Schepen van Zwammerdam

De schepen van Zwammerdam zijn een aantal archeologische vondsten van houten vaartuigen uit de Romeinse tijd op het landgoed de "Hooghe Burch" in het Nederlandse dorp Zwammerdam, gemeente Alphen aan den Rijn.

Schepen van Zwammerdam
Romeins schip Zwammerdam 2 (1972)
Datering	97 - 205
Cultuur	Romeins
Archeologische informatie
Vindplaats	Hooge Burch, Zwammerdam
Jaar	1971-1974
Collectie	Archeon
ID	Zwammerdam 1 t/m Zwammerdam 6
Portaal    Archeologie

Locatiekaart Nigrum Pullum met vindplaats van de schepen

Gerestaureerd schip Zwammerdam 2 in Archeon (links reconstructie, rechts oorspronkelijk hout)

Samen met de schepen van De Meern en de schepen van Woerden vormen de schepen van Zwammerdam de belangrijkste archeologische vondsten in Noordwest-Europa van schepen uit de Romeinse tijd. Dat komt omdat de grensrivier de Rijn met haar zijarmen er destijds doorheen stroomde. In Zwammerdam lag het Castellum Nigrum Pullum - vertaald "Zwarte Kip" (49 nChr) ontdekt door Prof.Dr.Willem Glasbergen in 1968, na een vermoeden reeds geuit door zijn collega Prof.Dr.Alexander Willem Byvanck in een publicatie in 1943, dat hier een Romeinse nederzetting zou kunnen liggen. Hij ontleende dit aan de vondst van een dakpan uit 200nC met het stempel "Legio I Minerva" van het leger Neder-Germania. Na zijn ontdekking van het Romeinse verleden van Valkenburg, volgde Zwammerdam. Het Romeinse Fort hier was ook de overslagplaats van bouwmaterialen voor het Castellum Albanianae, dat vijf kilometer westelijk gebouwd was in verband met invallen van Friezen over de Aar in 51 nChr. Door grondbewegingen en modderstromen in de 3e eeuw nChr. zijn de schepen scheef in de grond komen te liggen.^[1] De veen-bodem, afgedekt met rivierklei en grondwaterstand zorgden daarbij voor een gunstige natuurlijke conservering van vergankelijke materialen als hout.