Chacana

La chacana o chakana (en quíchoa: tawa chakana (quatre escalièrs), en aimara: pusi chakani (la de las quatre puntas)^[1] «crotz andina» o «crotz quarrada», es un simbòl millenari originari de los pueblos indigenas de los Andes centraus dins los territòris ente se desvelopen atertant la cultura inca (sud de Colómbia, Eqüator, Peró, Bolívia, Chile e Argentina) coma quauquas culturas preïncas (Peró, Bolívia).^[2]

Chacana/Chakana

Biai de construccion

Artesanat de la Província de Jujuy (Argentina) emb la chacana.

Auëi, la cultura aimara contunha a reproduir la chakana sus sas telas, sos teissums. Parierament los aimaras conserven enquera uëi lo chalendier lunar de 13 mes emb 28 jorns chasque mes, emplejat per los ancians: 13 per 28 fai 364, lo jorn 365 era considerat coma lo jorn "zerò", un pauc coma lo jorn de l'an nuòu andin. Queu jorn es lo 3 de mai, qu'es quante la Crotz dau Sud forma una crotz latina perfecta (au niveu geometric).