Preprint

Een preprint (^ⓘ) of conceptpublicatie, is een versie van een wetenschappelijk artikel dat voorafgaat aan de publicatie in een peer-reviewed academisch tijdschrift. Een preprint is bijna altijd online en gratis beschikbaar, vaak als een niet opgemaakte versie, voordat en/of nadat een artikel in een tijdschrift is gepubliceerd.

Functie

Publicatie van een manuscript in een wetenschappelijk peer-reviewed tijdschrift duurt vaak weken, maanden of zelfs jaren na de eerste indiening. Dit komt voornamelijk door de tijd die redacteuren en reviewers nodig hebben om manuscripten te evalueren en te beoordelen, en de tijd die auteurs nodig hebben om kritieken te verwerken. Bij afwijzing van een artikel en herindiening bij een ander tijdschrift duurt het proces nog langer. De noodzaak om snel actuele resultaten binnen een wetenschappelijke gemeenschap te verspreiden, heeft ertoe geleid dat onderzoekers documenten online delen, die bekend staan als preprints.^[1]

Preprints zijn manuscripten die nog niet door vakgenoten zijn beoordeeld (peer-review). Ze kunnen worden beschouwd als grijze literatuur. Door de directe verspreiding van preprints krijgen auteurs wel vroegtijdige feedback van hun vakgenoten. Dit kan nuttig zijn bij het reviseren en eventueel delen van een aangepaste versie, en bij het voorbereiden van het artikel voor indiening bij een tijdschrift.

Sinds 1991 worden preprints in toenemende mate elektronisch op internet verspreid, in plaats van op papier. Dit heeft aanleiding gegeven tot grote preprint-servers zoals arXiv.org en institutionele repositories. Vooral in de afgelopen vijf jaar is er een enorme groei ontstaan van preprint servers in allerlei disciplines.

In sommige tijdschriften kan het plaatsen van preprints de publicatie van het onderzoek in de weg zitten vanwege de zogenaamde Ingelfinger Rule - een regel oorspronkelijk opgesteld door The New England Journal of Medicine die ervan uitgaat dat er geen bevindingen worden gepubliceerd die reeds elders, in andere media of in andere tijdschriften zijn gepubliceerd. Het merendeel van de wetenschappelijke uitgevers staat echter wel toe dat werk wordt gepubliceerd op preprint servers voordat ze bij een tijdschrift worden ingediend. Een overzicht van de mogelijkheden per academische uitgeverij, wordt bijgehouden in de Sherpa/Romeo database.

Verschillende stadia van een artikel

Een preprint is een artikel is dat nog geen officiële peer review heeft ondergaan. Een postprint is een artikel dat door vakgenoten is beoordeeld ter voorbereiding op publicatie in een tijdschrift. Zowel de preprint als de postprint kunnen verschillen van de uiteindelijke gepubliceerde versie van een artikel. Preprints en postprints samen worden e-prints genoemd.