Mariakyrkja på Gran

Mariakyrkja er den miste av dei to systerkyrkjene på Granavollen i Gran kommune i Innlandet fylke. Det er ei langkyrkje av stein. Alderen er ikkje fastslått sikkert, men ein reknar vanlegvis med at ho vart oppført på fyrste halvdel av 1100-talet. Mariakyrkja har truleg vore klosterkyrkje eller soknekyrkje. Etter reformasjonen vart ho truleg relativt lite brukt.

Mariakyrkja
kyrkje
Land	Noreg
Fylke	Innlandet
Kommune	Gran
Kyrkjesamfunn	Den norske kyrkja
Bispedøme	Hamar
Prosti	Hadeland og Land
Sokn	Gran/Tingelstad
Fellesråd	Gran
Type	Langkyrkje
Teknikk	Mur
Material	Stein
Innvigd	Ca. 1100–1150
•  Vigd til	Jomfru Maria
•  Endringar	Restaurert 1863-64 etter lynnedslag, 1912-15 og 1990-92
Takryttar	På skipet
Kyrkjegard	Gravmonument over Aasmund Olavson Vinje
Orgel	Jürgen Ahrend, 1970 (omb. 2003)
Sitjeplassar	150
Diverse	Glasmåleri i korveggen av Veslemøy Nystedt Stoltenberg, 1990–92
Mariakyrkja på Gran 60.36646652°N 10.52948093°E / 60.36646652; 10.52948093
Wikimedia Commons: Mariakirken, Gran

Kyrkja brann etter eit lynnedslag i 1813 og stod som ruin til 1860-talet, då ho vart sett i stand for å vere interimskyrkje medan Nikolaikyrkja vart restaurert. Sidan vart Mariakyrkja restaurert i 1912–13 og igjen i 1990–92.

Diktaren Aasmund Olavson Vinje er gravlagd like vest for kyrkja.

Litteratur

• Ekroll, Øystein, Stige, Morten og Havran, Jiri (2000). Kirkene i Norge, bind 1: Middelalder i stein. Oslo: ARFO. s. 66-71. ISBN 82-91399-09-3. CS1 maint: Multiple names: authors list (link)
• Bugge, Anders (1932). «Søsterkirkene på Gran». Hadeland: Bygdenes historie I. Oslo: Nationaltrykkeriet. s. 181-206.
• Rasmussen, Alf Henry (1993). Våre kirker. Norsk kirkeleksikon. Kirkenær: Vanebo forlag. s. 581. ISBN 82-7527-022-7.
• Sven Rosborn, 2014, Søsterkirkene og Steinhuset på Granavollen : Studier i eldre norsk steinbyggerkunst. [Gran 2014]: Stiftelsen Steinhuset på Gran. ISBN 978-82-999607-0-0

Bakgrunnsstoff

• «Mariakyrkja på Gran». Kirkesøk. Den norske kyrkja.
• Gran/Tingelstad kyrkjelyd
• Mariakyrkja på Gran i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren