Freie Demokratische Partei

Freie Demokratische Partei (FDP) ('Det frie demokratiske partiet') er eit liberalt politisk parti i Tyskland. Det er medlem av Den liberale internasjonale, og kan soleis sjåast som eit systerparti til Venstre i Noreg. Leiaren, sidan 2013, er Christian Lindner.

Freie Demokratische Partei
Land	Tyskland
Partileiar(ar)	Christian Lindner
Generalsekretær	Marco Buschmann
Grunnlagt	12. desember 1948
Hovudkvarter	Berlin[1]
Medlemstal	76 100 (31. desember 2022)[2]
Ideologi	klassisk liberalisme, marknadsliberalisme
Politisk posisjon	sentrum-høgre, sentrisme
Farge	gul[3]

Partiet var i den tyske forbundsregjeringen frå 1949 til 1956, frå 1961 til 1966, frå 1969 til 1998 og frå oktober 2009 til 2013.

FDP var representert i Forbundsdagen ved alle val frå det første i 1949 til 2009. Ved valet i 2013 klarte partiet ikkje å overskride sperregrensen på 5% landsdekkjande oppslutning og falle dermed ut av Forbundsdagen. Det same skjedde ved valet i Bayern ei veke tidlegare.

Partiet er meir marknadsliberalt orientert enn sitt norske søsterparti. Det er svært positivt til EU og går inn for tettare europeisk integrasjon og felles utanriks- og tryggjingspolitikk.

Partiet si ungdomsrørsle heiter Junge Liberale (Julis).

Historie

FDP har røtene sine i tidlegare liberale parti i tysk historie. Under Weimar-republikken i mellomkrigstida eksisterte mellom anna dei to partia Deutsche Demokratische Partei (Det tyske demokratiske partiet) og Deutsche Volkspartei (Det tyske folkepartiet). Desse partia oppløyste seg under press frå nazistane i 1933. Etter den andre verdskrigen vart fleire liberale parti grunnlagde i den vestlege okkupasjonssona av Tyskland. Die Freie Demokratische Partei vart grunnlagd 11. desember 1948 i Heppenheim an der Bergstraße, som ei samanslutning av alle liberale parti i den vestlege okkupasjonssona. Første formann var Theodor Heuss. Staden for partigrunnleggjinga vart vald, fordi det 10. oktober 1847 fann stad eit møte der i forkant av den liberale marsrevolusjonen i 1848. Ved dei første forbundsdagsvala i Vest-Tyskland 14. august 1949 fekk partiet 11,9 % av røystene. I september same år vart partileiaren Theodor Heuss vald til den første presidenten i Forbundsrepublikken Tyskland (BRD).

FDP har delteke i koalisjonsregjeringar med begge dei to store partia i Tyskland, det konservative CDU og det sosialdemokratiske SPD. Til saman har det site i forbundsregjeringa i 45 år, men alltid som det minste partiet i ei koalisjonsregjering. Oppslutninga ved forbundsdagsval har stort sett lege rundt 10 %. Partiet hadde forbundspresidenten frå 1949 - 1959 (Theodor Heuss) og frå 1974 - 1979 (Walter Scheel).

Partileiarar frå 1948

• Theodor Heuss 1948-1949
• Franz Blücher 1949-1954
• Thomas Dehler 1954-1957
• Reinhold Maier 1957-1960
• Erich Mende 1960-1968
• Walter Scheel 1968-1974
• Hans-Dietrich Genscher 1974-1985
• Martin Bangemann 1985-1988
• Otto Graf Lambsdorff 1988-1993
• Klaus Kinkel 1993-1995
• Wolfgang Gerhardt 1995-2001
• Guido Westerwelle 2001-2011
• Philipp Rösler 2011-2013
• Christian Lindner sidan 2013

Valresultat

Val til Forbundsdagen 1949-2021

Årstal	Prosent av røystene	Mandat
2021	11,4 %	91
2017	10,7 %	80
2013	4,8 %	–
2009	14,6 %	93
2005	9,8 %	61
2002	7,4 %	47
1998	6,2 %	43
1994	6,9 %	47
1990	11,0 %	79
1987	9,1 %	46
1983	6,9 %	34
1980	10,6 %	53
1976	7,9 %	39
1972	8,4 %	41
1969	5,8 %	30
1965	9,5 %	49
1961	12,8 %	67
1957	7,7 %	41
1953	9,5 %	48
1949	11,9 %	52