Solway Firth

De Solway Firth is een baai aan de westkust van Groot-Brittannië, die een deel van de grens tussen Engeland en Schotland vormt. De firth scheidt Cumbria (inclusief de Solway Plain) van Dumfries and Galloway. Het eiland Man ligt ook vlakbij de firth. De firth maakt deel uit van de Ierse Zee.

Solway Firth
Locatie	Schotland en Engeland
Zee	Ierse Zee
Coördinaten	54° 45′ NB, 3° 40′ WL
Foto's
Ordnance Survey kaart van Solway Firth
De rivier de Wampool stroomt in de Solway Firth
Portaal    Geografie

De kustlijn van de firth wordt gekenmerkt door laaggelegen heuvels en kleine bergen. Het is een overwegend landelijk gebied, met voornamelijk kleine dorpen en nederzettingen (zoals Powfoot). Visserij, berglandbouw en enige akkerbouw spelen een grote rol in de lokale economie, hoewel het toerisme toeneemt.

Het noordelijke deel van de Engelse kust van de Solway Firth werd in 1964 aangewezen als Area of Outstanding Natural Beauty (gebied van uitzonderlijke natuurlijke schoonheid), bekend als de Solway Coast. De bouw van het Robin Rigg Wind Farm in de firth begon in 2007. Binnen de firth zijn er enkele zoutmoerassen en wadden die gevaarlijk kunnen zijn vanwege de vaak verschuivende stukken drijfzand.

Wildlife

Er is meer dan 290 vierkante kilometer aan Sites of Special Scientific Interest in het gebied van de firth (waarvan Salta Moss er één is), evenals National Nature Reserves — bij Caerlaverock en in Cumbria. Aan de kant van Cumbria is een groot deel van de kustlijn aangewezen als Area of Outstanding Natural Beauty (AONB). De AONB van de Solway Coast bestaat uit twee afzonderlijke delen: het eerste loopt westwaarts van net ten noorden van Carlisle tot Skinburness; het tweede loopt zuidwaarts van het gehucht Beckfoot, langs Mawbray en Allonby, tot Crosscanonby.

In 2013 werden de honingraat-zandkokerworm en de mossel aangewezen als doelwit van natuurbeschermingsmaatregelen en werd Allonby Bay (een inham van de Solway Firth) voorgedragen als kandidaat voor een mariene beschermde zone.

Important Bird Area

Een deel van de Solway Firth, de Upper Solway Flats and Marshes, is aangewezen als Important Bird Area door BirdLife International vanwege het belang voor significante populaties van de bergeend, bonte strandloper, brandgans, goudplevier, kanoet, kleine mantelmeeuw, kleine rietgans, pijlstaart, rosse grutto, scholekster, topper, tureluur, wilde zwaan, wulp, zilvermeeuw en andere watervogels.^[1]

Langeafstandswandelroute

Een 85 km lange langeafstandswandelroute, de Annandale Way, loopt door Annandale, van de bron van de rivier de Annan, in de Moffat Hills, tot aan de Solway Firth; deze route werd in september 2009 geopend.

Eilanden

In tegenstelling tot andere delen van de westkust van Schotland heeft de Solway Firth slechts een paar eilanden. Dit zijn:

• Hestan Island
• Rough Island
• Little Ross
• Isle of Whithorn (eigenlijk een schiereiland)
• Islands of Fleet

Rivieren

De Solway Firth is de monding van de rivieren Eden en Esk.

Geschiedenis

"Haaf Net Fishing" in de Solway Firth

The Martyr of the Solway door John Everett Millais, 1871

Margaret Wilson in de Solway Firth door John Everett Millais, 1862

De naam “Solway” (in 1218 opgetekend als Sulewad) is van Scandinavische oorsprong en was oorspronkelijk de naam van een doorwaadbare plaats in het wad bij Eskmouth. Het eerste deel van de naam is waarschijnlijk afkomstig van het Oudnoorse woord súl ‘pilaar’, verwijzend naar de Lochmaben Stane, hoewel het ook afkomstig kan zijn van súla, wat ‘solan-gans’ betekent. Súl en súla hebben beide lange klinkers, maar de vroege spellingen van Solway duiden op een korte klinker in het eerste deel. Dit kan het gevolg zijn van de verkorting van een oorspronkelijk lange klinker in het Middelengels, maar kan ook een oorspronkelijke korte klinker vertegenwoordigen. Als dit het geval is, kan het eerste element *sulr zijn, een niet-gedocumenteerd woord dat verwant is aan het Oudengelse sol ‘modderig, poel’, of een afgeleide van sulla, wat ‘slurpen’ betekent. Het tweede element van de naam is afkomstig van het Oudnoorse vað, wat ‘doorwaadbare plaats’ betekent (verwant aan het moderne Engelse woord wade).

Het gebied had drie doorwaadbare plaatsen: de Annan of Bowness Wath, de Dornock Wath (ooit Sandywathe genoemd) en de belangrijkste, de Solewath (ook wel Solewath of Sulewad genoemd).

In 1841 werd een houten vuurtoren gebouwd op Barnkirk Point. Deze werd in 1960 door brand verwoest. Op 9 maart 1876 strandde een Franse logger van 79 ton, de St. Pierre, op Blackshaw Bank, een slecht gedefinieerd gebied dat zich over een aanzienlijke afstand aan beide zijden van het kanaal van de rivier de Nith uitstrekt, en werd uiteindelijk verloren verklaard.

Tussen 1869 en 1921 werd het estuarium overspannen door de Solway Junction Railway via een 1780 m lang ijzeren viaduct. De spoorlijn werd aangelegd om ijzererts van het gebied rond Whitehaven naar Lanarkshire te vervoeren en werd gefinancierd en geëxploiteerd door de Caledonian Railway of Scotland. Nadat de spoorlijn, die geen financieel succes was, in 1921 buiten gebruik werd gesteld, werd de spoorbrug een populair voetpad, waardoor inwoners van Schotland gemakkelijk naar Engeland konden oversteken, waar alcoholische dranken zeven dagen per week legaal verkrijgbaar waren (Schotland was in die tijd op zondag droog). Het viaduct werd tussen 1931 en 1933 gesloopt.

Margaret Wilson was een Schotse covenanter die in 1685 door verdrinking in de Solway Firth werd geëxecuteerd. Ze werd aan een paal in het water vastgebonden en aan haar lot overgelaten om te verdrinken met het opkomende getij. Margaret Wilson leefde in een tijd van grote onrust in Schotland, toen de covenanterbeweging zich verzette tegen het episcopale bestuur van de Kerk van Schotland. De covenanter wilden hun presbyteriaanse geloof behouden en verzetten zich tegen het gezag van de vorst.

John Everett Millais maakte een illustratie, een houtgravure, waarop de Schotse martelares Margaret Wilson te zien is, vastgebonden aan een paal in de branding bij Solway, omdat zij als lid van de Covenanter weigerde James II als hoofd van de kerk te erkennen. De gravure werd gemaakt door het atelier van Joseph Swain en in 1862 gepubliceerd in Once a Week. Ook interessant is het schilderij van John Everett Millais, The Knight Errant (1870). Het oorspronkelijke gedeelte werd later op een ander doek genaaid en in 1872 tentoongesteld als The Martyr of The Solway (Walker Art Gallery, Liverpool), dat vergelijkbaar is met de hier genoemde houtsnede.

Het Ministerie van Defensie had in 1999 meer dan 6.350 kogels met verarmd uranium afgevuurd in de Solway Firth vanaf zijn testterrein in Dundrennan Range.