Thomas von Westen

Thomas von Westen (13. september 1682–9. april 1727) var norsk prest og misjonær blant samane.

Thomas von Westen
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	13. september 1682 Trondheim
Død	9. april 1727 (44 år) Trondheim
Yrke	misjonær, luthersk prest
Religion	Den evangelisk-lutherske kyrkja
Thomas von Westen på Commons

Etter militærteneste byrja han i 1697 på utdanninga si i København. Frå 1709 var von Westen sokneprest på Veøy i Romsdal, der han var leiar for prestelauget «7-stjerna» som utarbeidde ein strategi for å kristne samane. Etter at danskekongen etablerte Misjonskollegiet i 1714, vart Thomas von Westen utnemnd til leiar for Lapplandsmisjonen i 1716.^[1] I 1716 deltok von Westen på seminar ved Katedralskolen i Trondheim for å bli lektor i samisk, og der tok han opp arbeidet med å kristne samane. For dette arbeidet fekk han tilnamnet «Samanes Apostel». I løpet av perioden 1716-1723 gjennomførte han tre større misjonsreiser nordover. von Westen etablerte i Mo i Rana både ei kyrkje og ein sameskole.

Von Westen i norsk misjonshistorie

I norsk misjonshistorie representerer von Westen den fløya som har vore positive til bruk av samisk språk i forkynninga. Det at han døydde var såleis eit attendeslag for bruk av samisk, og det innleidde ei 25 års lang fornorskingstid, før Seminarium Lapponicum vart stifta i 1752.

Von Westen i samisk religionshistorie

Den første generasjonen av misjonsprestar har ei svært viktig rolle i samisk religionshistorie, i og med at deira notat er dei einaste som møter den samiske religionen frå tida før han hadde komme under massiv kristen påverknad. I kristningsarbeidet sitt skreiv von Westen ned detaljerte «skriftemål» frå kristna samar, skriftemål som særleg omhandla den førkristne religionen deira. Notata gjekk tapt i Brannen i København i 1793, i lag med den samiske trommesamlinga hans. Delar av notata er likevel indirekte bevart, i og med at dei sannsynlegvis ligg til grunn for misjonshistoria til Hans Skanke, von Westens elev.

Seinare samisk religionshistorisk forsking har vore avhengig av von Westen si framstilling.

Litteratur

• Sæter, Ivar 1926: Thomas von Westen. Finnefolkets sande ven, læreren og videnskapsmanden.