Middenhandsbeen

De middenhandsbeenderen,^[1] middelhandsbeenderen of ossa metacarpii^[2] zijn de beenderen die in de handpalm de verbinding van de handwortelbeenderen met de vingers maken.^[3] Samen worden zij de middenhand genoemd.^[4] Vergelijkbaar met de middenhandsbeenderen zijn in de voet de middenvoetsbeenbeenderen of ossa metatarsii.

Middenhandsbeenderen
Ossa metacarpii
Bot
■ Middenhandsbeentjes
Middenhandsbeentjes genummerd
Naslagwerken
MeSH	Metacarpal+Bones
Portaal    Biologie

De middenhandsbeenderen zijn:

• os metacarpii I^[2] of eerste middenhandsbeen
• os metacarpii II^[2] of tweede middenhandsbeen
• os metacarpii III^[2] of derde middenhandsbeen
• os metacarpii IV^[2] of vierde middenhandsbeen
• os metacarpii V^[2] of vijfde middenhandsbeen

De Griekse arts Galenus noemde de middenhand μετακάρπιον, metakárpion.^[3][5] In het Latijn sluit metacarpium^{[2][3][6][7][8][9]} en niet metacarpus^[10][11] het beste aan bij deze Oudgriekse vorm.^[3] Als bijvoeglijk naamwoord van metacarpium komt men in het anatomische Latijn zowel metacarpius,^[12] metacarpicus,^[13] metacarpiaeus,^[14] metacarpeus,^[15] metacarpianus^[16] als metacarpalis^[11] tegen. De vorm metacarpius zou het meest overeenkomen^[9][12] met de latere, Griekse vorm μετακάρπιος, metakárpios.^[12] De vorm metacarpalis, zoals in ossa metacarpalia^[11] is een samenstelling uit een Latijn en Grieks deel.^[13] Het gebruik ervan wordt door sommigen^[9][13] afgeraden.

Bij de andere zoogdieren dan de mens wordt van een soortgelijke indeling, met soortgelijke nummering, uitgegaan.^[17] Alleen de vleeseters onder de huisdieren bezitten behalve de mens alle vijf de middenhandsbeenderen.^[18] De ossa metacarpii III en IV zijn het langst.^[18] Bij varkens ontbreekt het os metacarpii I,^[18] De ossa metacarpii I et II zijn volledig afwezig bij de herkauwers,^[18] terwijl van het os metacarpii V alleen als klein beenplaatje aanwezig is.^[18] Bij het paard zijn de ossa metacarpii I et V volledig afwezig.^[18] Het os metacarpii III is vervolgens het hoofdmiddenhandsbeen, met de ossa metacarpii II et IV als griffelbeentje ertegenaan.^[18]

Voetnoten

1. Coëlho - Zakwoordenboek der Geneeskunde
2. H Triepel. Nomina Anatomica. Mit Unterstützung von Fachphilologen, 1910.
3. Hyrtl, J. (1880). Onomatologia Anatomica. Geschichte und Kritik der anatomischen Sprache der Gegenwart. Wien: Wilhelm Braumüller. K.K. Hof- und Unversitätsbuchhändler.
4. JJE van Everdingen, AMM van den Eerenbeemt. Pinkhof Geneeskundig woordenboek, 2012. 12e druk
5. HG Liddell en R Scott. A Greek-English Lexicon, revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of Roderick McKenzie, 1940.
6. Castelli, B. & Ravenstein, A. (1665). Lexicon medicum Graeco-Latinum. Rotterdam: Arnold Leers.
7. Diemerbroeck, I. de (1679). Anatome corporis humani. Leiden: Ioan Ant. Huguetan. & Soc.
8. Schreger, C.H.Th.(1805). Synonymia anatomica. Synonymik der anatomischen Nomenclatur. Fürth: im Bureau für Literatur.
9. Triepel, H. (1908). Memorial on the anatomical nomenclature of the anatomical society. In A. Rose (Ed.), Medical Greek. Collection of papers on medical onomatology and a grammatical guide to learn modern Greek (pp. 176-193). New York: Peri Hellados publication office.
10. W His. Die anatomische Nomenclatur. Nomina Anatomica. Der von der Anatomischen Gesellschaft auf ihrer IX. Versammlung in Basel angenommenen Namen, 1895.
11. Federative Committee on Anatomical Terminology. Terminologia Anatomica, 1998.
12. H Triepel. Die anatomischen Namen. Ihre Ableitung und Aussprache. Mit einem Anhang: Biographische Notizen, 1910.
13. Triepel, H. & Stieve, H. (1936). Die anatomischen Namen. Ihre Ableitung und Aussprache. Anhang: Eigennamen, die früher in der Anatomie verwendet wurden.(Achtzehnte Auflage). Berlin/Heidelberg:Springer-Verlag.
14. Siebenhaar, F.J. (1850). Terminologisches Wörterbuch der medicinischen Wissenschaften. (Zweite Auflage). Leipzig: Arnoldische Buchhandlung.
15. International Anatomical Nomenclature Committee (1966). Nomina Anatomica (Derde uitgave). Amsterdam: Excerpta Medica Foundation.
16. Foster, F.D. (1891-1893). An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages. New York: D. Appleton and Company.
17. International Committees on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature, Veterinary Histological Nomenclature, & Veterinary Embryological Nomenclature (1994). Nomina Anatomica Veterinaria together with Nomina Histologica and Nomina Embryologica Veterinaria. Zürich/Ithaca/New York.
18. Koch, T., Berg, R., & Heinze, W. (1970). Lehrbuch der Veterinär-Anatomie.Band I. Bewegungsapparat. (2. Auflage). Jena: VEB Gustav Fischer Verlag.

Skelet

schedel · wervelkolom · borstkas · borstbeen · schoudergordel · arm · bekkengordel · been
bot · gewricht · botten van de mens · schaambeen

Mediabestanden

Zie de categorie Metacarpus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.