Somalistruts

Somalistruts, Struthio molybdophanes, er ein særs stor fugl utan flygeevner med leveområde på Afrikas horn. Tidlegare blei arten definert som ein underart av slettestruts, Struthio camelus, men frå 2014 blei han skildra som sin eigen distinkte art utan underartar.^[1]

Somalistruts
Hannfugl i Lewa Conservancy, Kenya Foto: Christiaan Kooyman
Status
Status i verda: Sårbar
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Orden:	Strutsefuglar Struthioniformes
Familie:	Struthionidae
Slekt:	Strutsar Struthio
Art:	Somalistruts S. molybdophanes
Vitskapleg namn
Struthio molybdophanes Reichenow, 1883

Molekylære prov indikerer at den austafrikanske riftdalen har tent som ein geografisk barriere for å isoler dette taksonet frå nominatforma av struts, Struthio camelus camelus, medan økologiske og åtferdsmessige skilnader har halde taksonet genetisk ulikt frå nabotaksonet S. c. massaicus.^[2] Ei undersøking av mitokondrielt DNA frå Struthio-taksonet, inkludert den no utdøydde arabiske strutsen, har komme til at somalistrutsen er fylogenetisk den mest distinkte, og den som synest å ha divergert frå ei felles avstamming for 3,6 til 4,1 millionar år sidan.^[2][3]

Skildring

Hofugl av somalistruts, Samburu National Reserve, Kenya

Foto: Flickr-brukar:Ninara

Jamvel om denne arten liknar på systerarten slettestruts, så skil spesielt hannar i paringsperioden seg i farge frå hannar av arten slettestruts. Den nær fjørlause halsen og låra på somalistrutsen er gråbrun der strutsen er meir raudleg, og hannen av somalistrutsen blir her lysblå i hekketida. Elles har hannane svart fjørdrakt med kvit hale og kvite svingfjører, den ytste delen av dei korte vengene. Halsen manglar ein typisk brei kvit ring som systerarten har. Hoene er mindre iaugefallande, brunlege. Unge fuglar, og dei som ikkje hekkar, liknar hoer. Som hos arten struts er hannar større enn hofuglane.^{[4][1][5][note 1]}

Leveområdet for somalistrutsen er i hovudsak Afrikas horn, spesielt i søraustlege Etiopia, over mykje av Somalia og Kenya. Området er dels differensiert frå arten struts, òg økologisk.^[2]

Ein rapport til IUCN i 2006 antyder at somalistrutsen var vanleg i dei sentrale og sørlege regionane i Somalia på 1970- og 1980-talet. Etter den politiske oppløysinga av landet og mangelen på effektivt vern av dyrelivet, har utbreiinga og populasjonen krympa som følgje av ukontrollert jakt på kjøt, lækjemiddel og egg, og fuglen står overfor utrydding på Afrikas horn.^[6]