Enebakk kyrkje

Enebakk kyrkje er ei langkyrkje i Enebakk kommune i Akershus fylke.

Enebakk kyrkje
kyrkje
Foto: Torstein Furnes
Kyrkjesamfunn	Den norske kyrkja
Bispedøme	Borg
Prosti	Nordre Follo
Sokn	Enebakk
Fellesråd	Enebakk
Type	Langkyrkje
Periode	Romansk
Teknikk	Mur
Material	Stein
Innvigd	12. mars, kanskje i 1104
•  Vigd til	Botolv
•  Endringar	M.a. 1200-talet, 1520, 1608, 1622, 1660-åra, 1694, 1760, 1964–66, 2009–10
Takryttar	I vest, truleg ca. 1520
Kyrkjegard	Ved kyrkja
Preikestol	1660-åra, skore av Rasmus Gan og Haldvor Tobbel, medan Christopher Ridder skal ha gjort bilethoggararbeidet.
Døypefont	Kleberstein, 1100-talet. Himling 1713, truleg av Nicolai Borg.
Altartavle	Katekismetavle 1608, utvida 1667, truleg av Christopher Ridder, måla av Jørgen Schult; seinare staffert 1713 og 1760; fekk nye farger 1907, restaurert 1966
Sitjeplassar	320[1]
Diverse	Krusifiks over koropning ca. 1200. Enebakkmadonnaen (ca. 1250) er i Kulturhistorisk museum, med kopi i kyrkja. Kalkmåleri på veggene inne i kyrkja. Kyrkjebenkane frå 1634 går for å vere dei eldste i landet i vanleg bruk.
Enebakk kyrkje 59.76184167°N 11.14664722°E / 59.76184167; 11.14664722
Wikimedia Commons: Enebakk kirke

Denne steinkyrkja er frå mellomalderen, kanskje frå 1104 (900-årsjubileum vart feira i 2004). Ho vart vigsla den 12. mars og var i si tid vigd til den heilage Botolv. Kyrkja fekk vesttårn ca. 1300. Under ei omfattande vøling tidleg på 1500-talet vart delar av tårnet rive og tårnfoten lagt under tak. Oppå dette vart det oppført ein takryttar. Han vart fornya i 1622 og restaurert i 2009–10.^[2]

Trass i dette og nokre andre endringar er kyrkja framleis mykje prega av seinmellomalderen. Ho har òg ein god del gamalt inventar, om enn frå etter reformasjonen. Mellom anna er kyrkja kjent for å ha dei eldste kyrkjebenkene i Noreg som framleis er i vanleg bruk (frå 1634).

Bakgrunnsstoff

• Ekroll, Øystein, Havran, Jiri (2000). Kirker i Norge, bind 1: Middelalder i stein. Oslo: ARFO. s. 80-83. ISBN 82-91399-09-3. CS1 maint: Multiple names: authors list (link)
• Rasmussen, Alf Henry (1993). Våre kirker. Norsk kirkeleksikon. Kirkenær: Vanebo forlag. s. 667. ISBN 82-75-27022-7.
• Øverland, Olava (1995). Våre altertavler. Oslo: Det Norske Samlaget. s. 164-165. ISBN 82-521-4500-0.
• Sigrid og Håkon Christie: Enebakk kirke i «Norges kirker»
• Kyrkjesøk om kyrkja
• Kunsthistorie.com om kyrkja
• Enebakk kyrkjelege fellesråd om kyrkja
• Enebakk kyrkje i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren