Bertran de Comenge

Bertran de Comenge, Bertran dera Isla,^{[nt 1]} o popularament sent Bertran^{[nt 2]}; L'Isla de Baish, v. 1050―Lugdunum Convenarum, actuau Sent Bertran de Comenge, v. 1123^[1] p 6^[2]) que ho avesque de Comenge. Qu'ei venerat pera Glèisa Catolica com eth sent patron de Comenge, aunorat eth 16 d'octobre.^[1]

Non confondre amb Sent Bertran de Comenge.

Aquel article (o seccion) es un esbòs.

Bertran de Comenge

Nom	(fr) Bertrand de Comminges (oc) Bertran de Comenge
Biografia
Naissença	1050 L'Isla de Baish
Mòrt	1123  (72/73 ans) Sent Bertran de Comenge
Evesque
Donadas personalas
Nacionalitat	Francesa
Religion	Catolicisme
Activitat
Ocupacion	filosòf
Festivitat	16 d'octobre

Biografia

Neishut deth maridatge d'Aton, senhor dera Isla de Baish, e de Gervàsia, hilha deth comte Guilhèm III, dit Talhafèr, comte de Tolosa. Qu'ei atau plan ligat a era familha deths comtes de Tolosa, estant en particular eth cosin de Guilhèm IV e de Raimon IV de Sant Geli^[3].

Com abituaument entaus mainatges dera soa classa sociala, que recep ua educacion qui ac destina a vàder cavalèr, mes, contra tota espèra, arribat ath atge adulte, que decideish de tornar dens eths ordis e de har partida deths canonges de Sent Estève de Tolosa. Qu'ei successivament nommat archidiague de Tolosa (après 1070) e avesque de Comenge (1083-1123)^[4].

Ad aquera epòca, Gregòri VII que decideish de lançar ua seria de refòrmas (aperats refòrma gregoriana), entà tirar era Glèisa en era dominacion deths reis e deths senhors qui contròlan alavetz eth poder eclesiastic. Dens eras soas foncions, que metó en aplicacion dens era soa diocèsi montanhòla eths principis gregorians, tant en çò qui concerniva era disciplina deth clergat qui era vita morala e religiosa deths laïcs, en impausant ath senhor era trèva de diu, e en defenent eths mei praubes^[5].

Au temps deth son long episcopat, era ciutat de Lugdunum Convenarum — qui devè puish préner eth son nom, Sent Bertran de Comenge — que reneishó deras soas cendres. Que hasó tornar bastir era catedrala, qui dotè d'un claustre e d'un capítol de canonges regulars.

Veneracion

Canonizacion

Autanlèu era soa mort, qu'estó considerat com un sent dens era region pirenenca. Vèrs 1167, eth arquevesque d'Aush que carguè un clèrgue deth nom de Vidau de redigir era soa vita e que l'enviè a era Curia entà obtiéner era soa canonizacion. Eth prumèr objectiu qu'estó atenhut mes pas eth segond.

Qu'ei eth avesque de Comenge Grimoard de Lafaye qui s'i escad a har canonizar eth son predecessor Bertran d'Isla. En 1218, eth papa Onòri III que carga eth arquevesque d'Aush, eth avesque de Coserans e eth abat de Bonahont d'obrir ua enquèsta suu eventuau canonizacion de Bertran, a era demanda de Grimoard. Aquera canonizacion, dont s'ignòra eras modalitats, qu'ei rapida puishqu'autanlèu 1222 era vila episcopala qu'ei aperada Sent Bertran de Comenge en plaça de Lugdunum Convenarum^[6].

Sent Mamet e sent Bertran entornejant eths amics de Dieu e eths sents Apòstols de Roman Casas, a Sent Mamet.

En 1309, eth avesque de Sent Bertran de Comenge Bertran de Gòt, vadut Papa dab eth nom de Clamenç V, que carguè quate cardinaus de procedir en era elevacion deras soas relíquias. Qu'instituí alavetz era hèsta dera translacion, celebrada eth 16 de genèr.

Eth cardinau Pèire de Foish, avesque de 1422 a 1442, que hasó bastir dens era catedrala un tombèu entaus relíquias deu sent.

Era soa vita qu'ei sustot coneishuda pera agiografia qui a deishada un notari dera epòca, Vidau, qui balha ua part importanta en eras miracles qui auré complits Bertran de Comenge.

Qu'ei a còps representat dab un crocodile, qui auré mestrejat dens era vath de Labat-d'Enbès [nom fr de tradusir]. Un crocodile naturalizat hèit atau partida deras curiositats presentas dens era catedrau de Sent Bertran de Comenge.

Estatua de Bertran de Comenge dab era representacion en miniatura dera Catedrala de Senta Maria de Sent Bertran de Comenge dens era soa man esquèrra. Que's troba dens eth vilatge de Tibiran e Jaunac.

Hèstas

Funérailles de saint Bertrand de Comminges de René Henri Ravaut, v. 1890.

• Sent Bertran de Comenge qu'ei hestejat eth 16 octobre segon eth calendari gregorian^[7]. Era hèsta religiosa de sent Bertran qu'ei hestejada eth dimenge seguent, dab eth matin, ua missa solemna en preséncia de l'arquevesque deth diocèsi de Tolosa, seguida d'ua procession deras relíquias e deras vrèspas eth vrèspe^[8],[9].
• Eth jubilèu de Sent Bertran de Comenge qu'ei celebrat tots eths còps on era hèsta de l'Invencion dera Senta Crotz deth 3 de mai tomba un divés. Eth jubilèu qu'ei alavetz hestejat tots eths 6, 5, 6 e 11 ans. Eths precedents jubilèus que's son debanats en 1996, 2002, 2011^[10], 2019^[9]. Eths jubilèus vienents que seràn celebrats en 2024^[11] et 2030^[12].

Galeria

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

• 
  Tomba deth sent en era catedrala de Comenge
• 
  Bust deth sent, catedrala de Comenge
• 
  Sepulcre, catedrala de Comenge
• 
  Catedral de Sent Bertran de Comenge