Konrad Witz

Konrad Witz var ein sørtysk kunstmålar som var aktiv i første halvdelen av 1400-talet. Truleg var han fødd i Rottweil krig 1400/1410, og døydde i Basel i 1445 eller -46. Saman med Hans Hirtz er han den viktigaste representanten for målarkunst i seingotisk eller nederlandsk Ars Nova-stil. Han er særleg kjend for tre altartavler han måla i 1430- og 40-åra.

Konrad Witz
Statsborgarskap	Det tysk-romerske riket, Tyskland, Prince-Bishopric of Basel
Fødd	1400 Rottweil
Død	1445 (45 år) Basel
Yrke	kunstmålar
Sjanger	altartavle, religiøst maleri
Konrad Witz på Commons

Heilige Christophorus, ca. 1435

Helgenane Magdalena og Katarina, 1440

Det vidunderlege kastet, 1444

Liv

Først i 1897 oppdaga forskarar ei underskrift av Konrad Witz i ei opphavleg ramme til eit altar i Genève. Teksta på ramma fortalde at dette «arbeidet måla meister Konrad Witz i Basel i 1444».

Den eldste kjelda som nemner Witz, er funnen i Basel, der han 21. juni 1434 som Conrad frå Rottweil vart medlem av det lokale handverkarlauget. Året etter fekk han borgarskap i Basel. Han var også medlem av Lukasgildet, eit laug for målarar i Nederlanda.

Ein kjenner verk berre frå dei siste tolv åra av livet hans. Siste arbeidet skal vere frå 1444, og kona Ursuline var enke i 1447.

Verk

Altaret i Genève, med sine fire panel, er det einaste signerte arbeidet. Ein veit ikkje kvar han fekk si utdanning. Kunsthistorikarar har meint han i sine vandreår har reist gjennom Bourgogne og Nederlanda. Kunsthistorikaren Florens Deuchler meiner å ha påvist at han var ein tur til Italia, der han var innom Ferrara og Firenze. Der burde han ha kome i kontakt med kunsten til dei tidlege, italienske renessansemålarane. Slik kan han vore ein sentral kontaktmann mellom kunsten sør og nord for Alpane. Basel var i dei åra Witz budde der, eit senter for internasjonal utveksling. Han kunne såleis kome i kontakt med rike mesenar og framståande kunstnarar.

Witz var frimodig i arbeidet med å omforme den tredimensjonale røyndomen på ein sannferdig måte til eit todimensjonalt bilete. Trass i at nærperspektivet ikkje er matematisk korrekt, finst det ei påfallande djupne i beletet. I biletet Det vidunderlege kastet (Das Wunderbare Fischzug) har Witz flytta landskapet ved Genesaretsjøen til sitt heimlege miljø. Nøayktig har har han gjengitt landskapet ved Genfersjøen med Mole og Petit Salève i bakgrunnen. Det er den første identifiserbare topografiske vising i eit europeisk landskapsmåleri. Karakterisk for Witz er hans realistiske framstillingar av alle material, særleg glans av metall og til dømes av ein riddar i rustning og av smykke.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Konrad Witz» frå Wikipedia på tysk, den 22. juli 2011.

Bakgrunnsstoff

• Alle bilete og livsløp (Konrad-Witz-Schule Rottweil) Arkivert 2011-08-28 ved Wayback Machine.
• Verke i Web Gallery of Art
• Utstilling i Kunstmuseum Basel, 6. mars - 3. juli 2011^{[daud lenkje]}