Episk teater

Episk teater (tysk episches Theater) er ei teaterrørsle som oppstod frå byrjinga til midten av 1900-talet ut frå teoriane og praksis av ei rekkje utøvarar som reagerte på det politiske klimaet i samtida gjennom skapinga av nye politiske drama. Episk teater er ikkje meint å referera til skala eller omfanget av verket, men heller til forma det tar.^[1] Episk teater legg vekt på publikumsperspektiv og reaksjonane deira på stykket gjennom ei rekkje teknikkar som med vilje får dei til å engasjere seg på ein annan måte.^[2] Målet med episk teater er ikkje å få publikum til å tru på ein teaterillusjon, men å tvinga dei til å sjå verda si slik ho er.

Frå ei spansk oppsetjing av Mor Courage og borna hennar.

Historie

Omgrepet «episk teater» kjem frå Erwin Piscator, som skipa det under det fyrste året sitt som direktør for Volksbühne i Berlin (1924-27).^[3] Piscator ville oppmuntra dramatikarar til å ta opp spørsmål som har samband med «tilvære i samtida». Dette nye temaet skulle så iscenesetjast ved hjelp av dokumentariske effektar, samspel med publikum og strategiar for å få fram ein objektiv respons.^[4] Episk teater inkorporerer ein modus for spel som nyttar det Brecht kallar gestus.^[5] Ein av dei viktigaste estetiske innovasjonane til Brecht gav prioritet til funksjon over den sterile dikotome opposisjonen mellom form og innhald.^[6] Episk teater og mange former er eit svar på ideen til Richard Wagner om Gesamtkunstwerk, eller «totalt kunstverk», som har til hensikt at kvart kunstverk skal bestå av andre kunstformer.^[7][8] Ettersom episk teater er så fokusert på det spesifikke sambandet mellom form og innhald, står desse to ideane i konflikt mot kvarandre, til tross for at Brecht var sterkt påverka av Wagner. Brecht diskuterte prioriteringane og tilnærminga til episk teater i verket sitt A Short Organum for the Theatre.^[9] Sjølv om mange av konsepta og praksisane som var involverte i brechtisk episk teater hadde eksistert i fleire år allereie, til og med i hundreår, hadde Brecht sameint dei, utvikla tilnærminga og popularisert henne.

Historisering blir òg nytta for å dra opp samband mellom ei historisk hending og ei liknande hending i samtida. Dette kan ein sjå i dramaa Mor Courage og borna hennar og Det gode mennesket i Sezuan, begge skrivne av Brecht, som kommenterer eit aktuelt sosialt eller politisk spørsmål ved hjelp av historiske samanhangar.^[10]

Brecht rådde òg til å behandle kvart element i eit stykke sjølvstendig, som eit varietéinnslag som kan stå på eiga hand. Vanlege produksjonsteknikkar i episk teater inkluderer forenkla, ikkje-realistisk scenedesign som blir sett opp mot ein selektiv realisme i kostyme og rekvisittar, og òg kunngjeringar eller visuelle undertekster som bryt av og oppsummerer handlinga. Brecht nytta komedie for å fjerna publikum frå hendingane som blei skildra og blei sterkt påverka av musikalar og tivoliframføringar, og inkluderte musikk og song i dramaa sine.

Kjende utøvarar

• Erwin Piscator
• Vladimir Majakovskij
• Vsevolod Mejerhold
• Bertolt Brecht
• Friedrich Dürrenmatt