Mrezisk
lenga construcha From Wikipedia, the free encyclopedia
Lo mrezisk es una lenga construcha creada per Libor Sztemon[1][2]. Coma lo lydnevi, lo seversk, lo slavëni (que n'es pro vesin) e lo slavisk, fa partida del grope fictiu de las lengas eslavas septentrionalas. Se sap paucas causas sus aquela lenga[3] qu'a pas qu'una pagina sus la rantèla, e que son creator moriguèt jovent.
Gramatica
Fonetica
Alfabet
Lo mrezisk s'escriu amb l'alfabet latin, e mai las letras Ö e Š.
Pronóncia
letra | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | ö | p | q | r | s | š | t | u | v | w | x | y | z |
pronóncia | a | b | ʦ | d | ɛ | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | ə | p | ɣ | r | s | ʃ | t | u | v | w | ɣz | ɯ | z |
Morfologia
Declinason
I a uèch cases. I a quatre declinasons.
Primièra declinason dels substantius
cas | singular | plural |
---|---|---|
nominatiu | man | maner |
genitiu | mane | manere |
datiu | manu | maneru |
acusatiu | manat | manerat |
vocatiu | o man | o maner |
locatiu | manvö | manervö |
instrumental | manam | maneram |
ablatiu | mansi | manersi |
Segonda declinason dels substantius
cas | singular | plural |
---|---|---|
nominatiu | kvina | kvinar |
genitiu | kvinaje | kvinare |
datiu | kvinaju | kvinaru |
acusatiu | kvinat | kvinarat |
vocatiu | o kvina | o kvinar |
locatiu | kvinavö | kvinarvö |
instrumental | kvinam | kvinaram |
ablatiu | kvinasi | kvinarsi |
Tresena declinason dels substantius
cas | singular | plural |
---|---|---|
nominatiu | zame | zamer |
genitiu | zameje | zamere |
datiu | zameju | zameru |
acusatiu | zamet | zamerat |
vocatiu | o zame | o zamer |
locatiu | zamevö | zamervö |
instrumental | zamem | zameram |
ablatiu | zamesi | zamersi |
Quatrena declinason dels substantius
cas | singular | plural |
---|---|---|
nominatiu | mesto | zamer |
genitiu | mestoje | mestore |
datiu | mestoju | mestoru |
acusatiu | mestot | mestorat |
vocatiu | o mesto | o mestor |
locatiu | mestovö | mestorvö |
instrumental | mestom | mestoram |
ablatiu | mestosi | mestorsi |
Declinason dels adjectius
cas | positiu | comparatiu | superlatiu |
---|---|---|---|
nominatiu | dobary | dobarty | najdobarty |
genitiu | dobaryje | dobartyje | najdobartyje |
datiu | dobaryju | dobartyju | najdobartyju |
acusatiu | dobaryjat | dobartyjat | najdobartyjat |
vocatiu | o dobary | o dobarty | o najdobarty |
locatiu | dobaryvö | dobartyvö | najdobartyvö |
instrumental | dobaryjam | dobartyjam | najdobartyjam |
ablatiu | dobarysi | dobartysi | najdobartysi |
Declinason dels pronoms personals
cas | 1a persona | 2a persona | 3a persona | 4a persona | 5a persona | 6a persona |
---|---|---|---|---|---|---|
nominatiu | ja | te | ho | me | ve | ny |
genitiu | jave | teve | hove | me | veje | nyve |
datiu | javu | tevu | hovu | mevu | veju | nyvu |
acusatiu | jat | tet | hot | met | vet | nyt |
locatiu | javö | tevö | hovö | mevö | vevö | nyvö |
instrumental | jam | tem | hom | mem | vem | nym |
ablatiu | jasi | tesi | hosi | mesi | vesi | nysi |
Numerals
nombre | cardinal | numeral | generic | multiplicatiu |
---|---|---|---|---|
0 | ništo | ništy | ništöre | ništykorte |
1 | jedan | jedany | jedanöre | jedankorte |
2 | deva | devany | devöre | devakorte |
3 | tera | terany | tarnöre | terakorte |
4 | štara | štarany | štarnöre | štarakorte |
5 | pynta | pyntany | pyntöre | pyntakorte |
6 | šasta | šastan | šastöre | šastakorte |
7 | sedam | sedamy | sadmöre | sadmakorte |
8 | osam | osamy | osmöre | osmakorte |
9 | devet | devety | devtöre | devtakorte |
10 | desat | desaty | dastöre | dastakorte |
11 | jedanasta | jedanasty | jedanaste | jednakorte |
12 | devanasta | devanasty | devanaste | devakorte |
13 | teranasta | teranasty | teranaste | terakorte |
14 | štaranasta | štaranasty | štaranaste | štarakorte |
15 | pyntanasta | pyntanasty | pyntanaste | pyntakorte |
16 | šastanasta | šastanasty | šastanaste | šastakorte |
17 | sedamnasta | sedamnasty | sedamnaste | sedamkorte |
18 | osamnasta | osamnasty | osamnaste | osamkorte |
19 | devetnasta | devetnasty | devetnaste | devetkorte |
20 | devadesta | devadesty | devadeste | devadestykorte |
30 | teradesta | teradesty | teradeste | teradestykorte |
40 | štaradesta | štaradesty | štaradeste | štaradestykorte |
50 | pyntadesta | pyntadesty | pyntadeste | pyntadestykorte |
60 | šastadesta | šastadesty | šastadeste | šastadestykorte |
70 | sedamdesta | sedamdesty | sedamdeste | sedamdestykorte |
80 | osamdesta | osamdesty | osamdeste | osamdestykorte |
90 | dovedesta | dovedesty | dovedeste | dovedestykorte |
90 | dovedesta-sedam | dovedesta-sedamy | dovedesta-sadmöre | dovedesta-sadmakorte |
100 | (jedan)séta | (jedan)sety | (jedna)störe | (jedne)štökorte |
200 | devaseta | devasety | devastöre | deveštökorte |
300 | teraseta | terasety | terastöre | tereštökorte |
400 | štaraseta | štarasety | štarastöre | štareštökorte |
500 | pyntaseta | pyntasety | pyntastöre | pynteštökorte |
600 | šastaseta | šastasety | šastastöre | šasteštökorte |
700 | sedamseta | sedamsety | sadmastöre | sadmeštökorte |
800 | osamseta | osamsety | osmastöre | osmeštökorte |
900 | doveseta | dovesety | dovestöre | doveštökorte |
1 000 | (jedan) tesac | (jedan) tesacy | (jedan) tesacöre | (jedan) tesackorte |
2 000 | déva tésac | déva tésacyn | déva tésacöre | déva tésackorte |
1 000 000 | meljon | meljony | meljonöre | meljonökorte |
1 000 000 000 | meljord | meljordy | meljordöre | meljordökorte |
1 000 000 000 000 | beljon | beljony | beljonöre | beljonökorte |
Conjugason
Los vèrbs del mrezisk fan servir tres temps fondamentals (passat, present, futur). La relativitat de l'accion se construís mercé a l'aspècte (imperfectiu : lo passat a lo sens d'imperfach, lo futur es compausat ; perfectiu : lo passat a lo sens de perfach, lo present a lo sens de futur immediat). Lo condicional se bastís mercé al prefixe bi- e al passat. La negacion, mercé al prefixe ne-.
persona | passat | present | futur | imperatiu | subjontiu | condicional |
---|---|---|---|---|---|---|
1a | belem | jem / em | budem | - | jim / im | bi-belem |
2a | beles | tes / es | budes | budös | tis / is | bi-beles |
3a | belest | hest / est | budest | - | hist / ist | bi-belest |
4a | belesom | mesom / esom | budesom | budösmo | misom /isom | bi-belesom |
5a | beleste | veste / este | budeste | budösto | viste / iste | bi-beleste |
6a | belent | hent / ent | budent | - | hint / int | bi-beli |
infinitiu | nom verbal | gerondiu present | gerondiu futur |
---|---|---|---|
betyn | betije | jesa | beliv |
persona | passat | present | futur | imperatiu | subjontiu | condicional |
---|---|---|---|---|---|---|
1a | nebelem | nejem / nem | nebudem | - | nejim / nim | bi-nebelem |
2a | nebeles | netes / nes | nebudes | nebudös | netis / nis | bi-nebeles |
3a | nebelest | nehest / nest | nebudest | - | nehist / nist | bi-nebelest |
4a | nebelesom | nemesom / nesom | nebudesom | nebudösmo | nemisom / nisom | bi-nebelesom |
5a | nebeleste | neveste / neste | nebudeste | nebudösto | neviste / niste | bi-nebeleste |
6a | nebelent | nehent / nent | nebudent | - | nehint / nint | bi-nebeli |
infinitiu | nom verbal | gerondiu present | gerondiu futur |
---|---|---|---|
nebetyn | nebetije | nejesa | nebeliv |
persona | passat | present | futur | imperatiu | subjontiu | condicional |
---|---|---|---|---|---|---|
1a | imalem | imem | budem imety | - | imejim | bi-imalem |
2a | imales | imes | budes imety | imelös | imetis | bi-imales |
3a | imalest | imest | budest imety | - | imehist | bi-imalest |
4a | imalesom | imesom | budesom imety | imelösmo | imenisom | bi-imalesom |
5a | imaleste | imeste | budeste imety | imelösto | imetiste | bi-imaleste |
6a | imalent | iment | budent imety | - | imehint | bi-imalent |
infinitiu | nom verbal | gerondiu present | gerondiu futur |
---|---|---|---|
imetyn | imetije | imaja | imaliv |
persona | passat | present | futur | imperatiu | subjontiu | condicional |
---|---|---|---|---|---|---|
1a | nemalem | nemem | budem nemety | - | nemejim | bi-nemalem |
2a | nemales | nemes | budes nemety | nemelös | nemetis | bi-nemales |
3a | nemalest | nemest | budest nemety | - | nemehist | bi-nemalest |
4a | nemalesom | nemesom | budesom nemety | nemelösmo | nemenisom | bi-nemalesom |
5a | nemaleste | nemeste | budeste nemety | nemelösto | nemetiste | bi-nemaleste |
6a | nemalent | nement | budent nemety | - | nemehint | bi-nemalent |
infinitiu | nom verbal | gerondiu present | gerondiu futur |
---|---|---|---|
nemetyn | nemetije | nemaja | nemaliv |
Lexic
Lo lexic del mrezisk es essencialament eslau[4].
mrezisk | occitan |
---|---|
asten | aqueste |
belavec | febrièr, heurèr, belier |
betyn | èsser, estar |
Boh | Dieu |
cena | prètz, prèmi |
cerkvec | junh |
cesta | camin, rota |
dan | jorn, dia |
daštec | setembre, seteme |
den | aquel (d'ailà) |
dom | ostal, casa, maison |
floske | botelha, cantina |
gersan | divendres, divés, vendres |
ho | el, eth |
hod | an, annada |
hory | son, lo sieu |
host | èst, levant |
imetyn | aver |
ja | ieu, jo |
jary | mon, lo mieu |
jasna | auton, agòr, davalada, rèire-sason |
joky | qual, quin |
jozaht | lenga |
juhor | sud, miègjorn, mieidia |
kad | qui (interogatiu) |
kadöliv | qual que siá |
kešty | cada |
klenjan | dimars, mars |
krež | crotz |
kristan | dimenge, diménegue |
ktory | qui (relatiu) |
kvetec | abril, abrial |
kvina | femna, hemna, frema |
ladavec | genièr, gèr, genoièr |
laska | amor |
leto | estiu, ostiu |
majec | mai (mes) |
man | òme |
me | nosautres, nosaus |
mery | nòstre, noste, lo nòstre, lo noste |
mesec | mes, luna |
mesto | ciutat, vila |
nama | nom |
nekad | qualqu'un |
neky | qualque |
neša | quicòm, quauquarren |
nešavy | de qualqu'un |
nikad | degun, arrés |
niša | res, arren |
nišavy | de degun, d'arrés |
ny | els, eths |
nyry | lor, lors |
ögjeny | ges, cap |
parnec | agost |
pravda | vertat |
prihedec | decembre, deceme |
rastilan | dimècres, dimèrcs, mecres |
reka | riu, arriu |
rezijec | octobre, octobe |
sedmica | setmana |
sevar | nòrd, bisa |
smart | mòrt, mort |
snegec | novembre, noveme |
soncan | dijòus, dijaus, jòus |
stehoda | sègle, sécolo |
svetlan | diluns, luns |
ša | que |
šabatan | dissabte, dishabte, dissandes |
šaköliv | qué que siá |
šavy | de que |
šjerna | estela, estiala |
štarvec | julhet, junhsega, julh, garba |
te | tu |
tery | ton, lo tieu |
toky | tal, tau |
ulica | carrièra, arrua, charriera |
ve | vosautres, vosaus |
very | vòstre, voste |
vesna | prima, printemps |
vesnec | març |
vest | oèst, colcant |
vrema | temps |
ysty | meteis |
zame | tèrra, país |
zema | freg, hred, ivèrn |
zevet | vida, vita |
Referéncias
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.