Zweedse parlementsverkiezingen 1976

Op 19 september 1976 wordt in Zweden een nieuw parlement verkozen. De verhoudingen tussen de partijen worden niet ingrijpend gewijzigd, maar de drie oppositiepartijen (liberalen, centristen en conservatieven) slagen er wel in om samen een absolute meerderheid te winnen. Voor het eerst in 44 jaar worden de Socialdemokraterna (S) van de macht verdreven, reden waarom de stembusgang van 1976 historisch wordt genoemd.

Zweedse parlementsverkiezingen 1976
Datum	19 september 1976
Land	Zweden
Te verdelen zetels	349
Opkomst	91,76%
Resultaat
Grootste partij	S
Nieuwe premier	Thorbjörn Fälldin (C)
Vorige premier	Olof Palme (S)
Opvolging verkiezingen
← 1973     1979 →
Portaal    Politiek

De thema’s van de campagne: bureaucratie en kernenergie

Sinds de verkiezingen van 1973 moet sociaaldemocratisch premier Olof Palme voor zijn beleid steun zoeken bij andere partijen. Zo bereikt hij over zijn belastingspolitiek een overeenkomst met de liberale Folkpartiet (FP) en later ook met de Centerpartiet (C). Al te ernstige negatieve gevolgen van de economische crisis van het midden van de jaren zeventig blijven Zweden gespaard. Anders dan in 1973 evolueren werkloosheid, prijzen en de levensstandaard in de goede richting. De economie zal niet het belangrijkste onderwerp van de campagnestrijd worden.^[1]

Tussen 1973 en 1976 raken de sociaaldemocraten steeds meer geassocieerd met de groeiende bureaucratie. Er ontstaat – ten gevolge van een aantal schandalen (bv. de reis van een vakbondsleider naar Spanje, een land dat geboycot wordt of belastingsverminderingen voor leidende sociaaldemocraten) – een wantrouwen in het sociaaldemocratische bewind. De oppositie beschuldigt de regering ervan de economische macht in handen te laten van de vakbond LO en de bureaucratie.^[2]

Het belangrijkste punt van discussie in de campagne zal echter kernenergie worden. Het Zweedse politieke landschap is verdeeld als het kernenergie aangaat. De sociaaldemocraten en conservatieven zijn volmondig voor, de liberalen zijn in principe voor maar bepleiten de bouw een kleiner aantal nucleaire sites. De Centerpartiet werpt zich, ter bescherming van het milieu, op als grootste tegenstander van nucleaire energie. Tot een maand voor de verkiezingen lijkt de campagne aan het thema kernenergie voorbij te gaan. Dat verandert wanneer centrumleider Thorbjörn Fälldin op de proppen komt met een plan om alle nucleaire installaties binnen de tien jaar op te doeken. De sociaaldemocraten zijn voor kernenergie, hoewel hun achterban verdeeld is. De Socialdemokraterna worden in door Fälldin in het defensief gedrongen.^[3]