Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief
Rover (ruimtevaart)
ruimtevaartuig Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Remove ads
Een rover (Engels voor "verkenner", letterlijk "rondtrekker" of "rondreiziger") is een voertuig dat zich kan voortbewegen over de oppervlakte van een planeet of een ander hemellichaam. Het kan gaan om een onbemande robot die op afstand bestuurd wordt of semiautonoom is, maar het kan ook een bemand voertuig zijn waarmee astronauten op een andere planeet kunnen rondrijden.
Een bekende rover is de maanwagen (Lunar Rover Vehicle) waarmee Amerikaanse astronauten op de Maan rondreden.
Remove ads
Kenmerken
Samenvatten
Perspectief
Door de mogelijkheid om zich op eigen kracht voort te bewegen, hebben rovers het voordeel dat ze een veel groter gebied kunnen onderzoeken en vastleggen dan stationaire landers kunnen doen. Als ze aangedreven worden door zonnecellen, kunnen ze zich in de winterperiode op zonnige plekken vestigen.
Missies met rovers hebben wel een grote technische complexiteit en daardoor grotere kans op mislukking dan missies met ruimtesondes die in een baan rond de planeet blijven of landers die op één plek blijven. Rovers landen op een planeet door middel van een lander, en na de landing moet de lander de rover op de planeetoppervlakte plaatsen, of de rover moet op eigen kracht de lander uitrijden. Hierbij kan van alles misgaan. Een andere risicofactor is dat rovers die op planeten op grote afstand van de Aarde rondrijden alleen met een flinke vertraging bestuurd kunnen worden, door de lange tijd die de radiosignalen er in beide richtingen over doen om de afstand te overbruggen. Deze rovers moeten dus semiautonoom kunnen handelen.
De wagens moeten over ruig en onbekend terrein kunnen rijden en extreme omstandigheden kunnen weerstaan, zoals enorm hoge en lage temperaturen en druk. Ook moeten ze tegen stof en corrosie kunnen en tijdens de missietijd blijven werken zonder mogelijkheid tot reparatie.
Remove ads
Actieve rovermissies
Samenvatten
Perspectief
Curiosity
Zie Mars Science Laboratory voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De NASA zette in 2012 een nieuwe rover op Mars neer als deel van het Mars Science Laboratory-programma. De lancering van deze rover, de Curiosity, vond plaats op 26 november 2011 met behulp van een Atlas V 541-raket. Op 6 augustus 2012 landde Curiosity op Mars.
De rover heeft zes wielen, een robotarm en camera's die op manshoogte geïnstalleerd zijn. Het kan zich 5 tot 20 kilometer van zijn landingsplaats verwijderen. Het was de bedoeling dat het minimaal een Marsjaar (687 dagen) in bedrijf blijft.[1]
Zhurong
Zie Zhurong (rover) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.China lanceerde op 23 juli 2020 de missie Tianwen-1 naar Mars. De missie omvat een orbiter, een lander en een rover, de Zhurong (祝融), vernoemd naar een Chinese vuurgod.[2] De Zhurong werd op 15 mei 2021 (Chinese tijd) met een lander op Mars neergezet voor een missie van drie maanden in de regio Utopia Planitia. De rover met zes wielen weegt ongeveer 240 kilo en heeft een aantal camera's en instrumenten aan boord, waaronder een laser om rotsen te onderzoeken en een radar om onder de grond naar ijs te zoeken.[3][4]
Perseverance
Zie Mars 2020 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
NASA lanceerde op 30 juli 2020 de Mars 2020-rover Perseverance naar Mars.[5][6] De missie omvatte ook een experimentele helikopterrover genaamd Ingenuity.[7][8]
Op 18 februari 2021 landde de rover op Mars, in Jezero, een diepe krater nabij de evenaar van de planeet, ooit een diep meer. De rover zal hier minstens twee jaar rondrijden om monsters te verzamelen die aanwijzingen kunnen geven over mogelijk leven op Mars.[9]
Een rover van de ESA, bijgenaamd Fetch, zal vervolgens rond 2026 op Mars landen om de door de NASA-rover verzamelde monsters op te halen. De monsters worden hierna met een raket gelanceerd en terug naar de Aarde gestuurd, waar ze rond 2031 zullen arriveren.[7][8]
Op 19 april 2021 maakte Ingenuity de eerste vlucht ooit op een andere planeet door een voortgedreven luchtvaartuig, door verticaal op te stijgen, in de lucht te blijven hangen, en weer op Mars te landen.[10]
In januari 2024 werd de Ingenuity-missie beëindigd nadat bleek dat de rotor beschadigd was geraakt en de rover hierdoor niet meer kan vliegen.[11]
Pragyan
Zie Chandrayaan-3 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De Indiase Chandrayaan-3-missie naar de Maan werd op 14 juli 2023 gelanceerd vanaf Satish Dhawan Space Centre. De missie omvat een rover genaamd Pragyan (Sanskrit voor "wijsheid") die nabij de zuidpool door een lander wordt neergezet. De rover weegt 26 kilo en heeft zes wielen. Het heeft vijf instrumenten aan boord, waarmee het onderzoek zal doen naar het oppervlak van de Maan, de atmosfeer en de tektonische activiteit op de Maan.[12]
Op 23 augustus 2023 zette de Vikram-lander neer bij de zuidpool van de Maan. Vervolgens gebruikte de Pragyan een hellingbaan om vanaf de Vikram naar het Maanoppervlak te glijden. De Pragyan zal zich met een snelheid van ongeveer 1cm per seconde over de Maan bewegen. De informatie verzameld door de rover wordt naar de Vikram gestuurd, die het volgens via het ruimtevaartuig van de Chandrayaan-2-missie (dat nog steeds in een baan rond de Maan is) terugstuurt naar de Aarde.[13]
LEV-1 en LEV-2
Zie Smart Lander for Investigating Moon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Op 19 januari 2024 landde de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA twee kleine rovers op de Maan als onderdeel van de Smart Lander for Investigating Moon (SLIM)-missie. De maanlander landde ondersteboven en staat niet op zijn poten, waaronder de zonnepanelen in de verkeerde richting staan. De rovers werden echter losgelaten voordat het ruimtevaartuig landde, en zijn met succes op het Maanoppervlak neergezet.[14]
De minirovers, of lunar excursion vehicles (LEVs), zijn ontworpen om op de Maan rond te springen en metingen te maken met een thermometer, stralingsmeter en hellingssensor, en deze metingen terug naar de Aarde te sturen. Een van de rovers, LEV-1, heeft een antenne en camera aan boord en maakte foto's van de Maanlander na de ongelukkige landing. De tweede rover, LEV-2, werd deels ontworpen door Takara Tomy, een speelgoedbedrijf bekend van de Transformers. De balvormige rover bevat twee camera's en kan openknappen, waarbij de twee helften van de bal veranderen in wielen. [14][15]
Remove ads
Toekomstige rovermissies
Samenvatten
Perspectief
ExoMars
Zie ExoMars voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De ESA is van plan om in 2028 een rover naar Mars te sturen als onderdeel van het ExoMars-programma, met een verwachte landing op Mars in 2030.[16]
De Britse astronaut Tim Peake kondigde in februari 2019 in Stevenage (waar de ExoMars-rover samengesteld wordt) aan dat de rover vernoemd wordt naar de DNA-onderzoeker Rosalind Franklin. De Rosalind Franklin beschikte over zes wielen, instrumenten en een boor. De rover zal tot op twee meter diep kunnen boren, monsters van rotsmateriaal nemen en onderzoeken, naar water zoeken en het weer bestuderen.[17][18] Met deze instrumenten, de zogenaamde Analytical Laboratory Drawer (ALD), kan de rover zoeken naar de aanwezigheid van complexe organische moleculen op Mars, die aangeven dat levensvormen zich op de planeet ontwikkeld kunnen hebben.[19]
De Rosalind Franklin-missie was oorspronkelijk een gedeeld Europees-Russische missie en stond gepland voor 2022, maar na de Russische invasie van Oekraïne werd in juli 2022 besloten de missie te annuleren. In plaats daarvan zou Perseverance de monsters zelf verzamelen, en anders zouden hiervoor vliegende minirovers van NASA ingezet worden. Ter vervanging presenteerde de ESA plannen voor een missie naar de Maan die ook rovers zou omvatten.[20] [21][22] In 2025 werd echter besloten de missie te hervatten, waarbij de NASA de Russische onderdelen overneemt.[16]
Artemis
Zie Artemisprogramma voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Met het Artemisprogramma is NASA van plan vanaf 2030 astronauten op de Maan neer te zetten. NASA wil hiervoor een nieuwe maanwagen gebruiken, de Lunar Terrain Vehicle (LTV), en heeft hiervoor in april 2024 drie verschillende commerciële partijen gekozen: Intuitive Machines, Lunar Outpost en Venturi Astrolab. Na een jaar zal NASA een van deze drie bedrijven selecteren om de nieuwe LTV te bouwen en onderhouden. Het contract heeft een totale waarde van 4,6 miljard dollar.[23]
De LTV zal geen drukcabine hebben (astronauten moeten dus hun ruimtepakken aanhouden), en het moet semi-autonoom zijn (het kan ook zonder astronauten rondrijden). De wagens moeten meer vracht kunnen vervoeren dan de oorspronkelijke Maanwagens die tijdens het Apolloprogramma gebruikt werden, en ook langere afstanden kunnen afleggen dan de oorspronkelijke Maanwagens.[23]
Daarnaast ontwikkelt de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA samen met Toyota de Lunar Cruiser, een Maanwagen die bedoeld is als verblijf- en werkruimte, en tevens zal worden gebruikt om de zuidelijke Poolregio van de Maan te verkennen. De cabine zal onder druk staan, zodat astronauten geen ruimtepak nodig hebben. Astronauten zullen tot 30 dagen kunnen verblijven in de wagen, die wat weg heeft van een kampeerauto.[24]
Deze Lunar Cruiser zal waarschijnlijk minstens 6 meter lang zijn en 13 vierkante meter leefruimte omvatten. De wagen zal rijden op zes wielen en een bereik hebben van maximaal 10.000 kilometer. De wagen is ontworpen voor twee astronauten, maar zal ruimte bieden aan maximaal vier.[25][26][27] De Lunar Cruiser zal worden voortgestuwd door een waterstof-brandstofcel en zonnepanelen.[24] De wagen wordt naar planning in 2031 naar de Maan getransporteerd als deel van de Artemis VII-missie en minstens 10 jaar gebruikt worden.[24]
Australië is van plan om op zijn vroegst in 2026 een rover op de Maan neer te zetten. De rover, ontwikkeld door de Australian Space Agency, wordt getransporteerd naar de Maan door NASA als onderdeel van het Artemisprogramma. Na een publieksstemming eind 2023 kreeg de rover de naam Roo-ver, een verwijzing naar kangoeroes. De rover weegt ongeveer 20 kilo en zal grondmonsters (regoliet) verzamelen, waaruit NASA gaat proberen zuurstof te onttrekken, een stap richting menselijke bewoning van de Maan.[28][29]
CADRE
NASA's Cooperative Autonomous Distributed Robotic Exploration (CADRE)-project werkt aan het idee van een vloot van minirovers die kunnen samenwerken en samen beslissingen kunnen nemen. Als één van de rovers uitvalt, kunnen de resterende rovers blijven doorwerken. Een geplande demonstratiemissie zal de enorme lavabuizen onder het oppervlak van de Maan verkennen. Een van de minirovers zou kunnen neerdalen in een lavabuis en data terugsturen naar de andere rovers. De rover zou waarschijnlijk niet in staat zijn om weer uit de buis te kruipen, maar dit zou geen mislukking van de missie zijn, omdat de resterende rovers de missie kunnen voortzetten.[30]
Een drietal CADRE-rovers zullen naar verwachting in 2024 naar de Maan worden getransporteerd met een Nova-C.[31]
Andere geplande missies naar de Maan
Amazon-directeur Jeff Bezos presenteerde in mei 2019 plannen om uiterst 2024 met het Blue Moon-ruimtevaartuig op de Maan te landen. De Blue Moon, die wordt ontwikkeld door Bezos' bedrijf Blue Origin, zal maximaal vier autonome rovers aan boord hebben om het Maanoppervlak te verkennen.[32]
De Verenigde Arabische Emiraten kondigden in september 2020 plannen aan om in 2024 een rover op de Maan neer te zetten. De rover zal instrumenten bevatten om de regoliet van de Maan te onderzoeken. Tevens zal de rover camera's bevatten. Het is een kleine rover, die 10 kg weegt. De missie zal gebruik maken van een lander van een ander land of een bedrijf om de rover op de Maan te deponeren.[33]
Canada kondigde in mei 2021 aan dat het land van plan is om uiterlijk in 2026 een rover op de Maan te landen. De missie wordt uitgevoerd door de Canadian Space Agency in samenwerking met NASA.[34]
Andere geplande rovermissies
De Martian Moons eXploration-missie van het Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) zal naar planning in 2026 een ruimtevaartuig lanceren naar de twee manen van Mars, Phobos en Deimos. Onderdeel van deze missie is een Duits-Franse rover, IDEFIX, ontwikkeld door het Centre National d'Etudes Spatiales (CNES) en het Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR), die het oppervlak van Phobos zal onderzoeken.[35][36]
NASA is van plan om in 2028 een missie te sturen naar Titan, de grootste maan van Saturnus, met een verwachte aankomst in 2034. Onderdeel van deze Dragonfly-missie is een drone die zelfstandig kan rondvliegen op de maan - een vliegende rover dus.[37] De rover heeft acht rotors om mee te vliegen en zal naar verwachting meer dan 170 kilometer afleggen over een periode van 32 maanden.[38]
De Scarab en de ATHLETE zijn Maanrovers ontwikkeld door NASA. Ook werkt NASA aan de Space Exploration Vehicle (SEV), een nieuw bemand voertuig voor zowel planeten als missies in de ruimte. De SEV heeft 12 wielen en ruimte voor twee astronauten om er twee weken in te verblijven. De LORAX is een NASA-rover in ontwikkeling voor onderzoek in Antarctica, op Aarde dus.
NASA werkt tevens aan een onderwaterrover, de Buoyant Rover for Under-Ice Exploration (BRUIE), bedoeld voor onderzoek onder het ijsoppervlak van Jupiters maan Europa en Saturnus' maan Enceladus. De rover zal in staat zijn langs de onderkant van ijsplaten te kruipen. NASA is van plan om een prototype van de rover te testen in Antarctica.[39]
Illustratie van de vliegende rover van de Dragonfly-missie
Het Space Exploration Vehicle, een bemande rover ontwikkeld door NASA
Prototypes van NASA's All-Terrain Hex-Legged Extra-Terrestrial Explorer (ATHLETE) met bemanningsmodules
Remove ads
Geschiedenis
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads