Tibeto-Birmaanse talen

De Tibeto-Birmaanse talen vormen een taalfamilie in Zuid-Azië. De groep omvat ongeveer 350 talen, die in Centraal-, Oost- en Zuid-Azië worden gesproken, bijvoorbeeld in Myanmar, Tibet, Thailand, Bhutan, Nepal, India en Pakistan.

Het totaal aantal sprekers bedraagt ca. 70 miljoen. Er zijn 32 miljoen mensen, die het Birmaans spreken, en het Birmaans is daarmee binnen de Tibeto-Birmaanse talen de taal, die het meest wordt gesproken. Andere Tibeto-Birmaanse talen, die door een miljoen of meer mensen worden gesproken, zijn het Tibetaans, Sgaw, Rakhain, Pwo, Tamang, Yangbye, Bai, de Karen-talen en het Meitei.

Classificatie

Over de precieze classificatie van deze talen bestaat bij gebrek aan onderzoeksmateriaal geen overeenstemming en er zijn dan ook verschillende algemene indelingen gemaakt. De Tibeto-Birmaanse talen worden het meest als een deelgroep van de Sino-Tibetaanse talen beschouwd, maar sommige taalkundigen beschouwen het als twee volledig verschillende taalfamilies. De volgende indeling van George van Driem uit 2001 is algemeen aanvaard:

• Tibetobirmaans
  • Bodisch met Tibetaans, Tamang-Ghale, Tshangla, Takpa, Dhimal-Toto
  • Westhimalayaas
  • Mahakiranti met Kiranti, Newari-Thangmi, Magar-Chepang
  • Nord-Assam met Tani, Khowa-Sulung, Mijuisch, Idu-Digaru
  • Hrusisch
  • Bodo-Konyak-Jingpho met Bodo-Koch, Konyak, Jingpho-Sak
  • Kuki-Chin-Naga met Mizo-Kuki-Chin, Ao, Angami-Pochuri, Zeme, Tangkhul, Meithei, Karbi
  • Qiang-Gyalrong met Xixia-Qiang en Gyalrong
  • Nungisch
  • Karenisch
  • Lolo-Birmaans met Lolo en Birmaans
  • Overige talen: Pyu †, Dura †, Lepcha, Mru, Naxi, Tujia, Bai

Een groot deel van de Tibeto-Birmaanse protovormen is in 2003 door James Matisoff gereconstrueerd.^[1]