Nathaniel Courthope

Nathaniel Courthope (? - Lontor, 19 oktober 1620) was een koopman in dienst van de Engelse Oost-Indische Compagnie (EIC) die in de Banda-eilanden een vergeefse poging deed de Nederlandse handel in nootmuskaat over te nemen.

De Rode Zee

Mocha.

Op 17 november 1609 werd Courthope door de East India Company voor zeven jaar aangenomen als koopman en in april 1610 vertrok hij aan boord van de Trades Increase naar de Molukken om specerijen te kopen en er kooplieden achter te laten. De Trades Increase, met zo'n 1200 ton meer dan twee keer zo groot als de gemiddelde Oost-Indiëvaarder en in december te water gelaten door koning Jacobus I, maakte met de Darling en de Peppercorn deel uit van de zesde schipvaart van de EIC, onder leiding van Sir Henry Middleton. De reis was niet succesvol. Onderweg naar Azië probeerde men in oktober in Mocha aan de kust van de Rode Zee Engelse handelswaar, voornamelijk wol, te verkopen. De Trades Increase kwam daar vast te zitten op een zandbank, en moest veel handelswaar lossen om weer vlot te komen. Dit maakte de Engelsen kwetsbaar. Middleton, Courthope en anderen werden eerst ondergebracht in een logement aan wal maar na enige tijd gevangen genomen door de plaatselijke Agha. Meerdere Engelsen kwamen hierbij om het leven. Middleton bracht drie weken door in een hondenhok onder een trap. Vervolgens werden allen meegevoerd naar Sanaa, de hoofdstad, waar de Pasja hen op basis van instructies uit Constantinopel verbood handel te drijven in Mocha. In maart waren ze weer terug in Mocha, waar Middleton met enkele anderen wist te ontsnappen naar de Trades Increase. Middleton zelf had zich verstopt in een waterton omdat hij anders herkend zou worden. De schepen blokkeerden daarna net zo lang de haven tot de andere overlevende gevangenen, waaronder Courthope, werden vrijgelaten. In augustus zeilden ze door naar Surat aan de noordwestkust van India.^[1]

Bantam

Bantam.

In Surat hoopte men gebruik te kunnen maken van handelsbetrekkingen aangegaan door de EIC-gezant William Hawkins, maar deze bleek aan het hof van Aurangzeb in Agra uit de gratie gevallen te zijn en wilde weg. Met hem mee kwam de bemanning van de in september 1609 voor de kust vergane Ascension van de vierde schipvaart, waaronder de commandeur Alexander Sharpeigh en de koopman John Jourdain, Courthopes latere chef. De schepen keerden toen terug naar de Rode Zee, en dwongen daar Indiase handelsvaartuigen de katoenen stoffen die zij vervoerden te ruilen voor wol. Hierover ontstond ruzie met de inmiddels gearriveerde achtste schipvaart van John Saris, die het niet eens was met de acties van Middleton. In augustus 1612 vertrokken alle Engelse schepen naar Atjeh, en vandaar naar Bantam, het Engelse hoofdkwartier.^[2] Jourdain vertrok met de Darling naar de Molukken om specerijen te kopen. De Trades Increase bleek vol paalworm te zitten zodat een tweede scheepshuid nodig was. De bemanning viel echter ten prooi aan ziektes. Toen de Darling terugkeerde in de haven van Bantam trof Jourdain de Trades Increase rottend op een zandbank aan. Middleton en veel andere opvarenden waren dood. Courthope was een van de weinigen die nog op de been waren.^[3]

Courthope bleef tot begin 1614 in Bantam werken. Hij kwam hier onder verdenking te staan van fraude en zelfverrijking toen een van de kooplieden van de Trades Increase op zijn sterfbed een bekentenis schreef waarin ook Courthope en anderen werden geïmpliceerd.^[4] In Londen besloot men dat de schuldigen met het eerste schip terug moesten komen en alles wat niet van hen was inleveren, maar uiteindelijk liep het met een sisser af. Courthope werd naar de handelspost in Sukadana aan de zuidwestkust van Borneo gezonden, waar goud, diamanten en bezoarstenen^[5] te koop waren. Na een moeizaam begin, verstoken van contanten, bracht hij de handelspost allengs tot bloei. In de zomer van 1616 keerde hij terug naar Bantam.^[6]