Stalinprisen

Stalinprisen var den høgaste sivile utmerkinga i Sovjetunionen frå 1941 til 1954. Han blei tildelt for framifrå bidrag eller livsverk innan vitskap og kultur. Prisvinnarar blei valde ut av ein kommisjon.

Denne artikkelen handlar om den sivile sovjetiske utmerkinga. For Stalins fredspris, sjå Lenins fredspris.

Avers av Stalinprisen

Etter 1954 blei prisen kalla Leninprisen, og i 1966 blei han erstatta av Den sovjetiske statsprisen.

Vinnarar

(Ufullstendig liste)

1941

• Grigori Aleksandrov: Filmane Zirkus og Volga, Volga
• Nikolaj Assejev: Diktet 'Majakovski byrjar'
• Nikolaj Burdenko: Nevrokirurgi
• Isaak Dunajevski: Filmmusikk for Zirkus og Volga-Volga
• Üzeyir Hacıbəyov: Operaen Ker oghlu
• Aram Chatsjaturjan: Fiolinkonsert i d-moll
• Nikolaj Jakovlevitsj Mjaskovski: Symfoni nr. 21 i fiss-moll, op.51
• Juri Aleksandrovitsj Schaporin: Kantate Auf dem Kulikover Feld
• Dmitri Dmitrijevitsj Schostakovitsj: Klaverkvintett i g-moll, op.57
• Michail Aleksandrovitsj Scholochov: Litteratur
• Vjatsjeslav Jevgenjevitsj Tischtsjenko: Kjemi
• Dmitri Nikolajevitsj tsjetsjulin: Arkitektur
• Pavlo Tytsjyna: Litteratur
• Andrei Nikolajevitsj Kolmogorov: Matematikk
• Sergei Lvovitsj Sobolev: Matematikk
• Dmitri Maksutov: Astronomisk optikk
• Vladimir Afanassjevitsj Obrutsjev: Geologi
• Aleksander Gerassimov: Måleriet 'J.V. Stalin og K.J. Vorostsjilov i Kreml'
• Oleksandr Bohomolez: Medisin
• Galina Ulanova: Ballett
• Marina Ladynina: For filmen 'Ungt liv'
• Boris Vladimirovitsj Ioganson: For bildet 'Ved den gamle Ural-fabrikken' (1937)
• Vera Ignatjevna Mukhina: Skulpturen Arbeidar og kolkhozvinne

1942

• Aleksander Danilovitsj Aleksandrov: Matematikk
• Tichon Nikolajevitsj Chrennikov: Filmmusikk for 'Svinegjetaren og sauegjetaren'
• Dmitri Dmitrijevitsj Sjostakovitsj: 7. Symfini (Leningradsymfonieen) i C-dur op. 60
• Simon Dschanaschia: Georgisk tidleg historie
• Ilja Grigorjevitsj Ehrenburg: Litteratur
• Nikolaj Aleksandrovitsj Astrov: Stridsvogna T-60
• Ivan Grave: Forsking på artilleri-ballistikk og rakettvåpen
• Marina Ladynina: For filmen 'Dei møttest i Moskva'
• Samuil Marsjak: For tekstar på militære plakatar og antinazistiske karikaturar

1943

• Muchtar Aschrafovitsj Aschrafi: Symdoni Nr. 1 'Den heroiske'
• Aram Khatsjaturjan: Gayaneh, ballettmusikk
• Leonid Maksimovitsj Leonov
• Sergei Sergejevitsj Prokofjev: Klaversonate nr. 7 i B-dur, op.83
• Vissarion Schebalin: Strykekvartett nr. 5
• Lina Stern: Medlem av det russiske vitskapsakademiet
• Aleksei Tolstoj: 'Lidingsvegen'
• Nikolaj Aleksandrovitsj Astrov: Stridsvogna T-70
• Vera Ignatjevna Muchina: Skulptur

1945

• Sergej Eisenstein: Filmen Ivan den skrekkelege (del I)
• Mykola Baschan: Litteratur, for 'I krigens dagar'
• Aleksander Aleksandrovitsj Fadejev: Litteratur, for 'Den unge garde'
• Veniamin Kaverin: Litteratur, for 'To kapteinar'
• Wanda Wasilewska: Litteratur, for 'Regnboge over Dnjepr'

1946

• Leo Arnstam: Filmregissør
• Emil Grigorjevitsj Gilels
• Samuil Feinberg: Klaverkonsert Nr. 2
• Reinhold Moritzevitsj Glière: Konsert for koloratursopran og orkester
• Dmitri Borissovitsj Kabalevski: Strykekvartett Nr. 2
• Qara Qarayev og Cövdət Hacıyev: Operaen 'Moderlandet'
• Aram Khatsjaturjan: Symfoni Nr. 2 i e-moll]
• Tichon Nikolajevitsj Chrennikov: Filmmusikk
• Borys Ljatoschynskyj: Ukrainsk kvartett
• Vano Iljitsj Muradeli: Symfoni Nr. 2
• Nikolaj Jakovlevitsj Mjaskovski: Strykekvartett Nr. 9 i d-moll op.62
• Gavriil Nikolajevitsj Popov: Symfoni Nr. 2
• Sergei Sergejevitsj Prokofjev: 5. symfoni – Klaviersonate Nr. 8 – balletten Cinderella
• Juri Aleksandrovitsj Sjaporin: 'Legenda om slaget om den russiske jorda', oratorium
• Andrej Sjtogarenko: Symfonien 'Mitt Ukraina'
• Georgi Sviridov: Klavertrio
• Vera Fjodorovna Panova: Litteratur
• Samuil Marschak: Litteratur, for 'Dei tolv månadane'
• Perez Markisch: Litteratur
• Ivan Vassiljevitsj Obreimov: Vitskap
• Nikolaj Rakov: Fiolinkonsert nr. 1 i e-moll
• Dmitri Maksutov: Astronomisk optikk
• Vladimir Juljevitsj Viese: Oseanografi
• Jevgeni Mikhailovitsj Tarejev: Medisin
• Galina Sergejevna Ulanova: Ballett, for tittelrolla i Cinderella
• Marina Ladynina: For filmen 'Klokka 6 om kvelden ved krigens slutt'
• Vera Mukhina: Skulpturen Aleksej Nikolajevitsj Krylov

1947

• Leo Oskarovitsj Arnstam: Filmregissør
• Simon Dsjanasjia: Georgisk historie
• Sergej Prokofjev: Sonate nr. 1 i f-moll op.80 for fiolin og klaver
• Vissarion Sjebalin: Moskva, kantate
• Sergei Nikiforovitsj Vassilenko: Mirandolina, opera
• Vera Fjodorovna Panova: Litteratur<!-, for Menschen aus Krushilicha-->
• Galina Sergejevna Ulanova: Ballett, for tittelrolla i Romeo og Julie

1948

• Boris Assafjev: Musikkteori, Glinka (monografi)
• Boris Barnet: Filmregissør og skodespelar
• Ilja Grigorjevitsj Ehrenburg: Litteratur
• Reinhold Moritzevitsj Glière: Strykekvartett nr. 4
• Kamil Jarmatov: For filmen 'Diktaren Alisjer Navoj'
• Kara Karajev: Leyli og Majnun, symfonisk dikt
• Anatoli Rybakov: Litteratur, for 'Marinekniven'
• Nikolaj Aleksandrovitsj Bernstein: Vitskap
• Tikhon Satsjarovitsj Sjomusjkin: Litteratur
• Michail Bubenov: Litteratur, for 'Den kvite bjørka'
• Marina Ladynina: for filen 'Songen frå Sibir'

1949

• Fikret Amirov: Symfoniske mugamar nr. 1 uog 2
• Aleksander Arutjunjan: 'Kantate frå heimstaden'
• Dmitri Borissovitsj Kabalevski: Fiolinkonzert i C-dur op.48
• Fjodor Gladkov: Litteratur
• Georgi Gulia: Litteratur
• Vera Panova: Litteratur
• Vassili Aschajev: Litteratur
• Michail Kalaschnikov: Ingeniørvesen
• Nonna Mordjukova: Skodespelar, for rolla i filmen 'Den unge garde'
• Anatoli Ivanov-Smolenski: Vitskap
• Nikolaus Riehl: Kjerneforsking
• Pavel Abrossimov: Arkitektur
• Samuil Marsjak: For si omsetjing av Shakespeare-sonetter

1950

• Grigori Aleksandrov: Film
• Reinhold Moritzevitsj Glière: 'Bronseryttaren'
• Nikolaj Jakovlevitsj Mjaskovski: Cellosonate nr. 2 i a-moll, op.81
• Dmitri Dmitrijevitsj Schostakovitsj: Filmmusikk for Fallet til Berlin
• Aleksander Tsjakovski, litteratur
• Vladimir Afanassjevitsj Obrutsjev: Geologi
• Viktor Amazaspovitsj Ambartsumian og Benjamin Jegischevitsj Markarjan: Astronomi
• Vsevolod Vitaljevitsj Vischnevski for 'Det uforgløymelege året 1919'
• Galina Sergejevna Ulanova: Ballett, for rolla i Den raude valmuen
• Arkadi Samsonovitsj Jerussalimski: Historie

1951

• Arno Babadsjanjan: Heroisk ballade
• Heinz Barvitsj: Kjernefysikk, arbeid på den sovjetiske atombomba
• Isaak Ossipovitsj Dunajevski: Filmmusikk
• German Germanovitsj Galynin: Episk dikt
• Nikolaj Grizenko: Skodespelar
• Gustav Hertz: Fysikar, arbeid på den sovjetiske atombomba
• Dmitri Borissovitsj Kabalevski: Taras-familien, opera
• Berdy Kerbabajev: Litteratur
• Nikolaj Jakovlevitsj Mjaskovski: Symfoni nr. 27 i c-moll op.85 – Strykekvartett nr. 13 i a-moll, op.86
• Sergeh Prokofjev: Oratorium
• Otar Taktakischvili: Symfoni nr. 1 i a-moll
• Anatoli Rybakov: Litteratur
• Juri Trifonov: Litteratur, for Studentar
• Vladimir Beljajev: Litteratur, for Den gamle festningen. Trilogi
• Aleksi Matsjavariani: Musikk
• Ding Ling: Litteratur
• Nikolaj N. Baranski: Økonomisk geografi i USSR. Moskva 1950.
• Galina Jevgenjevna Nikolajeva: 'Haust' (Roman)
• Rostislav Jevgenjevitsj Aleksejev: Hydrofolkonstruksjon
• Nikolaj Aleksandrovitsj Astrov: Panzerkonstruktion
• Marina Ladynina: For filmen 'Kubankosakkar'
• Samuil Marsjak: for barneboka Dikt for barn
• Boris Vladimirovitsj Ioganson: for bildet Lenins Auftritt auf dem III. Komsomol-Kongress
• Vera Ignatjevna Muchina: Skulptur

1952

• Sjaken Aimanov: Teater
• Mukhtar Asjrafi
• Ivan Antonovitsj Jefremov: Tafonomi (fossillære)
• Juri Aleksandrovitsj Sjaporin: Romanse for song og klaver
• Dmitri Sjostakovitsj: 'Ti revolusjonsdikt for blandakor a cappella – opus 88'
• Andrej Sjtogarenko: Erindring av Lesya Ukrainka, symfonisk suite
• Otar Taktakishvili: Klaverkonsert nr. 1 i c-moll
• Leon Theremin: Vitskap
• Vera Mukhina: Skulpturen Maksim Gorkij

1953

• Manfred von Ardenne: Arbeid på den sovjetiske atombomba
• Vilhelm Fischer: Arbeid på sovjetisk raketteknikk
• Bruno Golecki: Arbeid på sovjetisk raketteknikk

1954

• Andrei Dmitrijevitsj Sakharov: Fysikk
• Igor Jevgenjevitsj Tamm: Fysikk
• Igor Vassiljevitsj Kurtsjatov: Fysikk

Sjå òg

• Leninpreis

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Stalinpreis» frå Wikipedia på tysk, den 23. september 2019.