Kromosom

Eit kromosom er eit kompleks av omslått og organisert kromatin inni celler, og er samansett av DNA, protein og RNA.^[1][2] Det informasjonsbringande makromolekylet er sett saman av dobbelstrenga DNA og inneheld gen, regulatoriske element og anna ikkje-kodande DNA (søppel-DNA). Dei DNA-bundne makromolekyla er protein og dei bidreg til å pakke inn og regulere DNA. Kromosom er veldig varierande i ulike artar, og somme har plasmid eller anna ekstrakromosomalt DNA attåt.

Replikert og kondensert eukaryotisk kromosom i metafase. (1) Kromatid — éin av to identiske delar av kromosomet etter S-fase (2) Sentromer — punktet der to kromatid møtast (3) Kort arm (p-arm) (4) Lang arm (q-arm)

Samanpressing av dei dupliserte (doble) kromosoma ved mitose og meiose kan skapa ein firearma struktur (sjå bilete til høgre) viss sentromeren ligg midt på kromosomet; toarma viss den ligg nær ein av endane.^[3] Kromosomal rekombinasjon under meiose spelar ei viktig rolle for det genetiske mangfaldet,^[4] men strukturane kan feilkombinerast i høve av til dømes kromosomal instabilitet eller kromosomal translokasjon og føra til sjukdom.^[5] Dette kan drive cella inn i mitotisk katastrofe og resulterande død. Viss cella likevel unngår apoptose kan det stundom føra til progresjon av kreft.

Sjå òg

• Genetikk og gen
• X-kromosom og Y-kromosom
• Organell (Kromosom er samansett av DNA og nokre få protein, mellom anna kromatin, og finst inni cellekjernen. Merk at cellekjernen er ein organell; kromosomet er ikkje det.)