieve Orde Pour le Mérite. Hij is een van de 72 Fransen wier namen in reliëf op de Eiffeltoren zijn aangebracht. Een berg op de maan draagt zijn naam.^[1]

Bibliografie

Gay-Lussac schreef ongeveer honderdvijftig artikelen in de wetenschappelijke tijdschriften Annales de chimie en Mémoires de la Société d'Arcueil.^[1]

• Recherches sur la dilatation des gaz et des vapeurs, Annales de Chimie, deel XLIII, 1802
• Note sur les précipitations mutuelles des oxydes métalliques, Annales de Chimie, deel XLIX, 1803
• Relation d'un voyage aérostatique fait par M. Gay-Lussac, le 29 fructidor an 12, samen met Jean-Baptiste Biot, Parijs 1804
• Expériences sur les moyens eudiométriques et sur la proportion des principes constituans de l'atmosphère, samen met Alexander von Humboldt, Parijs 1805
• Mémoire sur la combinaison des substances gazeuses, les unes avec les autres, Mémoires de la Société de physique et de chimie de la Société d'Arcueil, deel 2, 1809
• Recherches physico-chimiques, samen met Louis Jacques Thénard. 2 delen. Deterville, Parijs 1811
• Mémoire sur l'iode, Perronneau, Parijs 1814
• Recherches sur l'acide prussique, Perronneau, Parijs 1815
• Essai sur l'art de faire le vin, samen met Jean-Baptiste Rougier La Bergerie. Audot, Parijs 1821
• Instruction pour l'usage de l'alcoomètre centésimal et des tables qui l'accompagnent, Collardeau, Parijs 1824
• Instruction sur l'essai du chlorure de chaux, Feugueray, Parijs 1824
• Instruction sur les paratonnerres, Imprimerie royale, 1824
• Traité élémentaire de physique, samen met C. Despretz en F. Arago. Méquignon-Marvis, Parijs 1825
• Cours de physique, Grosselin, 1827
• Leçons de physique, Grosselin, Parijs 1828
• Cours de chimie. Comprenant l'histoire des sels, la chimie végétale et animale, 2 delen, Pichon & Didier, Parijs 1828
• Essai des potasses du commerce, Thuau, Parijs 1829
• Nouvelle instruction sur la chlorométrie, Parijs, circa 1830
• Instruction sur l'essai des matières d'argent par la voie humide, Commission des monnaies et médailles, Imprimerie royale, Parijs 1832
• Recherches sur la composition élémentaire de plusieurs principes immédiats des végétaux, Thuau, Parijs 1832
• Nouveaux rèsultats de l'emploi des eaux minérales de Vichy dans le traitement de la goutte, samen met Charles Petit, J. Pelouze, Jean Jacques Joseph Leroy d'Étiolles. Baillière, Parijs 1842
• Opinion sur le projet de loi relatif à la falsification des vins, 1844
• Rapport fait à la Chambre au nom d'une commission spéciale chargée de l'examen du projet de loi relatif à la réduction de la taxe du sel, 1846