Bodisme mahayana

Lo bodisme mahayana (sanscrit: महायान mahāyāna, literalament lo "Grand Veïcul") es la fòrma de bodisme que compta lo nombre mai grand de fisèls. Recampa entre 53,2%^[1] e 65% dels bodistas segon las estimacions donadas. Es seguit per lo bodisme theravada que recampa un pauc mai de 30% dels fisèls. Es la fòrma dominanta de bodisme en Asia de l'Èst, a Vietnam e s'es tanben espandit istoricament dins de regions que reçaupèron d'immigrants chineses, japoneses, coreans o vietnamians (Singapor, Malàisia...). Se la doctrina a las meteissas basas doctrinalas coma las autras ramificacions del bodisme, se distinguís ça que la per de variacions dins lo culte e dins los libres causits per fondar la fe. Per exemple, los bodistas mahayana seguisson pas lo Canon Pali qu'es la basa de la fe dels bodistas theravada. Lo bodisme vajrayana es pro vesin del mahayana. Per aquesta rason es, de còps, considerat coma religat al mahayana.

Istòria

Originas del mahayana

Se coneis pas amb clartat l'origina del mahayana. Se sembla que lo mahayana apareguèt coma una seria de règlas per bodhisattvas. Èra pas tanpauc una escòla concurrenta^[2] a las primièiras escòlas bodistas mas puslèu un apròchi diferent, mai idealista^[3], dins las practicas religiosas. Se data generalament l'aparicion del bodisme mahayana als primièrs Sutras Mahayanas.

Los Sutras Mahayanas

Los Sutras Mahayanas foguèron escriches dins lo sud d'Índia, dins la region d'Andhra probablament dins lo sègle 1 a.C. o un pauc abans. Constituisson la basa filosofica que donèt naissença al mahayana e a mai d'una escòla de pensada. Demest aquestas, las escòlas madhyamaka e yogācāra foguèron las primìèiras escòlas que desvolopèron lo còr de la pensada mahayana.

Expansion fòra Índia e declin en Índia

Lo bodisme mahayana s'espandiguèt a partir del sègle II. En China comencèt d'èsser seguit en particular gràcias a la revirada dels Sutras Mahayanas en chinés per Lokaksema. En Índia, se desvolopèt rapidament dins l'Empèri Kushan.

Per çò qu'es de las escòlas de pensada, l’escòla madhyamaka foguèt fondada al sègle II per Nāgārjuna e son disciple Aryadeva. L'escòla cittamātra apareguèt un pauc pus tard, al sègle IV. Malgrat las capitadas doctrinalas d'aquestas escòlas e lo triomfe relatiu entre los sègles V e VII lo bodisme mahayana foguèt despoderat de son influéncia per lo reviscòl de l'indoïsme e, dins una mesura mendra, per l'arribada de l'islam. Lo nombre de seguidors del mahayana s'amermèt fòrça entre los sègles VII e XII e lo mahayana degrunèt completament al sègle XIII fins a un quasi avaliment.

En China, al contrari, floriguèt e s'espandiguèt dins tot lo mond chinés (Japon, Corèa, Vietnam).