Província de Luxemborg

La província de Luxemborg es la província pus vasta de Belgica amb una superfícia de 4440 km², aital coma la mens poblada, 250 000 abitants. Son capluòc es Arlon, las vilas importantas son Bastonha, Bolhon, La Ròcha, Marcha en Famena, Neufchâteau, Sant Ubèrt, e Virton.

Cal melhorar l'escritura d'aquel article.

Pels articles omonims, vejatz Luxemborg.

Província de Luxemborg

(Bandièra)
Administracion
Capitala	Arlon
Politica
• Gouverneur (fr)	Olivier Schmitz (ca) (2016–)
Geografia
49° 55′ N, 5° 25′ E
Estat	Belgica
Region	Valonia
Superfícia	4 439,72 km²[1]
Altitud mejana	488 m[2]
Punt culminant	Baraque de Fraiture (fr) (652 m)
Fus orari	UTC+01:00
Demografia
• Totala	258 547 ab. (1 de genièr de 2018 )
Autras informacions
ISO 3166-2	BE-WLX
Sit web	province.luxembourg.be

Geografia fisica e lingüistica

La província de Luxemborg ocupa lo sud‑èst de Belgica e s'estaloira sobre tres regions distintas : la Famena al nòrd‑oèst, l'Ardena al centre, e Lorena al sud.

La Famena es une depression de terrens argilós que bordeja li contrafòrts nòrd‑oèst de l'Ardena; es traversada per l'Orta. Al centre, l'Ardena cobrís li dos tèrç del territòri en un ensems de planesas (planesa de Reconha a 500 m, de Sant Ubèrt a 585 m e de las Talhas a 652 m) cobèrtas de seuvas e de torbièiras e separadas per de valadas encaissadas (Semois, Lessa e Orta). Al sud, lo bas Luxemborg, o Lorena bèlga, s'enguilha entremieg la Lorena francesa e lo Gutland, en una tièira de còstas gresosas e calcàrias, viradas vel nòrd e separadas per de depressions orientadas oèst‑èst. La Lorena belga se compartís en doas partidas: a l'oèst, Gaume, o país de Virton, region de parlar roman; e, a l'èst, lo país d'Arlon onde se parla lo francic, sonat tanben luxemborgés.

Geografia politica

1. Arlon 2. Attert 3. Aubange 4. Bastogne 5. Bertogne 6. Bertrix 7. Bouillon 8. Chiny 9. Daverdisse 10. Durbuy 11. Érezée 12. Étalle 13. Fauvillers 14. Florenville 15. Gouvy 16. Habay 17. Herbeumont 18. Hotton 19. Houffalize 20. La Roche-en-Ardenne 21. Léglise 22. Libin

23. Libramont-Chevigny 24. Manhay 25. Marche-en-Famenne 26. Martelange 27. Meix-devant-Virton 28. Messancy 29. Musson 30. Nassogne 31. Neufchâteau 32. Paliseul 33. Rendeux 34. Rouvroy 35. Sainte-Ode 36. Saint-Hubert 37. Saint-Léger 38. Tellin 39. Tenneville 40. Tintigny 41. Vaux-sur-Sûre 42. Vielsalm 43. Virton 44. Wellin

• Arrondissement d'Arlon : Arlon (1) · Attert (2) · Aubange (3) · Martelange (26) · Messancy (28)

• Arrondissement de Bastogne : Bastogne (ville) (4) · Bertogne (5) · Fauvillers (13) · Gouvy (15) · Houffalize (19) · Sainte-Ode (35) · Vaux-sur-Sûre (41) · Vielsalm (42)

• Arrondissement de Marche-en-Famenne : Durbuy (10) · Érezée (11) · Hotton (18) · La Roche-en-Ardenne (20) · Manhay (24) · Marche-en-Famenne (25) · Nassogne (30) · Rendeux (33) · Tenneville (39)

• Arrondissement de Neufchâteau : Bertrix (6) · Bouillon (7) · Daverdisse (9) · Herbeumont (17) · Léglise (21) · Libin (22) · Libramont-Chevigny (23) · Neufchâteau (31) · Paliseul (32) · Saint-Hubert (36) · Tellin (38) · Wellin (44)

• Arrondissement de Virton : Chiny (8) · Étalle (12) · Florenville (14) · Habay (16) · Meix-devant-Virton (27) · Musson (29) · Rouvroy (34) · Saint-Léger-en-Gaum (37) · Tintigny (40) · Virton (43)

Istòria

La província de Luxemborg es nascuda en 1839 del compartiment (previst en 1831) del grand duchat de Luxemborg entre Belgica e Olanda. Despuèi lo sègle XII, lo Luxemborg « bèlga » (lo que parla valon e qu'escriu en francés) fasia partida del duchat de Luxemborg, devengut província di País Bas borguinhons (1443), espanhòus, puèi austrians. E puèi Estat independent al Congrès de Viena (1815), après son desmantibelament sota lo regim francés (departaments de l'Orta, de Sambra e Mòsa, e dei Seuvas).

Al congrès de Viena (1815), lo Luxemborg es destacat di País Bas, enauçat al reng de grand duchat e donat, a títol personau, al rèi Guilhèm Ier di País Bas. Li Luxemborgés patiraun lo regim olandés coma li Bèlgas e, en 1830, se ralhigaran a lor revolucion. Lo tractat di XVIII articles (Londres, 26 de junh de 1831), que separa Belgica d’Olanda, estipula implicitament que lo novèl Estat independent gardarà lo Luxemborg en son sen.

Lo tractat di XXIV articles (14 d’octòbre de 1831), mens favorable a Belgica, prevei lo compartiment del grand duchat entre li dos protagonistas. Senhat per lo Reiaume Unit, Àustria, Belgica, França, li País Bas e Russia, lo tractat de Londres, lo 19 d’abril de 1839, consagra la naissença oficiala d’un grand duchat de Luxemborg coma Estat independent.

(Guilhèm Ier abdica l'annada seguissenta, mas li Luxemborgés deuràn esperar un niòu tractat de Londres (11 de mai de 1867) per veire lor independéncia e lor neutralitat garantidas per lei grandas poténcias, mas lo rèi di País Bas demòra pasmens grand duc de Luxemborg. En 1842, lo grand duchat dintra dinc la Deutscher Zollverein. A la mòrt de Guilhèm III (1890), lo tròne grand ducau reven a Adòufe de Nassau, passant atau a una auta brancha de la maison de Nassau, la que l'ocupa enquèra d’uèi.)