Morfin

Morfin er eit alkaloid opioid smertestillande lækjemiddel som kan utvinnast frå opium.^[1] Det vert nytta ved sterke smerter og verkar ved hjelp av ein sentral smertestillande effekt.

Morfin
CAS-nummer 57-27-2	ATC-nummer N02A A01
Metabolisme	Hovudsakleg i lever ved konjugering med glukuronsyre
Halveringstid	Ca. 2-4 timar
Utskiljing	Renal
Administrasjonsform	Per oral, IV, IM, SC

Stoffet står på WHO si liste over essensielle medisinar, men er også underlagt streng kontroll. Det står på den norske narkotikalista,^[2] og på dopinglista til antidopingbyråa WADA og Antidoping Norge.

Historie

Stoffet vart først isolert frå opium mellom 1803 og 1805 av den tyske farmasøyten Friedrich Serturner.^[3] Han kalla stoffet Morphium etter Morfevs, ein gresk gud for søvn og draumar.^[4][5]

Sertürner og kompani byrja selja morfin i 1817 for smertelindring, og som eit middel mot avhengnad til opium eller alkohol. Selskapet Merck byrja selja stoffet i 1827.^[3] Morfin blei meir utbreidd etter at ein utvikla sprøyter til medisinsk bruk i 1853–1855.^[3][4]

Stoffet blei mykje brukt i den amerikanske borgarkrigen, og over 400 000 soldatar^[6] skal ha fått «soldatsjukdommen», det vil seia morfinavhengnad.^[7] På grunn av den sterke avhengnaden morfin skaper nyttar ein ofte andre smertestillande medikament ved kroniske smertar, medan kortvarig bruk er rekna som tilrådeleg og ikkje vanedannande.

Handelsnamn

Noreg

• Dolcontin, Pfizer AS
• Morfin, Nycomed Pharma AS

Utlandet

Danmark: Contalgin, Depolan, Doltard (frå Nycomed), Malfin, Morfin.