Almak

Gamma Andromedae (Gamma And, γ And, γ Andromedae) er den tredje lysaste stjerna stjernebiletet Andromeda. Ho er òg kjend med det tradisjonelle namnet Almach (òg skrive Almaach, Almaack, Almak, Almaak eller Alamak).

Almach

Stjernesystemet (ikkje i skala)

γ¹ Andromedae
(γ Andromedae A)

Observasjonsdata Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete	Andromeda
Rektascensjon	02h 03m 53.9531s[1]
Deklinasjon	+42° 19′ 47.009″[1]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)	2.26[1]
Karakteristikk
Spektralklasse	K3IIb[2]
U−B fargeindeks	+1.58[2]
B−V fargeindeks	+1.37[2]
R−I fargeindeks	+0.68[2]
Astrometri
Eigarørsle (μ)	RA: 43.08[1] mas/år Dek.: −50.85[1] mas/år
Parallakse (π)	9.19 ± 0.73[1] mas
Avstand	350 ± 30 ly (109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)	−2.9[3]
Detaljar
Radius	96[4] R☉
Luminositet	2,600[4] L☉
Temperatur	4,200[4] K
Rotasjonssnøggleik (v sin i)	< 17[2] km/s
Andre namn
Almach, Almaach, Almak, Almaak, Alamak, γ1 And, Gamma1 Andromedae, Gamma1 And, γ Andromedae A, γ And A, Gamma Andromedae A, Gamma And A, 57 Andromedae A, 57 And A, STF 205A, ADS 1630 A, BD+41 395, CCDM J02039+4220A, FK5 73, GC 2477, HD 12533, HIP 9640, HR 603, IDS 01578+4151 A, PPM 44721, SAO 37734, WDS 02039+4220A.[1][2][5]
Databasereferanse
SIMBAD	data

I 1778 oppdaga Johann Tobias Mayer at γ Andromedae var ei dobbeltstjerne. I eit lite teleskop ser ho ut som ei lys, gyllengul stjerne (γ¹ Andromedae) ved sidan av ei dimmare, indigoblå stjerne (γ² Andromedae), med ein avstand på kring 10 bogesekund. Ho vert ofte rekna som ei vakker dobbeltstjerne av stjernekikkarar på grunn av denne fargekontrasten.^[6][1][7] Det vart seinare oppdaga at γ² Andromedae igjen er eit tredobbelt stjernesystem. Det som ser ut som ei enkel stjerne med det nakne auga er eit firedobbelt stjernesystem som ligg kring 350 lysår frå jorda.^[6][8]

γ1 Andromedae

γ¹ Andromedae er ei lyssterk kjempestjerne med spektralklasse K3IIb. Ho har ein tilsynelatande storleiksklasse på kring 2,26.^[2]

γ2 Andromedae

γ² Andromedae
(γ Andromedae BC)

Observasjonsdata Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete	Andromeda
Rektascensjon	02h 03m 54.720s (B)[9]
Deklinasjon	+42° 19′ 51.41″ (B)[9]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)	4.84 (BC)      (combined) 5.5 (B) 6.3 (C)[10]
Karakteristikk
Spektralklasse	B9.5V/B9.5V (B)    (spektroskopisk dobbelstjerne)[11] A0V (C)[12]
U−B fargeindeks	−0.12[10]
B−V fargeindeks	+0.03[10]
Astrometri
Eigarørsle (μ)	RA: 37 (B)[7] mas/år Dek.: −57 (B)[7] mas/år
Parallakse (π)	9.19 ± 0.73[9] mas
Avstand	350 ± 30 ly (109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)	−0.3 (BC)[3]
Bane[13]
Omlaupstid (P)	63.67 ± 1.0 år
Store halvakse (a)	0.302 ± 0.001"
Eksentrisitet (e)	0.927 ± 0.03
Inklinasjon (i)	109.8 ± 5.0°
Lengda til oppstigande knute (Ω)	109.6 ± 5.0°
Perihel epoke (T)	B2015.5 ± 1.5
Perihelargument (ω) (sekundær)	183.4 ± 15.0°
Posisjon (relativ til {{{primærlekam}}})
Observasjonsepoke	2004
Vinkelavstand	9.6″ [5]
Posisjonsvinkel	63° [5]
Andre namn
γ2 And, Gamma2 Andromedae, Gamma2 And, γ Andromedae BC, γ And BC, Gamma Andromedae BC, Gamma And BC, 57 Andromedae BC, 57 And BC, HD 12534, HIP 9640, HR 604, SAO 37735, WDS 02039+4220BC.[7][5][14]
Databasereferanse
SIMBAD	data

γ² Andromedae, med ein samla tilsynelatande storleiksklasse på 4,84,^[10] er 9,6 bogesekund unna γ¹ Andromedae med ein posisjonsvinkel på 63 grader.^[5] I oktober 1842 fann Wilhelm Struve ut at γ² Andromedae sjølv var ei dobbeltstjerne, der dei to komponentane var skilde av mindre enn eitt bogesekund.^[15] Komponentane er eit objekt med ein tilsynelatande storleiksklasse 5,5, γ Andromedae B, og type-A hovudseriestjerne med tilsynelatande storleiksklasse 6,3, γ Andromedae C.^[10] Dei har eit krinslaup som varer kring 64 år.^[13] Spektrogram teken frå 1957 til 1959 avslørte at γ Andromedae B igjen var ei dobbeltstjerne som bestod av to type-B hovudseriestjerner som krinsa rundt kvarandre med ein periode på 2,67 dagar.^[11]