Lo Pòrt

Lo Pòrt, dens un usatge local, o Lo Pòrt Senta Maria ^[1], dens un usatge larg (Port-Sainte-Marie en francés) es una comuna agenesa, lingüisticament gascona, situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Pels articles omonims, vejatz Lo Pòrt (omonimia).

Vilatge d'Occitània

Lo Pòrt Port-Sainte-Marie
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa Nòsta Dòna.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	44° 15′ 06″ N, 0° 23′ 53″ E
Superfícia	18,94 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	216 m 50 m 27 m
Geografia politica
País	Guiana Agenés
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 47	Òut e Garona
Arrondiment 471	Agen
Canton 4727	Lo Jonhent (Lo Pòrt Senta Maria avant 2015)
Intercom 244701462	CC deu Jonhent e deus Tuquets de Preishàs
Cònsol	Jacky Larroy (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	1 889 ab. Evolucion de la populacion 1 919 ab.
Densitat	101,69 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	47130
Còde INSEE	47210

Geografia

Lo Pòrt es pas mèi ua vila e son nivèu d'equipament comerciau e de servicis es baish per ua aglomeracion de près de 2000 abitants. Lo nombre d'establiments es relativament normau, mès, a vista de nas, la chifra d'ahars sembla modèsta, en coëréncia damb la praubèra de la populacion (per la vila anciana, pas per la totalitat de la comuna : comparar damb Gulhon o Tonens). Per ua vila d'un certan interès toristic, i a pas un quite otèl, ni un camping. I a pr'aquò un supermercat sus la rota de Bordèu ^[2]. La vila beneficia pas d'accès a l'autorota A 62.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

Comunas limitròfs de Lo Pòrt Senta Maria

Gulhon	La Garriga	Galapian
Toars		Basens
	Huugaròlas	Sent Laurenç

Toponimia

La prononciacion seré [lu'pɔr ,seŋtɔma'rijɔ]. Las fòrmas ancianas son : homines de Portu Beate Marie, en latin, en 1242-1255, de Portu Beate Marie, en latin, en 1253, Portus Sancte Marie, en latin, en 1293, Portus Sancte Marie, en latin, en 1307-1317, Port Ste Marie, en francés (mapa deu sègle XVII)^[3].

Lo nom ven de l'occitan pòrt, deu latin portus, damb un nom religiós^[4],[3].

Segon Bénédicte Boyrie-Fénié, la fòrma usuala es Lo Pòrt e la fòrma mei formala Lo Pòrt Senta Maria. Lo sens de las prumèras atestacions es pòrt de la Benurada Verge Maria. Au Pòrt, se passava Garòna per la via antica Bordèu-Agen e la Tenarèsa^[3].

Istòria

A la fin deu sègle XVIII, sus l'axe garonés, Lo Pòrt Senta Maria èra ua vila de la metissa categoria que Senta Baselha, Marmanda, Tonens, Gulhon e Valença d'Agen. La prumèra partida deu sègle XIX donèt pas de signes de declin. Aqueste comencèt après 1850, per rasons que non sabèm explicar. Notem pr'aquò, a la diferéncia de las vilas precedentas, un site estret, entre Garòna e puèges. A la fin deu sègle XX, la vila s'especializèt dens l'abitat de populacions musulmanas, que mantenguèn un certan nivèu de populacion (familhas mèi nombrosas que las familhas localas). En resultèt, probable, l'acceleracion de la partença de las populacions europèas. Beròis ostaus ancians son pas restaurats. Mès Lo Pòrt es pas mèi ua vila e son nivèu d'equipament comerciau e de servicis es baish per ua aglomeracion de près de 2000 abitants.

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
mai de 2020	(2026)	Jacky Larroy
2014	2020	William Kherif	divèrs dreta
març de 2008	2014	Jacky Larroy
març de 2001	2008	Jean-Claude Boyer		arboricultor, conselhèr generau (1988-2008)
1995	2001	Guy Arcas
1983	1995	Jean Louis Ricard
1977	1983	Roger Delluc
1959	1977	Pierre Vital
1947	1959	René Tourré
1945	1947	François Laujol
1945	1945	Maurice Braudoux
1944	1945	François Laujol
1944	1944	Georges MOUGENO
1942	1944	Maurice Verdier
1941	1942	Léonce BOUCHALES
1939	1941	Etienne Poncharreau
1930	1939	François Laujol
1929	1930	Léonce BOUCHALES
1925	1929	Barthélémy Lacoste
1919	1925	Jacques Chanteloube
1911	1919	Jean Roques
1896	1911	Pierre Dupin
1892	1896	Pierre Duprat
1879	1892	Jean Nègre
1871	1879	Antoine Bayle
1852	1871	François d'IMBERT de MAZÈRES
1851	1852	Antoine Bayle
1849	1851	Jean-François Compeyrot
1848	1849	Louis Feuilhérade
1846	1848	Géraud Lavielle
1843	1846	Ambroise Dieuzaide
1830	1843	Victorin Gauché
1824	1830	Maurice Bitaudé
1816	1824	Marc Redon de Monplaisir
1809	1816	Gabriel Tardieu-Lacrose
1801	1809	Joseph Sansac
1795	1801	Albert Lagrange
1795	1795	Louis Feuilhérade
1794	1795	Gabriel Tardieu-Lacrose
1791	1794	Albert Lagrange
1790	1791	Dominique Dupeyrat [5]
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1926, totala: 1961
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
3 987	2 798	2 945	2 680	3 079	3 016	3 025	3 040	3 022
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
2 988	2 856	2 628	2 604	2 651	2 518	2 318	2 203	2 211
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
2 100	1 994	1 933	1 711	1 791	1 762	1 806	1 732	1 750
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
1 747	1 876	1 850	1 885	1 864	1 746	1 913	1 936	1 943 1 983
2009	2010
1 950 1 988	1 963 1 998
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 1889 abitants e la densitat èra de 99,74 ab/km².

Lòcs e monuments

• 
  Vista generala.
• 
  Pont de L'Aubar (camin de hèr, linha de Riscla).
• 
  Carrèra Senta Maria dens lo centre istoric.
• 
  Pont ralh sus la carrèra Senta Maria.
• 
  Interior de la glèisa Nòsta Dauna.
• 
  Vòutas de la nau.
• 
  Portau principau.
• 
  Cadièra presicadera.
• 
  Glèisa Sent Vincenç deu Temple.
• 
  Glèisa deus Jacobins, lòc de sepultura de Matteo Bandello.
• 
  Glèisa Sent Marcerin de Boussères.
• 
  Idem.

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas damb la comuna

Véser tanben

Ligams extèrnes

• Comunas d'Òut e Garona