Gerondiu

Eritat del gerundium latin, lo gerondiu es una forma verbala. En occitan, es format coma un participi present precedit de la preposicion en.

Son subjècte essent sempre lo mèsme qu’aqueste del vèrb conjugat, lo gerondiu pòt pas jamai èsser lo centre d'una proposicion.

Lo gerondiu a un doble sens: vèrb e advèrb. Coma l'advèrb, lo gerondiu a une foncion de complement circonstancial. Coma vèrb, dona de foncions especificas a d'autres elements de la frasa. Es utilizat per indicar la simultaneïtat d'un fach que se debana dins l’encastre d'un autre fach.

• Exemple: « En dintrant, encontrèt mon vesin. »

Etimologia

Lo substantiu masculin gerondiu es derivat del latin tardièr gerundiun, del mèsme sens, el meteis derivat del latin classic gerere « executar ».

Latin

En latin, lo gerondiu es la forma declinabla del vèrb que remplaça l'infinitiu quand es ni subjècte ni objècte dirècte.

Lo gerondiu se forma sul tèma de l'infectum.

Occitan

En occitan, lo gerondiu es una forma verbala invariabla, compausada del participi present precedit de la peposicion en, emplegada coma complement circonstancial del vèrb principal.

En occitan existís de formas equivalentas: que la preposicion en es remplaçada per las preposicions tot o tot en (+ participi present) e tanben dins la forma en + infinitu: « En gardar ».

Autras lengas

Anglés

En anglés, lo gerondiu se bastís a partir del vèrb que s’apond de la terminason ing^[1]. Es utilizat per exemple après un vèrb exprimissent la preferéncia, coma like o encara can't stand^[2]. Aquesta forma verbala fa tanben partida de l’esquèma de conjugason dels temps progressius : l'auxiliar be conjugat seguit de gerondiu.

Portugués

En gramatica portuguesa, lo gerondiu (gerúndio) es una de las tres formas nominalas del vèrb (infinitiu, participi e gerondiu) e fa foncion de participi present.

Temps del gerondiu

Dans d'autras lengas, existís tanben un gerondiu passat. Atal, lo rus forma sul vèrb делать/сделать, far (imperfectiu/perfectiu):

• делая, gerondiu present imperfectiu, en fasent;
• делав, gerondiu passat imperfectiu, alara que fasiá;
• сделав, gerondiu passat perfectiu, après aver fach.