Mulciber (vulkaan)

Mulciber is een dode vulkaan op het Nederlandse deel van de Noordzee, op ongeveer 100 km ten noordwesten van Terschelling.

Mulciber
Coördinaten	54° 4′ NB, 4° 20′ OL
Ligging	Noordzee, Nederland
Type	Dode stratovulkaan
Laatste uitbarsting	Late Jura
Portaal    Aardwetenschappen

Geschiedenis

Mulciber was actief in het late Jura en vroege Krijt, zo'n 150 miljoen jaar geleden, dezelfde periode waarin de Zuidwalvulkaan in de huidige Waddenzee ook actief was.^[1] In deze periode was het gebied rond de Noordzee seismisch actief vanwege de opbreking van het toenmalige supercontintent Laurazië. Later zijn er op andere plekken, o.a. in de Golf van Biskaje en de Atlantische Oceaan breukzones ontstaan, waarbij het gebied rond de Noordzee seismisch rustig werd.^[2] De vulkaan werd bedekt door 3300 m aan sedimentlagen, maar door zoutvloei zijn de as- en basaltresten in ondiepere lagen (zo'n 1660 m) terecht gekomen, waar het door boringen aangetoond kon worden.^[1]

Ontdekking

Afwijking van het aardmagnetisch veld op de Noordzee. De Zuidwalvulkaan is de rode vlek in de Waddenzee, Mulciber de rode vlek het dichtst bij in het noordwesten.

In de zomer van 1985 heeft exploratiemaatschappij Amoco bij een boring^[3] enkele tientallen meters vulkanische as en basalt aangetroffen. Destijds werd gedacht dat dat resten waren van de Zuidwalvulkaan, wat echter onwaarschijnlijk is gegeven dat die vulkaan zo'n 100 km ten zuidoosten ligt.^[1] De Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, heeft bestaande gegevens, waaronder seismische gegevens van olie- en gasexploratie, meetgegevens aan het aardmagnetisch veld en boringen geïnterpreteerd in het kader van een algemene geologische studie van de Noordzee, waarbij men tot de conclusie kwam dat het om een uitgedoofde vulkaan moest gaan.^[1][2] Op 9 mei 2020 werd dit wereldkundig gemaakt.^[2][4]

Naam

De geologen van de Geologische Dienst Nederland hebben de vulkaan genoemd naar Mulciber, een god uit de Romeinse mythologie van vuur en vulkanen, ook wel Vulcanus genoemd.^[2]