Vindharpe

Vindharpe eller eolsharpe er eit gammalt strengeinstrument som bruker vind til å få fram klang.

Vindharpe laga av diktaren Robert Bloomfield mellom 1812 og 1823.

Vindharpe ved Windharfe im Technikmuseum Universum i Bremen.

Ei vindharpe kan ha ulike utformingar. Vanlegvis har ho rektangulær resonanskasse med lydhol og 5–12 senestrengar av samme tonehøgd og lengd, men med ulik tjukkleik og stramming. Når vinden set strengane i svingingar, kan ein høyra overtonane, og klangsammensetjinga varierer med til- og avtakande vindstyrke.

Prinsippet for vindharpe var kjend i det gamle Kina, India og i Mellomalder-Europa. I romantikken var instrumentet utbreidd over hele Europa. Det inspirerte ofte diktarar, mellom anna Samuel Taylor Coleridge som skreiv diktet «The Eolian Harp» i 1795.

Vindharpa har også inspirert komposisjonar på andre instrument, som klaverstykka «Vindharpe-slåtten» og «Vindharpe II» av Harald Sæverud, eller Aeolian Harp (1923) av Henry Cowell, eit av dei første stykkene der uvanlege speleteknikkar som å plukka eller slå direkte på pianostrengane blei brukt. Ein etyde av Sergej Ljapunov i 12 études d'exécution transcendante, Op. 11 No. 9, blei kalla Harpes éoliennes (vindharper) av komponisten. «Etyde nummer 1 i A-dur» (i 12 etydar, opus 25) av Frédéric Chopin blir ofte også kalla «Vindharpa».

I nyare musikk nytta mellom anna Jan Garbarek ei vindharpe, laga av Sverre Larssen etter antikke førebilde, på albumet Dis frå 1976.^[1] Det er også blitt laga mange kunstnarisk utforma vindharper som er blitt sett opp ute i naturen eller ved ei vindkjelde som kunstverk med lyd.

Bilde

• 
  Skisse av ei vindharpe frå 1684.
• 
  Skisse av ei typisk rektangulær vindharpe frå 1876.
• 
  Skisse av ei anna vindharpe.
• 
  Skisse av ei større vindharpe.
• 
  Vindharpe i Hohenbaden-slottet i Baden-Baden i Tyskland, utvikla av Rüdiger Oppermann.
• 
  Vindharpe i Hals i Danmark.
• 
  Vindharpe i eik på halvøya Juist i Tyskland, utforma av Bernd F.K. Bunk, Peter Neubert og Jutta Kelm.

Sjå òg

• Aiolos, vindguden harpa i nokre høve har namn etter