Streptococcus pyogenes

Streptococcus pyogenes, de pusvormende streptokok, is een β-hemolytische grampositieve streptokok van groep A (Groep-A-streptokok; GAS); de namen zijn onderling uitwisselbaar. De bacterie is anaeroob, maar zuurstoftolerant. Het is potentieel een van de meest agressieve streptokokken bij de mens. Dragerschap zonder symptomen komt echter ook vaak voor.

Streptococcus pyogenes
Bacterie bij 900× vergroting
Taxonomische indeling
Rijk: Bacteria Stam: Firmicutes Klasse: Cocci Orde: Lactobacillales Familie: Streptococcaceae Geslacht: Streptococcus
Soort
Streptococcus pyogenes Rosenbach 1884
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Streptococcus pyogenes op Wikispecies
Portaal    Biologie

Geschiedenis

Reeds in Epidemicus (toegeschreven aan Hippocrates) staat wondroos (ofwel: erisypelas) herkenbaar beschreven. Gedurende de Middeleeuwen was roodvonk een ernstige ziekte. Semmelweis beschreef in 1861 hygiënische maatregelen die kraamvrouwenkoorts moesten voorkomen. We weten nu dat deze ziektebeelden worden veroorzaakt door S. pyogenes.^[1] In 1928 beschreef Rebecca Lancefield een methode voor serotypering van S. pyogenes door middel van het M-eiwit, een virulentiefactor gelokaliseerd aan de oppervlakte van de bacterie.^[2] In 1946 publiceerde Lancefield een andere typeringstechniek, namelijk via het identificeren van T-antigenen.^[3]

Pathogenese

De bacterie wordt doorgegeven via speekseldruppels of direct contact met besmette personen. Deze komt dan in de keel of op de huid terecht. Wanneer de bacterie op de oppervlakte blijft zal deze slechts een oppervlakkige infectie veroorzaken. Wanneer de bacterie dieper terechtkomt, bijvoorbeeld door een wonde, kan deze een agressieve afbraak en ernstige ontsteking van weefsel induceren en zeer snel verspreiden.