Fyresdal kommune

Fyresdal er ein norsk kommune som ligg sørvest i Telemark fylke. Han grensar mot Åmli, Bygland og Valle i Agder fylke, og mot Tokke, Kviteseid og Nissedal i Telemark.

Fyresdal kommune
kommune
Kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Telemark
Adm.senter	Fyresdal
Areal	1 281 km²
•  land	1 110 km²
•  vatn	181 km²
Folketal	1 256  (1. januar 2025)
Målform	nynorsk
Ordførar	Erik Skjervagen (Ap)
Kommunenr.	4032
Fyresdal komune 59.165833333333°N 8.0197222222222°E / 59.165833333333; 8.0197222222222
Kart som viser Fyresdal kommune. Kart som viser Fyresdal kommune.
Wikimedia Commons: Fyresdal
Nettstad: www.fyresdal.kommune.no

Kommunen vart oppretta som Moland ved innføringa av formannskapslovene i 1838 og har ikkje hatt grensebrigde. Namnet blei endra til Fyresdal i 1879. Kommuneadministrasjonen held til i tettstaden Fyresdal.

Namn og symbol

Namnet kjem av innsjønamnet Fyrir, det gamle namnet på Fyresvatn. Ordet fyrir er ein preposisjon som tyder det som ligg framanfor eller i vegen for ein. Dette gjorde vatnet då ein i folkevandringstida trengde seg oppover mot og inn i denne dalen utan farbare strender ein kunne ferdast langs. På norrønt vart det då Fyrisdalr, der førstedelen av namnet er genitiv av *Fyrir (no Fyresvatn). Det siste elementet, dalr, tyder 'dal'. Ein person frå Fyresdal vert kalla for «fyresdøl».

Kommunevåpenet til Fyresdal viser to skråstilte øksar i sølv på grøn botn. Det står for jordbruksnæring og skogdrift.^[1] Våpenet vart godkjent ved kongeleg resolusjon den 24. april 1992.

Utsyn over Fyresvatn

Geografi

Kommunen er prega av Fyresdalen, eit nord-sørgåande dalsystem med det 26 km lange Fyresvatnet i botnen.

Næringsliv

Dei viktigaste næringane i Fyresdal har gjennom lengre tid vore skogbruk og jordbruk, særleg med husdyr som sau og storfe. Skogane gir ein årleg produksjon på om lag 33 000 m³ tømmer kvart år.^[1] Kommunen har òg tre kraftverk med ein årleg produksjon på 327 GWh. Fjellterrenget har lenge vore brukt til jakt og fiske, og trekker i dag turistar.

Det er litt industri i kommunen, mellom anna Telemark Kildevann som tappar kjeldevatn, ein mekanisk verkstad og møbel- og trevareindustri.

Samferdsle

Tårnet på Fyresdal flyplass

Langs Fyresvassdraget gjennom kommunen går Fylkesveg 355 frå nord til sør, der han har samband med Rv. 41. I nord er han knytt saman med Fv. 38, og møter Europaveg 134 Drammen-Haugesund på Åmot i Vinje.^[1] Like nord for administrasjonssenteret Fyresdal, ved Verpe, ligg ein småflyplass, Fyresdal flyplass.

Kultur

Ved Molandsmoen står Skeisteinen, ein runestein frå 1100-talet. Eit stort gravfelt ligg i parkområdet Øyskogen, med nokre freda furutre.

I kommunen ligg Moland kyrkje, ei krosskyrkje i tre frå 1843, og Veum kyrkje frå 1873.^[1]

Kjende personar frå Fyresdal

• Kjell Audun Aalandsli, trubadur
• Jon Lauritz Qvisling, pastor, forfattar og slektsforskar
• Vidkun Quisling (1887-1945), offiser og politikar avretta for landsforræderi
• Ivar Peterson Tveiten, politikar og stortingspresident
• Petter Veum, spelemann
• Knut Trondsson, spelemann
• John Lie, forfattar
• Haakon Lie, forfattar
• Bendik Taraldlien, forfattar og lokalhistorikar