Cesium

Cesium er eit grunnstoff med atomnummer 55 og kjemisk symbol Cs. Dette alkalimetallet har fleire radioaktive isotopar.

55 Xenon ← Cesium → Barium Rb ↑ Cs ↓ Fr Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Cesium, Cs, 55
Kjemisk serie	Alkalimetall
Gruppe, periode, blokk	1, 6, s
Tettleik, hardleik	1879 kg/m3, 0,2 (ikkje SI)
Utsjånad	Gyldent sølvkvitt
Atomeigenskapar
Atommasse	132,90545 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	260 (298) pm
Kovalent radius	225 pm
Ioneradius	181 pm (ladning: +1)
van der Waals radius	(?) pm
Elektronkonfigurasjon	[Xe]6s1
Elektron per energinivå	2, 8, 18, 18, 8, 1
Oksidasjonstrinn (oksid)	+1 (sterk base)
Krystallstruktur	Kubisk romsentrert
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Fast stoff
Smeltepunkt	301,59 K (28,44°C)
Kokepunkt	944 K (671°C)
Molart volum	70,94 cm3/mol
Fordampingsvarme	67,74 kJ/mol
Smeltevarme	2,092 kJ/mol
Damptrykk	2500 Pa ved 301 K
Ljodfart	(?) m/s ved °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	0,79 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	240 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	4,89 MS/m
Termisk konduktivitet	35,9 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	375,7 kJ/mol 2234 kJ/mol 3400 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 133Cs 100% (stabilt) 134Cs (kunstig) 2,0648 år ε β− ... ... 134Xe 134Ba 135Cs (spor) 2,3 mill. år β− ... 135Ba 137Cs (kunstig) 30,07 år β− ... 137Ba
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Spesielle kjenneteikn

Cesium er svært mjukt ved romtemperatur, og smeltar om ein held det i handa. Smeltepunktet er om lag 28 °C.

Historie

Cesium vart oppdaga i mineralvatn frå Bad Dürkheim i 1860. Robert Wilhelm Bunsen og Gustav Robert Kirchhoff identifiserte grunnstoffet ved hjelp av to klart blå spektrallinjer.

Bruk

Cesium kan brukast som katalysator.

Sjå òg

• Grunnstoffliste
• Periodesystemet
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• Webelements - Cesium
• Cesium Arkivert 2005-04-08 ved Wayback Machine.