Osmium

Osmium er eit sjeldant grunnstoff med atomnummer 76 og kjemisk symbol Os. Det er eit transisjonsmetall.

Rhenium ← Osmium → Iridium

Basisdata
Namn	osmium
Symbol	Os
Atomnummer	76
Utsjånad	Sølvaktig med blåskjær
Plass i periodesystemet
Gruppe	8
Periode	6
Blokk	d
Kjemisk serie	Transisjonsmetall
Atomeigenskapar
Atomvekt	190,23 u
Kalkulert atomradius	130 (185) pm
Elektronkonfigurasjon	[Xe]4f145d66s2
Krystallstruktur	Heksagonal
Fysiske eigenskapar
Stofftilstand	Fast stoff
Smeltepunkt	3033 °C, 3306 K
Kokepunkt	5012 °C, 5285 K
Molart volum	8,52 cm³/mol
Tettleik	22610 kg/m³
Hardleik	7 kg/m³
Fordampningsvarme	627,6 kJ/mol
Smeltevarme	31,8 kJ/mol
Damptrykk	2,52 Pa
Lydfart	4940 m/s
Elektronegativitet etter Pauling-skalaen	2,2
Elektrisk leiingsevne	10,9 MS/m
Termisk konduktivitet	87,6 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	840 kJ/mol 1600 kJ/mol

Særskilde kjenneteikn

Osmiummetall har veldig høg tettleik.

Bruk

Osmium vert brukt i legeringar.

Osmium(VIII)oksid ${\displaystyle OsO_{4}}$ vert nytta som oksidasjonsmiddel i organisk kjemi.

Historie

Smithson Tennant oppdaga osmium i 1803.

Førekomst og utvinning

Osmium vert gjerne funne saman med andre sjeldne grunnstoff som ruthenium, rhodium, palladium, iridium og platina.

Kjemi

Osmium dannar stabile sambindingar i høge oksidasjonstrinn.

Tryggleik

Osmiumtetroksid (OsO₄) er giftig.

Sjå også

• Periodesystemet
• Grunnstoffliste
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• Webelements.com - osmium