Radium

Radium er eit radioaktivt grunnstoff med kjemisk symbol Ra og atomnummer 88. Det høyrer til jordalkalimetalla i gruppe 2 i periodesystemet.

88 Francium ← Radium → Actinium Ba ↑ Ra ↓ Ubn Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Radium, Ra, 88
Kjemisk serie	Jordalkalimetall
Gruppe, periode, blokk	2, 7, s
Tettleik, hardleik	5500 kg/m3, (?) (ikkje SI)
Utsjånad	Sølvkvitt Radium
Atomeigenskapar
Atommasse	226,0254 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	215 pm
Kovalent radius	145 pm
Ioneradius	143 pm (ladning: +2)
van der Waals radius	(?) pm
Elektronkonfigurasjon	[Rn]7s2
Elektron per energinivå	2, 8, 18, 32, 18, 8, 2
Oksidasjonstrinn (oksid)	+2 (sterk base)
Krystallstruktur	Kubisk romsentrert
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Fast stoff
Smeltepunkt	973 K (700°C)
Kokepunkt	2010 K (1737°C)
Molart volum	41 cm3/mol
Fordampingsvarme	113 kJ/mol
Smeltevarme	8,5 kJ/mol
Damptrykk	100 000 Pa ved 1799 K
Ljodfart	(?) m/s ved °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	0,9 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	27,1 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	1 MS/m
Termisk konduktivitet	18,6 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	509,3 kJ/mol 979,0 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 226Ra (spor) 1602 år α 4,871 222Rn 228Ra (kunstig) 6,7 år β− 0,046 228Ac
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Eigenskapar

Radium kan sjå nesten heilt kvitt ut, men blir svartare om ein utset det for luft.

Ein finn små mengder av stoffet i uranførekomstar. Den mest stabile isotopen av stoffet er Ra-226, som har ei halveringstid på 1602 år og blir brote ned til radon.

Bruk

Ein bruker radium til å produsera radon til strålebehandling av kreft, noko som har gjeve namn til det norske Radiumhospitalet.

Stoffet er svakt sjølvlysande og vart derfor ei tid brukt til å måla visarar på klokker og måleinstrument. Dette slutta ein med på 1920-talet etter at meir enn hundre tidlegare målarar hadde døydd av å utsetjast for strålinga.

Blanda med beryllium gjer radium frå seg nøytron og kan brukast i fysikkeksperiment.

Sjå også

• Grunnstoffliste
• Isotoptabell
• Periodesystemet