Schrikdraad

Schrikdraad, soms ook wel schrikkeldraad genoemd,^[1] is een geleidende draad waar elektrische spanning op staat en die gebruikt wordt in een hekwerk.

Isolator voor schrikdraad.

Op de draad staat een (meestal pulserende) hoge elektrische spanning (2 tot 10 kV), waardoor degene die de schrikdraad aanraakt een gevoelige schok krijgt. Ondanks de hoge stroomsterkte (maximaal 15 A volgens NEN 60335-2-76) en het grote vermogen is de energie laag (maximaal 6 J) door de zeer korte pulsduur (maximaal 0,5 ms). Daardoor is de schok van modern schrikdraad niet dodelijk.

Gebruik

Schrikdraad wordt meestal gebruikt om vee binnen de omheining te houden, of om katten en reigers uit de buurt van vijvers te houden.

Vaak wordt het schrikdraad in een hek gecombineerd met prikkeldraad, waar geen spanning op staat. Dit is handig omdat het hek dan nog steeds bescherming biedt als de stroom uitgeschakeld is. Echt nodig is het echter niet, omdat het vee snel aan de draad gewend raakt.

Veel boeren zetten verschillende draden onder elkaar om het vee binnen de hekken te houden, maar dit is niet altijd nodig. Een enkel draadje kan al genoeg zijn. Heeft men vee zoals paarden is het wel slim om meerdere draadjes te plaatsen, aangezien sommige paarden onder of over de draad heen willen gaan.

Materiaal

Een isolerend handvat om de draad zonder schok weg te halen.

Schrikdraad was oorspronkelijk massief metaaldraad. Later werd het vaak nylondraad of band waarin roestvast staal (rvs) draadjes zijn verwerkt. Prikkeldraad mag in Nederland niet als schrikdraad worden gebruikt, wel mag het op korte afstand van schrikdraad staan.

Gewenning

Runderen raken vrij snel gewend aan schrikdraad en leren dat ze de draad moeten mijden. Na de gewenningsperiode is het bijna mogelijk de elektrische spanning uit te schakelen. Bij paarden duurt het veel langer voor ze aan de draad gewend zijn.

Verbruik

Door de hoge spanning (enkele kV) en de grote stroom (maximaal 15 A) is het vermogen per puls enkele kW. De pulsduur moet zo klein zijn (maximaal 0,5 ms) dat de energie per puls onder de 6 J blijft. Het energieverbruik van schrikdraad is daardoor laag en een schrikdraadapparaat kan dan ook een heel seizoen werken op slechts één batterij. Echter zal door aanraking met begroeiing of door kortsluiting de energie te snel weglekken. Een netstroomapparaat heeft niet het nadeel van leeglopen. Bij weglekkende stroom zullen zowel netstroomapparaten als batterijapparaten met name op grotere afstand van het apparaat veel minder effectief zijn. Een enkel apparaat kan vele kilometers goed geïsoleerd draad van spanning voorzien.

Wetgeving

Schrikdraad mag geplaatst zijn op de erfscheiding. Indien deze langs de weg ligt, moet de draad 50 cm van de kortst bijzijnde borduur/stoep verwijderd zijn en om de 50 m van een waarschuwingsbord voorzien zijn.^[bron?]

Gevaar voor wilde dieren

Een grauwe gans, gestorven in een schrikdraadnet.

Schrikdraad kan gevaarlijk en zelfs dodelijk zijn voor verscheidene wilde dieren. In Nederland betreft het vooral grote eendachtigen (zoals ganzen en zwanen)^[2] die overlijden doordat zij vast komen te zitten in schrikdraad. Bij het bedreigde Temmincks schubdier is elektrocutie door schrikdraden een van de belangrijkste bedreigingen voor de soort.^[3]

Test

Het is eenvoudig om te testen of een schrikdraad in werking is. Pluk een lange grasspriet en leg hem op de draad. Je voelt niets. Schuif langzaam dichterbij tot je de - op dat moment niet onaangename - schokjes voelt.