Vanadium

Vanadium er eit metallisk grunnstoff med kjemisk symbol V og atomnummer 23. Det er eit sjeldant transisjonsmetall som er mjukt og smibart og blir særleg brukt i legeringar.

23 Titan ← Vanadium → Krom ↑ V ↓ Nb Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Vanadium, V, 23
Kjemisk serie	Transisjonsmetall
Gruppe, periode, blokk	5, 4, d
Tettleik, hardleik	6110 kg/m3, 7,0 (ikkje SI)
Utsjånad	Metallisk sølvgrå
Atomeigenskapar
Atommasse	50,9415 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	135 (171) pm
Kovalent radius	125 pm
Ioneradius	54 pm (ladning: +5)
van der Waals radius	(?) pm
Elektronkonfigurasjon	[Ar]${\displaystyle 3d^{3}4s^{2}}$
Elektron per energinivå	2, 8, 11, 2
Oksidasjonstrinn (oksid)	+5, +4, +3, +2 (amfotært)
Krystallstruktur	Kubisk romsentrert
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Fast stoff
Smeltepunkt	2175 K (1902°C)
Kokepunkt	3682 K (3409°C)
Molart volum	8,32 cm3/mol
Fordampingsvarme	446,7 kJ/mol
Smeltevarme	20,9 kJ/mol
Damptrykk	3,06 Pa ved 2175 K
Ljodfart	4560 m/s ved 20 °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	1,63 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	490 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	4,89 MS/m
Termisk konduktivitet	30,7 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	656 kJ/mol 1420 kJ/mol 2834 kJ/mol 4513 kJ/mol 6300 kJ/mol 12368 kJ/mol 14496 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 48V (kunstig) 15,9735 døgn ε 4,012 48Ti 49V (kunstig) 330 døgn ε 0,602 49Ti 50V (kunstig) 1,4·1017 år ε β− 2,208 1,037 50Ti 50Cr 51V 100% (stabil)
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Førekomst og utvinning

Vanadium finst i omtrent 65 ulike mineral.

Sambindingar

Vanadium kan ha oksidasjonstal 5, 4, 3 eller 2 i sambindingar.

• vanadiumpentoksid (${\displaystyle V_{2}O_{5}}$)

Bruk av vanadium

Vanadium

Vanadium kan brukast i legeringar som til dømes viss typar stål.

Sambindingar er i bruk som katalysatorar i produksjon av svovelsyre.

Biologisk rolle

Vanadium er nødvendig for nokre dyr.

Sjå også

• Periodesystemet
• Grunnstoffliste
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• Webelements