Partenon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lo Partenon (Παρθενών en grèc) es un temple de l'Acropòli d'Atenas dedicat a la divessa Atena qu'èra la protectritz de la vila. Sa bastida comencèt en 447 avC durant l'apogèu de la la Liga de Delos, aliança dei ciutats-estats grègas anticas dirigida per leis Atenencs. Foguèt acabada en 438 avC mai lei trabalhs d'ornament interior contunièron fins a 432 avC. Es lo vestigi pus important de la Grècia Antica e es generalament considerat coma l'apogèu dau desvolopament de l'òrdre arquitecturau doric. Es tanben vengut lo simbòl de la Grècia Antica, de la democracia atenenca e de la civilizacion occidentala antica.
Lo Partenon remplacèt un temple pus ancian qu'èra tanben dedicat au culta d'Atena e que foguèt destrucha pendent l'invasion de la vila per leis Aquemenidas durant la Segonda Guèrra Medica (480-479) en 480 avC. Coma d'autrei temples grècs, lo Partenon foguèt tanben utilizat per protegir lo tesaur de sa ciutat.
Après la casuda de la civilizacion grèga antica, lo temple foguèt transformat en glèisa crestiana dins lo corrent de la premiera mitat de l'Edat Mejana. Puei, après la disparicion de l'Empèri Bizantin e la conquista d'Atenas per leis Otomans, lo Partenon foguèt transformat en mosqueta. Foguèt tanben utilizat coma fortalesa durant la Guèrra de Morèa (1684-1699) per protegir la vila còntra leis atacas venecianas. Lo 26 de setembre de 1687, lo bombardament dau temple entraïnèt l'explosion d'un depaus de municions e de polvera otoman entraïnant de degalhs importants au bastiment e ais esculturas. L'interès occidentau per l'Antiquitat entraïnèt pereu la retirada de la màger part dei vestigis encara presents au profiech dau British Museum de Londres per lo diplomata escocés Thomas Bruce (1766-1841).
La restauracion acomencèt a la fin dau sègle XIX e es totjorn en cors a l'ora d'ara.