Wijboschbroek

Wijboschbroek is een Nederlands natuurgebied, gelegen ten noorden van Schijndel. Het is 248 ha groot en zal worden uitgebreid tot 550 ha door aankoop van enclaves. Een groot deel van het gebied is in beheer bij Staatsbosbeheer.^[1] Naar het zuiden toe gaat het gebied over in De Smaldonken en de kom van Wijbosch, terwijl het in het noorden wordt begrensd door de Zuid-Willemsvaart.

Wijboschbroek
Natuurgebied
Situering
Land	Nederland
Locatie	Noord-Brabant
Coördinaten	51° 37′ NB, 5° 29′ OL
Dichtstbijzijnde plaats	Schijndel
Informatie
Oppervlakte	2,48
Beheer	Staatsbosbeheer
Website	Officiële website
Foto's
Schaapskooi Wijboschbroek

Geschiedenis

17e eeuw

Het Wijboschbroek is ontstaan als ontginning van het oorspronkelijke broeklandschap ten oosten van het gehucht Wijbosch. Het bestond uit een open drassig broekland dat naadloos aansloot op het Veghels Broek (De Dubbelen en Grootdonk te Veghel. Dwars door het Wijboschbroek stroomt de Biezenloop, een zijtak van de Aa. Het Wijboschbroek was een overloopgebied voor beide rivieren.

Tot in de achttiende eeuw behoorde het Wijboschbroek tot de gemeentegronden van Wijbosch en Schijndel. Inwoners van deze dorpen mochten het gebied gebruiken om het vee te laten grazen.

18e eeuw

Rond 1750 werden delen van het broeklandschap op grote schaal rationeel verkaveld. Door de aanleg van sloten werd het gebied gedeeltelijk ontwaterd. De omzetting in weiland en aanplant van populieren werd hierdoor mogelijk gemaakt. Als ontginningsas werd gebruikgemaakt van de Veghelsedijk, de oude verbindingsweg tussen Schijndel-Wijbosch en Veghel. Het resultaat van deze ontginningen was het kenmerkende Meierijse populierenlandschap dat zich hier grofweg uitstrekte in de driehoek Dinther, Veghel en Schijndel. Het Wijboschbroek vormt het middelpunt van dit populierenlandschap.

19e eeuw

Van 1850-1900 begon de systematische bebossing, waartoe rabatten werden aangelegd. De boomgroei bestond wederom uit populieren met daaronder hakhout, bestaande uit wilgen en elzen.

In 1944 zijn vanuit het Wijboschbroek door de Duitsers aanvallen uitgevoerd op Veghel en tevergeefs op Schijndel. Hier is verder weinig over bekend. Wel zijn hier sporen van terug te vinden in het Wijboschbroek zelf.

20e eeuw

In de 20e eeuw werden de bossen omgevormd tot opgaand bos. Vanaf 1954 werd er ook veel naaldhout aangeplant. De verdere verlaging van de grondwaterstand in de twintigste eeuw, had een grote invloed op de vegetatie in het gebied. Door de verstedelijking van de regio, waaronder uitbreiding van Wijbosch, Veghel en de aanleg van de Rijksweg A50 is het landschapsbeeld aangetast. Het aangrenzende populierenlandschap rond Kilsdonk en De Dubbelen is verdwenen, waardoor het behoud van het Wijboschbroek nog belangrijker is geworden. Het landschap kent dan ook een hoge cultuurhistorische waardering.