URL

URL er kort for Uniform Resource Locator og viser til «adresser» på Internett. URL er ei form for URI (Uniform Resource Identifier), og dei to omgrepa blir ofte blanda saman. URLar er ofte sette saman av bokstavar og ord, og blir gjerne brukt i staden for IP-adresser, som er kombinasjonar av tal.

Døme på ein URL slik han ser ut i adresseboksen til nettlesaren Internet Explorer.

Døme på ein URL slik han ser ut i adresseboksen til nettlesaren Mozilla.

Ein URL er sett saman av visse delar:

protokoll://underdomene.domene.toppdomene:port/sti/side

Til dømes:

http://www.nrk.no/

Delane blir skilde av kolon, skråstrekar, punktum og visse andre teikn.

Soge

URLen blei skapt i 1994 av Tim Berners-Lee, Marc Andreessen, Mark P. McCahill, Alan Emtage, Peter J. Deutsch og Jon Postel som del av den nye verdsveven. Utforminga baserte seg på unixadresser, som brukte skråstrekar til å skilja mellom ulike nivå i adressa. Tim Berners-Lee har seinare uttalt at han angra på bruk av punktum i servaraddessa, og på dei to skråstrekane først i adressa.^[1][2][3]

Protokollar

Den første delen av ein URL seier som regel kva internettprotokoll som skal brukast. Opphavleg kommuniserte brukarprogram på ulike datamaskinar via eigne propritære protokollar, men etter kvart vart det utvikla eit standardisert protokollhierarki med fleire lag. På toppen av dette hierarkiet finn ein applikasjonsprotokollar, som til dømes ftp, http, smtp, osb.

Protokoll	Føremål	Tyding	Program	Standardport
http	Nettsider på verdsveven	Hyper Text Transfer Protocol (www)	Nettlesar (browser, vevlesar)	80
https	Sikker transport av data på verdsveven	Hyper Text Transfer Protocol Secure (www)	Nettlesar	443
ftp	Filoverføring	File Transfer Protocol	FTP-program eller nettlesar	21
irc	Chat	Internet Relay Channel	IRC-program	Dynamisk
news	Nyhende/diskusjonsgrupper	-	Nyhendegruppelesar	119
telnet	Tekstbasert tilgang til nettverksutstyr	-	Telnet-program	23